Annius Hoornstra door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Geef ons de Rijksregie die een miljoen woningen mogelijk maakt

16 maart 2021

3 minuten

Opinie Een miljoen woningen bouwen in tien jaar tijd. Het lijkt een gigantische opgave, maar volgens columnist Annius Hoornstra hebben gemeenten voldoende in de pijplijn zitten en is het nu aan het Rijk om de juiste randvoorwaarden te organiseren. “Er zijn genoeg plannen om de woningcrisis op te lossen, het Rijk kan helpen die plannen ook te realiseren.”

In de analyse die het PBL in februari maakte van de woningbouwplannen van de verschillende politieke partijen kwam van links tot rechts de behoefte naar voren om het Rijk (weer) meer regie te geven op de woningmarkt. Meer of minder expliciet ging het daarbij om het aanwijzen van locaties om huizen te bouwen waar grote behoefte aan is. Blijkbaar is de aanname van de landelijke politieke partijen dat er niet genoeg woningbouwlocaties zijn. Maar wie lokaal navraag doet, weet dat de mogelijkheden voor de bouw van nieuwe woningen juist groot zijn. En lokaal leven ook de nodige vragen over wat regie vanuit het Rijk precies betekent.

Minister Ollongren gaat in een brief aan de Tweede Kamer in november vorig jaar uit van 845.000 woningen tot 2030. Anderen gaan zelfs voor een miljoen nieuwe huizen. Daarbovenop zou dan nog 30 procent extra nodig zijn, omdat plannen niet altijd doorgaan. Dus laten we zeggen dat we plannen nodig hebben voor 130.000 woningen per jaar om in de komende tien jaar een miljoen nieuwe woningen te realiseren.  

Om een beeld te krijgen welke plannen in de pijplijn zitten, heb ik voor deze column bij de 15 grootste gemeenten van Nederland navraag gedaan naar hun plannen voor de komende 10 jaar. Als we de plannen van deze de 15 (*) grootste gemeenten doortrekken naar alle gemeenten in Nederland dan staan er per jaar 150.000 woningen op de rol, in de eerste vier jaar zelf 195.000. Ruim meer dan in het meest conservatieve scenario en zelfs 50 procent meer dan nodig.

Verbazingwekkend of niet, er liggen dus genoeg plannen klaar om de woningcrisis op te lossen. Hét grote vraagstuk is hoe het Rijk kan helpen om die te realiseren. En dat is precies waar Rijksregie over hoort te gaan. Ik doe graag een voorzet voor de concrete inhoud van het regeerakkoord:

Om de 1 miljoen woningen te realiseren waarvoor in gemeenten voldoende plannen klaarliggen en waar in meerderheid politiek en maatschappelijk draagvlak voor aanwezig is, gaat….

  1. De verhuurderheffing worden omgezet naar een investeringsaftrek. Bouwt of verduurzaamt de corporatie meer dan wordt minder verhuurderheffing betaald;
  2. Het Rijk bronmaatregelen bij vervuilers verplichten en subsidiëren (denk aan stikstof of lawaai) om zo ingewikkelde vergunningstrajecten te versnellen en recht te doen aan de gewenst milieukwaliteit;
  3. Het Rijk infrastructurele werken die noodzakelijk zijn voor de woningbouw prioriteit geven in het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) in plaats van de geplande maatregelen die gericht zijn op doorstroming;
  4. Het Rijk de Woningbouwimpuls continueren om zo onrendabele (transformatie)projecten te versnellen, met ook nog eens als positief effect netto belastinginkomsten voor de schatkist;
  5. Het Rijk organiseren dat in samenwerking met alle gemeenten in korte tijd de beleidskaders worden ontwikkeld die helpen bij de versnelling. Denk aan grondprijzen, duurzaamheidsnormering, parkeerbeleid en woningbouwprogrammering;
  6. Het Rijk een Deltaplan opzetten om versneld werkzoekenden om te scholen om de groei in de bouwproductie van 69.000 naar 100.000 woningen per jaar mogelijk te maken;
  7. Er extra capaciteit worden toegevoegd bij de Raad van State om procedures te versnellen met een verkorte procedure voor slecht onderbouwde bezwaren;
  8. Het Rijk de betaalbaarheid van de woningmarkt verbeteren door financiële voordelen voor kopers af te bouwen en door speculatie te belasten, waardoor het maatschappelijk draagvlak voor bouwen wordt vergroot.

Vrij naar Jan Schaefer: in meer plannen kun je niet wonen, wel in het realiseren van de plannen die er liggen.

(*) De cijfers zijn exclusief Eindhoven en Apeldoorn en inclusief de Metropoolregio Amsterdam en de Regio Haaglanden.


Cover: ‘Annius Hoornstra’ door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


annius hoornstra

Door Annius Hoornstra

Gebiedsontwikkelaar en medeoprichter van ThePositiveLab


Meest recent

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van vervulde wensen en nieuwe beloftes

De afgelopen week kwamen in Den Helder wensen uit en bleek co-creatie een stilzwijgende belofte. En dat terwijl woningcorporaties en gebiedsontwikkelaars juist hun beloftes samen moeten waarmaken.

Nieuws

23 maart 2023

Nieuwbouw the Hudsons Rotterdam-West door Martijn Braveboer (bron: BPD)

Meer dan wonen: de waarde van sociaal en niet-commercieel voor een buurt

Woningcorporaties en marktpartijen trekken in gebiedsontwikkelingen weer vaker met elkaar op. Wat levert dat in een concrete Rotterdamse casus op? BPD zette een wandeling uit, Edwin Lucas brengt verslag uit.

Verslag

23 maart 2023

Snelweg die leidt onder een groene brug en aquaduct van een natuurreservaat, dicht bij Rotterdam Nederland door Frank Cornelissen (bron: Shutterstock)

Minister Harbers: blijf de auto de ruimte geven, in alle delen van ons land

De auto blijft een belangrijke rol in de bereikbaarheid van Nederland spelen en moet in alle delen van het land de ruimte blijven krijgen, ondanks alle mogelijke alternatieven. Dat stelt minister Mark Harbers in de Ontwikkelagenda Automobiliteit.

Nieuws

22 maart 2023