Thumb_ontwerp en proces_0_1000px

De stad als energie-installatie

1 februari 2012

2 minuten

Verslag Een serie lezingen georganiseerd door het NAi in Rotterdam heeft als thema energie en architectuur. De centrale vraag is welke ruimtelijke oplossingen er zijn om de omslag naar duurzame energie mogelijk te maken. Hierbij is architectuur in de meest brede zin in het spel: van interieur tot stedenbouw en landschap. De negende bijeenkomst op donderdag 26 januari 2012 hield zich bezig met de energietransitie op de schaal van de stad. Hoogleraar Andy van den Dobbelsteen ontvouwde zijn idee van de stad als een min of meer gesloten energie-installatie. Projectleider Juliane Kürschner gaf een inkijkje in de manier waarop Amsterdam dat concept in de praktijk brengt. Architect Duzan Doepel liet alle (installatie)techniek achterwege en liet bij wijze van vingeroefening zien hoe je energie-eisen ook puur vanuit het ruimtelijke ontwerp kunt beantwoorden. Wat de avond vooral duidelijk maakte is dat de energietransitie tot stand zal moeten komen in het complexe en compacte stedelijke netwerk. Niet door windmolenparken of koolzaadakkers.

Verslag 9e NAi-lezing energie en ruimte

De energietransitie is geen kwestie van geleidelijk overstappen op duurzame energie. Daarvoor is de productiecapaciteit van duurzame energie (wind, zon, biomassa)bij lange na niet voldoende. Veel belangrijker nog is de reductie van de energievraag en het hergebruik van energie. Met deze uitgangspunten van de trias energetica vooropgesteld, schetste Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar Climate Design & Sustainability (TU Delft), de stad van de toekomst. Die stad zal tegelijk als een klimaat- en als een energie-installatie moeten functioneren.
Met de stad als klimaatinstallatie trad Van den Dobbelsteen strikt genomen buiten het thema van de lezingenreeks. De klimaatverandering is niet iets dat we (op korte termijn) kunnen oplossen, we dienen ons er tegen te wapenen. In Nederland wordt de gebouwde omgeving nu reeds geraakt door de problemen van wateroverlast en hitteoverlast. Het wateroverschot is een gevolg van zeespiegelstijging, meer neerslag en meer smeltwater van de bergen. In de gebouwde omgeving moeten we een samenhangend pakket aan maatregelen treffen om met het water om te gaan. Dan gaat het om zaken als waterbuffering, onder meer door middel van waterpleinen, minder verharde ondergrond en in laatste instantie afwenteling. Afwenteling kan de vorm aannemen van woonwijken die gecontroleerd mogen overstromen. Voor Moordrecht bedacht Van den Dobbelsteen bijvoorbeeld het concept van een wijkje met tot 1,3 meter overstromingsbestendige woningen.

Zie bijlage voor de volledige publicatie.

Zie ook:


Cover: ‘Thumb_ontwerp en proces_0_1000px’


Portret - Kees Hagendijk

Door Kees Hagendijk

Zelfstandig journalist


Meest recent

Parkeerplaats in Bussum door Stoqliq (bron: Shutterstock)

Zelfs de autodealer en de wasstraat ontkomen niet aan ruimtelijk denken

Gebiedsontwikkeling en BOVAG-bedrijven, dat lijkt een zeer vergezochte combinatie. Maar de brancheorganisatie voor bedrijven die zich met mobiliteit bezighouden bewijst in een samenwerking met de architecten van Venhoeven CS het tegendeel.

Onderzoek

9 september 2025

Haan & Laan door Esther Dijkstra (bron: estherdijkstra.com)

De Groene Loper in Maastricht: wat vinden Haan & Laan er eigenlijk van?

Haan & Laan recenseren gebiedsontwikkelingen in Nederland. Mooie plannen genoeg, maar hoe pakken ze in werkelijkheid uit? In deze aflevering de Groene Loper in Maastricht. Van het vroegere verkeersriool A2 is niets meer te merken.

Uitgelicht
Casus

9 september 2025

Hittegolf in Eindhoven door Nicolas Economou (bron: Shutterstock)

Hittestress: de stille crisis die Nederland niet langer kan negeren

Zonder landelijke regie, een duidelijke probleemeigenaar en structureel budget blijft hittebeleid reactief en versnipperd, stelt Ethan Voerman. Hij roept gebiedsontwikkelaars op hitteadaptatie structureel te verankeren in beleid en praktijk.

Opinie

8 september 2025