Verslag Stadmakers zijn er in vele soorten en maten. Ze variëren van stadbewoners en professionals tot organisaties als gemeenten, corporaties en commerciële partijen. Allen drukken ze een belangrijk stempel op de stad. In tijden van crisis wordt dit stempel nog belangrijker, aangezien er scherpere keuzes gemaakt moeten worden. Hoe deden stadmakers dit in vorige perioden van crisis, zoals in de jaren dertig, zeventig en tachtig?
Een top 5, ontleend aan twee bijeenkomsten "Stadmakers van toen" in Pakhuis de Zwijger.
#1 Focus op de leeftijd 26-36
De leeftijdsgroep 26-36 verhuist 4 tot 5 keer zo vaak naar een andere postcode als de groep boven de 40, aldus Evert Verhagen. Het aantrekken van een nieuwe, jonge bevolkingsgroep heeft een positief effect op de voorzieningen in je wijk; zo kan een atheneum of gymnasium in je wijk enorme invloed hebben op het perspectief van jongeren. Wil je in je wijk meer diversiteit aan inwoners en voorzieningen? Dan moet je je dus focussen op deze groep.
#2: Organiseer bewegingsvrijheid
Activist Robert Jasper Grootveld verlevendigde Amsterdam met zijn anti-rookacties in een tijd dat andere kunstenaars naar Parijs trokken. Hij liet met zijn acties zien dat je hoofd er niet af ging als je opviel in het Amsterdam van de jaren vijftig en begin jaren zestig. Hiermee inspireerde hij anderen hetzelfde te doen. Uiteindelijk leidde dit tot de oprichting van PROVO.
#3: Gebruik duidelijke taal
Iedere branche en sector heeft zijn eigen taal - van wollig ambtelijk tot populair Engels. Wethouder Jan Schaefer kon daadkrachtig woningen bouwen mede doordat hij zijn visie goed en duidelijk kon verwoorden. Hij kon optreden als een enorme hork, maar wel een duidelijke: "In geouwehoer kun je niet wonen."
#4: Neem de tijd
Durf te kiezen en houd hier langere tijd aan vast. Verandering kost enorm veel tijd; continuïteit is daarom essentieel. Evert Verhagen werkte met Liesbeth Jansen 14 jaar aan de herontwikkeling van Westerpark. Een goede tijd om te experimenteren met tussenvormen, waarbij tijdelijke contracten uiteindelijk allemaal werden uitgevochten bij de rechter. De tijd nemen betekent dus niet "alles op z'n beloop laten", maar wel langere tijd de focus houden op je strategie en deze blijven bevechten.
#5: Sluit aan en maak de uitstraling onweerstaanbaar
Je wilt nieuwe doelgroepen naar je gebied trekken? Sluit dan aan bij een bestaande interessegroep en zorg voor een onweerstaanbaar programma en dito uitstraling. KANTOR is een initiatief waarbij een jong festivalpubliek naast dance kennismaakt met minder hedonistische vormen van cultuur, zoals ballet, fotografie en documentaires. En dat op 5 verdiepingen in een kantoorpand bij Sloterdijk. Onmogelijk? KANTOR bewees in een weekend dat het kan.
Conclusie
Tijdens de bijeenkomsten waren alle stadmakers op een bepaald terrein compromisloos met een duidelijk doel en scherpe visie. Dus blijf bij je vak 'stadmaker' denken aan bovenstaande vijf tips en vraag je daarbij af waar je compromisloos in bent en waar je flexibel in wilt zijn, zodat je kan experimenteren en aansluiten op je omgeving zonder je eigen doel te verliezen. Lang verhaal kort: Choose your battles!
Pakhuis de Zwijger heeft in samenwerking met Ymere twee bijeenkomsten georganiseerd over stadsmakers van toen. In twee afleveringen (14 en 28 oktober) werden mensen, groepen en instituten behandeld die (in tijden van crisis) een belangrijk stempel op de fysieke en sociale stad hebben gedrukt.
Cover: ‘Fenix Food Factory in Rotterdam’ door Iris van den Broek (bron: Shutterstock)
Door Wouter Rijsman
Ondernemer bij JongeHonden
