Annius Hoornstra door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

CO2-negatieve gebiedsontwikkeling met de best beschikbare techniek

16 augustus 2021

3 minuten

Opinie Na het verschijnen van het alarmerende IPCC-rapport verschijnen er allemaal columns die gaan over grootste deltaplannen. Maar, stelt columnist Annius Hoornstra: als we doen wat we al kunnen met de Best Beschikbare Techniek (BBT) maken we gebiedsontwikkeling CO2-negatief.

Reken maar dat als de gemeenteraden na de vakantie weer bij elkaar komen, het klimaat hoog op de agenda staat. Er waren grote overstromingen, er is droogte, de bosbranden langs de Mediterranee maken indruk of het rapport van de IPCC heeft impact. Het gevolg zal zijn dat de wethouder van bouwen wordt opgedragen hogere duurzaamheidseisen te stellen aan het bouwen van woningen en het ontwikkelen van gebieden. Het politieke debat zal er vervolgens vast over gaan dat dit ten koste gaat van de woningbouw, en daar is het ook crisis.

Maar zijn de belemmeringen van duurzaam bouwen dan zo groot? Onzin, als we alle bewezen technieken altijd en overal toepassen, realiseren we zelfs CO2-negatieve gebiedsontwikkelingen.

In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw was klimaatadaptieve stedenbouw vertaald in de ontwikkeling van wadi’s en zijn gescheiden rioolstelsels aangelegd. Nu moet er een tandje bij, maar de techniek is er. Zes voorbeelden:

1: Circulair bouwen kan al lang. Denk aan houtbouw die CO2 opslaat. Innovatief hergebruik van beton en cement leidt tot een CO2-reductie van 90%, wat veel verder gaat dan de beoogde 30% van het akkoord voor de betonsector.

2: Woningbouw op fietsafstand van werk of dichtbij stations heeft een enorm bewezen voordeel.

3: Deelauto’s verminderen autoproductie, leiden tot minder autogebruik en zijn ruimtebesparend (en op de ruimte die daarbij ontstaat kunnen dan weer woningen worden gebouwd).

Gemeenteraden, voorlopers, gideonsbendes: stel de norm!

4: Gemiddeld wordt 68% van het huishoudelijk afval gerecycled, terwijl in de praktijk blijkt dat 96% ook haalbaar is. Dit vraagt wel om ruimtelijke inpassing van plekken om het afval gescheiden aan te bieden, af te voeren en lokaal te recyclen.

5: Er zijn wijken met smart grids, slimme verbindingen tussen de productie, gebruik en opslag (bijvoorbeeld in elektrische deelauto’s) van elektriciteit.

6: Dat woningen energie kunnen produceren is een bewezen techniek, waardoor Bijna Energie Neutraal (BENG) als norm nu al achterhaald is.

En door het uitwisselen van best practises is deze opsomming nog verder aan te vullen.

In de industrie is het normaal dat voor het krijgen van een nieuwe milieuvergunning een bedrijf verplicht is om de best beschikbare technieken toe te passen. Laten we dat in gebiedsontwikkeling ook doen. Tegenwerpingen dat het geld kost en dat dit niet was meegenomen bij de inkoop van ontwikkelposities, kunnen worden gepareerd met het argument dat dit nu eenmaal de rekening is die wordt betaald voor een korte-termijn-horizon of het niet bijhouden van relevante literatuur, zoals ‘De grenzen aan de groei’ van de Club van Rome uit 1972 (!).

Bij de grote (?) crisis in de bankensector in 2008 was er een noodzaak om af te boeken en opnieuw te beginnen. Een paar jaar later zijn al deze verliezen ruimschoots ingehaald. Dus gemeenteraden, voorlopers, gideonsbendes: stel de norm! De best beschikbare techniek, het woord zegt het al, maakt duidelijk dat het kan.


Cover: ‘Annius Hoornstra’ (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


annius hoornstra

Door Annius Hoornstra

Gebiedsontwikkelaar en medeoprichter van ThePositiveLab


Meest recent

Rij deelfietsen in Antwerpen door Martin Bergsma (bron: shutterstock)

Traditioneel fietsdeelvervoer kan veel ruimte besparen

In een moderne gebiedsontwikkeling is de introductie van deelmobiliteit inmiddels meer regel dan uitzondering, maar de vorm is vaak wel onderwerp van discussie. Eindhoven onderzoekt de voordelen van een ‘ouderwets’ stadsbreed deelfietssysteem.

Onderzoek

18 september 2025

Winterse luchtfoto van de Zaan en de nieuwe Zaanbrug bij Wormerveer door Aerovista Luchtfotografie (bron: shutterstock)

Hoe je als woningcorporatie de opgaven en kansen effectief koppelt

Veel woningcorporaties zien woningen bouwen en verhuren al lang niet meer als enige taak; allerlei maatschappelijke opgaven vragen én hebben hun aandacht. De Zaanse corporatie Parteon zoekt de oplossingen in samenhang.

Onderzoek

17 september 2025

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijkssturingskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op