Kaarsje

Een kaarsje voor de circulaire economie

12 januari 2018

2 minuten

Opinie Vrijdag 15 december nam Friso de Zeeuw afscheid van de academische gemeenschap, in stijl. Na het virtueel ontkurken van een paar biologische biertjes – kenmerkend product van organische gebiedsontwikkeling, aldus Friso – kwam de voodoopop te voorschijn en kon het uitdelen van speldenprikken beginnen. Circulaire economie ontsprong de dans maar net, maar veel warme woorden had hij niet over voor dit concept. ‘Kleinschalige niche projecten’, ‘ideologisch kerkgenootschap’ en ‘holistische prietpraat’ zijn enkele van de kwalificaties waarmee hij de circulaire gelovigen te lijf ging.

Maar de goede verstaander hoorde ook een andere boodschap. Die andere boodschap was een stuk genuanceerder. Die ging eigenlijk vooral over de zoektocht naar de betekenis van circulaire economie en circulariteit voor gebiedsontwikkeling. Het verminderen van materiaalgebruik is belangrijk, maar niets nieuws onder de zon. Belangrijker in dit kader: wat is de relevantie voor gebiedsontwikkeling? Leidt circulariteit tot een ander programma? Leidt het tot een andere financieringsvorm of innovatief verdienmodel? Zet het zelfs eigendomsverhoudingen op z’n kop? Daar bestaan veel hoopvolle gedachten over, maar die zijn verre van uitgekristalliseerd.

De weg van het experiment biedt een praktische manier om dit soort vragen stukje bij beetje te kunnen beantwoorden, ‘learning by doing’. In de luwte van de crisis bood organische gebiedsontwikkeling een goede voedingsbodem en thuishaven voor zulke experimenten. En op veel plekken in het land blijven dit soort kleinschalige initiatieven de boventoon voeren. Denk bijvoorbeeld aan de decentrale sanitatie in Sneek en binnenkort ook in Buiksloterham, waar toch gekozen is om dit systeem toe te passen, ondanks het feit dat het aantal aangesloten woningen te laag was om economisch te kunnen renderen. In Delft hebben we onze eigen Green Village, waar innovaties in een nog eerder stadium kunnen worden uitgeprobeerd. Dit soort initiatieven betaalt het leergeld voor toekomstige ontwikkelingen, en het is dan ook van belang om vooral goed te leren van deze initiatieven. Maar ook experimenten op grotere schaal zijn hard nodig. De booming markt biedt daartoe mooie kansen, die gemeenten, ontwikkelaars en opdrachtgevers hopelijk durven te pakken. Experimenten, kleinschalig en grootschalig, helpen ons te ontdekken hoe we kringlopen kunnen sluiten en wie daar op welke manier geld mee kan verdienen. Zoals Friso al benadrukte, moeten we inderdaad de komende tijd een kaarsje branden voor circulaire economie. Niet alleen omwille van de symboliek, maar vooral ook om dit kaarsje om te zetten in experiment en leren en zo de zin en onzin van circulaire economie te onderscheiden.


Dit item verscheen eerder op bouwendnederland.nl

Cover: ‘Kaarsje’


Portret - Ellen van Bueren

Door Ellen van Bueren

Hoogleraar Management van Stedelijke Ontwikkeling aan de TU Delft


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op