Thumb_wet en regelgeving_0_1000px

CPB: grondprijzen centraal stellen in lokaal overheidsbeleid

24 december 2010

2 minuten

Nieuws Grondprijzen in de stad zijn cruciaal voor het lokale overheidsbeleid. De beste manier om een gemeente te financieren is via een belasting op de waarde van grond. Dat stelt prof.dr. Coen Teulings, directeur van het CPB, in de Vastgoedlezing 2010, een jaarlijks evenement georganiseerd door de Amsterdam School of Real Estate (ASRE). In zijn lezing put Teulings uit het boek Stad en Land dat vandaag wordt gepubliceerd door het CPB en Atlas voor Gemeenten. Het is geschreven door Teulings, Henri de Groot (Vrije Universiteit), Gerard Marlet (Atlas voor Gemeenten) en Wouter Vermeulen (CPB).

De prijs van grond blijkt in het centrum van Amsterdam 200 keer hoger dan op het platteland van Oost-Groningen. Dit prijsverschil is tussen 1985 en 2007 meer dan verdubbeld. In de stad liggen de lonen tot 10% hoger dan op het platteland. Het totale economische voordeel van het samenwonen en samenwerken in steden loopt op tot 340 miljard. Uit Stad en Land blijkt dat een klein aantal factoren verklaart waarom de grond in de stad veel duurder is dan op het platteland. Het gaat om productiefactoren als de bereikbaarheid van werk (50%) en consumptieve voorzieningen zoals podiumkunsten, winkels, een historische binnenstad en horeca (bij elkaar ook 50%).

De Groot, Marlet, Teulings en Vermeulen bevelen aan dat de financiering van lagere overheden een grondslag krijgt in grondprijsverschillen, omdat deze een weergave zijn van het gebruikersvoordeel van lokale publieke voorzieningen: ‘wie geniet, betaalt’. Mensen zijn bereid om extra te betalen voor de nabijheid van voorzieningen. Dat komt tot uiting in hogere huizenprijzen en kleinere percelen in de buurt van die voorzieningen. Dat is efficiënt. Optimaal lokaal beleid zou betekenen dat vaste kosten voor publieke voorzieningen zoals theaters en treinstations uit de grondwaarde worden gefinancierd en de variabele kosten uit entreegelden.

De onderzoekers benadrukken dat in het Nederlandse ruimtelijke-ordeningsbeleid ten onrechte de nadruk wordt gelegd op de spreiding van voorzieningen. Dat staat op gespannen voet met de voordelen van concentratie en specialisatie in het voorzieningenaanbod.


Cover: ‘Thumb_wet en regelgeving_0_1000px’


Portret - Edwin van de Haar

Door Edwin van de Haar

Spokesman & Executive Secretary at CPB Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis


Meest recent

Aeisso Boelman column cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Cleo Mulder)

Van wensenlijstjes naar de nieuwe woonagenda

Met de verkiezingen en het schrijven van de programma’s in aantocht, is het weer de tijd van de politieke wensenlijstjes. Het lijstje voor de gebiedsontwikkeling van columnist Aeisso Boelman is kort: vier punten als basis voor de nieuwe woonagenda.

Opinie

30 juni 2025

Plein Overvecht Utrecht door Gemeente Utrecht/Posad Maxwan (bron: VINU)

Om inzicht te krijgen in de kansen van versnelling helpt het versnellingskompas

Maarten van Oosterom (VINU) ziet de waarde van ‘parallel plannen’ maar plaatst ook kanttekeningen. Hij pleit ervoor eerst de lokale complexiteit te doorgronden en daar de inzet van versnellers op aan te passen. Het ‘versnellingskompas’ helpt daarbij.

Analyse

30 juni 2025

Achterkant Hoog Catharijne, Utrecht door Shutterstock (bron: Shutterstock)

Van asfalt naar water, de Utrechtse Singel als voorbeeld voor stadsvergroening

De heropening van de Utrechtse Singel is uitgegroeid tot een icoon van vergroening. Waar eerst auto’s en asfalt de boventoon voerden, stroomt nu opnieuw water rond de oude binnenstad. Hoe kwam deze koerswijziging tot stand? En wat zijn de lessen?

Casus

27 juni 2025