Finance

Figuurzagen helpt niet meer

25 september 2012

2 minuten

Nieuws Het financiële bestel van gemeenten maakt ingrijpende veranderingen door. Die veranderingen blijven niet zonder gevolgen. Hoe kunnen gemeenten zich wapenen tegen de negatieve gevolgen ervan?

Gemeentefinanciën op een kantelpunt

De opeenstapeling van een aantal min of meer gelijktijdige veranderingen in de inkomsten- en uitgavenstructuur van gemeenten veroorzaken een – tot nu toe – stille revolutie in het bestel van gemeentefinanciën. Tegenover meer taken en daarbij behorende financiële middelen, staan forse (financiële) risico’s en afhankelijkheid van anderen. Een van de gevolgen is dat de rijksbezuinigingen hun doorwerking hebben op het gemeentefonds. De vraag rijst of dat de enige bijdrage zal zijn die gemeenten op korte termijn leveren aan het op orde brengen van de rijksbegroting. De ‘trap-op-trap-afsystematiek’ heeft zonder meer de charme van solidariteit tussen bestuurslagen. Maar het systeem versterkt ook de lokale afhankelijkheid van de rijksoverheid. Regent het nationaal, dan plenst het lokaal. En dat terwijl gemeenten in tijden van laagconjunctuur hogere uitgaven hebben, bijvoorbeeld aan bijstandsuitkeringen.

Ingrijpender zijn drie grote taakoverdrachten die op stapel staan. Het gaat om stelselwijzigingen met als gezamenlijke noemer: vergroting van het gemeentelijk takenpakket op de terreinen jeugd, werk en zorg. De gemeente krijgt in sterke mate het profiel van een megawelzijnswerker. De jarenlang uitgevente ambitie van het lokaal bestuur als Eerste Overheid, mogen zij nu gaan waarmaken. Met uitzondering van de directe inkomenspolitiek krijgen gemeenten alle ondersteuningstaken voor hun meest kwetsbare inwoners.


Cover: ‘Finance’


Friso de Zeeuw door - (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Door Friso de Zeeuw

Adviseur gebiedsontwikkeling en emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft

Portret - Kirsten Veldhuijzen

Door Kirsten Veldhuijzen

Senior Adviseur, Raad voor het Openbaar Bestuur / Raad voor de Financiële Verhoudingen


Meest recent

Dronefoto Hart van de Waalsprong door AM Gebiedsontwikkeling (bron: AM Gebiedsontwikkeling)

Stedelijkheid vanaf scratch, Hart van de Waalsprong laat zien hoe dat kan

Aan de noordkant van de Waal in Nijmegen kreeg de Waalsprong eindelijk haar centrumgebied, waar gestapeld bouwen in een compact stadsmilieu hand in hand gaat met een primaat voor fietsers en voetgangers.

Uitgelicht
Casus

2 juli 2025

Dudokhaken Amsterdam door Janine Schrijver (bron: Vanschagen Architecten)

RCE belicht dozijn naoorlogse wijken waar ‘erfgoedinclusief’ is verdicht

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) pleit bij het verdichten in naoorlogse wijken voor een zorgvuldige omgang met de bestaande ruimte. Een nieuwe publicatie brengt daartoe 12 voorbeeldprojecten in beeld.

Onderzoek

2 juli 2025

Mainz door Renson van Tilborg (bron: Renson van Tilborg)

Leeft de Rijn? Een ontdekkingstocht langs de rivier, op de fiets

Rivieren staan momenteel volop in de belangstelling en er is veel debat. Renson van Tilborg (ministerie van VRO) besloot de proef zelf op de som te nemen met de vraag: leeft de Rijn? Hij trapte stroomopwaarts en vervatte zijn ervaringen in een column

Uitgelicht
Verslag

1 juli 2025