platform voor kennis, nieuws en debat
Door Friso de Zeeuw
23 mei 2012 - De magneetwerking van bepaalde stedelijke agglomeraties domineert de ruimtelijk- economische ontwikkeling in Europa en daarbuiten. Bouwfonds Ontwikkeling onderzocht de woningmarkten in Frankrijk, Duitsland en Nederland. Friso de Zeeuw, directeur Nieuwe Markten en praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling gaat in op de ontwikkelingen die zich in die landen voltrekken, en specifiek op het verstedelijkingspatroon tussen stad en land en de woningprijzen. Hij vergelijkt die aspecten met de Nederlandse markt en komt daarbij tot de conclusie dat de Nederlandse woningen niet te duur zijn vergeleken met de omringende landen. Een mythe ontrafeld.
De revival van de steden sinds de jaren tachtig is opmerkelijk. Met de duizelingwekkende opkomst van de virtuele communicatie zou je kunnen verwachten dat fysieke concentratie en ontmoeting in betekenis afnemen. Er zijn aanwijzingen dat juist de opkomst van de ICT de behoefte aan lijfelijke uitwisseling en ontmoeting groter maakt; de paradox of the urban triumph.
Veel mensen willen in en rond de steden wonen en bedrijven willen zich er graag vestigen, vooral ondernemingen die aan de kenniseconomie zijn gelieerd. Hier zijn universiteiten en hogescholen aanwezig, evenals (culturele) topvoorzieningen. In de stad vinden jonge mensen opleidingen, werk en voorzieningen. Uit onderzoek komt een sterke relatie naar voren tussen economische groei, bevolkingsontwikkeling en vastgoed- en grondprijzen.
Succesvolle stedelijke agglomeraties hebben niet per definitie het eeuwige leven. Zo kwam de regio Eindhoven sterk op, terwijl bijvoorbeeld Rotterdam en Twente relatief achterblijven. Een verklaring hiervoor kan zijn het veranderende regionale economische profiel en de aantrekkelijkheid als woongebied. Aan de hand van het ‘rompertje’ zijn de krachtige kerngebieden in ons land al vaker in beeld gebracht, daarom nu aandacht voor de sterkste groeiregio’s in Frankrijk en Duitsland.
Frankrijk kent een heftige en ingrijpende migratiebeweging, voornamelijk vanuit het noorden en midden naar de Atlantische- en mediterrane kust. Dat hangt onder meer samen met de trek van koopkrachtige ouderen naar warmere oorden. De kansrijke regio’s zijn te vinden rond grote, sterke steden met een dito uitstraling en aantrekkingskracht: Toulouse, Rennes, Nantes, Lyon, Bordeaux en het onverminderd sterke Parijs. Bordeaux behoort tot de winnaars: de gunstige ligging, de aansluiting op het TGV-net en de invloedrijke burgemeester, Alain Juppé, helpen om het verschil te maken. Rond deze steden zijn economische ‘concurrentieclusters’ gevestigd, die overigens kunnen rekenen op extra steun van de Franse rijksoverheid. In Toulouse is dat bijvoorbeeld de luchtvaartindustrie rond Aerospace (Airbus).
Uitzondering hierop vormt de regio Provence-Côte d’Azur, een gebied dat het gemis aan een grote stad of een krachtig economisch cluster compenseert met het zeer aantrekkelijke klimaat. Juist in dit gebied is het aantal huishoudens tussen 2001 en 2010 het sterkst gegroeid. Het komende decennium zet deze ontwikkeling onverkort door.
