Thumb_herverkaveling en grond_0_1000px

Gebiedsmandje de heilige graal?

4 januari 2013

2 minuten

Persoonlijk Afgelopen voorjaar lanceerden de ministeries van BZK en I&M een pilot stedelijke herverkaveling. In afwachting van de bevindingen van de 10 proefprojecten kan besloten worden tot een wettelijke regeling. De supervisie ligt in handen van professoren Friso de Zeeuw en Erwin van der Krabben. Is het 'gebiedsmandje' de joker in het spel van de gebiedsontwikkeling?

Erwin van der Krabben en Friso de Zeeuw over stedelijke herverkaveling

Een van de verworvenheden van de westerse maatschappij is het recht op eigendom. Maar de lappendeken van grondeigenaren vormt vaak een belemmering voor een efficiënte gebiedsontwikkeling. In de vorige editie van Vitale Stad lieten we aan de hand van een Japanse praktijkcase zien hoe stedelijke herverkaveling bijdroeg aan de totale make-over van een stadswijk met 500 eigenaren op 11,6 hectare grond. In Roppongi Hills hoefde daarbij geen enkele eigenaar te worden onteigend en werd alles in der minne geschikt. Alleen de 20 procent niet-instemmende eigenaren moesten op grond van een wettelijke regeling voor stedelijke herverkaveling mee met de overgrote meerderheid die wél instemde met de grootschalige herverdelingsoperatie.

Wat je moet weten om bovenstaand verhaal goed te begrijpen, is dat een Japanner niet zomaar afstand doet van zijn grond. Vaak is een perceel al eeuwen in de familie. Opa’s en oma’s hebben erop geboerd; een latere generatie bouwde er een huis. Grondeigendom heeft een zware emotionele lading die niet in geld is uit te drukken. Via stedelijke herverkaveling wordt er met de grond ‘gehusseld’, maar blijft de oorspronkelijke eigenaar in beginsel eigenaar. Erwin van der Krabben en Friso de Zeeuw komen beiden uit de Nederlandse praktijk van gebiedsontwikkeling. Een wettelijk instrument als herverkaveling komt in Nederland niet voor, in tegenstelling tot Japan, Duitsland, Frankrijk en een handjevol andere landen. Wel stond stedelijke herverkaveling vanaf 1952 regelmatig op de agenda. Maar het instrument bleef steken in de ideeënfase.

Voor een pdf van de volledige publicatie zie bijlage.


Cover: ‘Thumb_herverkaveling en grond_0_1000px’


jan jager

Door Jan Jager

Planoloog en hoofdredacteur bij Elba-Rec, uitgever van o.a. Stadszaken.nl, ROmagazine, Stedelijk Interieur en BT


Meest recent

Werkspoorkathedraal door Nadine van den Berg (bron: Ministerie VRO)

De hoopvolle slotsom van een ronde door Nederland: burgers doen ertoe bij ruimtelijke kwaliteit

Journalist Mark Hendriks en fotograaf Nadine van den Berg gingen in actuele projecten op zoek naar ruimtelijke kwaliteit. Ze delen hun belangrijkste bevindingen en wijzen op de cruciale rol van burgers.

Uitgelicht
Analyse

15 oktober 2025

Aeisso Boelman column cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Cleo Mulder)

Van speelgeld naar een noodzakelijke investeringsgolf

Columnist Aeisso Boelman maakt zich zorgen. Terwijl wij de woningbouw razendsnel op gang moeten krijgen, zit Nederland op slot door een verouderende mobiliteitsbasis, netcongestie en schaarse publieke middelen.

Opinie

14 oktober 2025

Nederlands landschap Nationaal Parklandschap de Drentsche Aa, provincie Drenthe door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)

Een gebiedsbiografie moet zacht en hard tegelijk zijn

Gebiedsbiografieën helpen om het verleden van een gebied in kaart te brengen maar zijn ook behulpzaam om de toekomst mee uit te lijnen. Frank Strolenberg bracht ze systematisch in kaart.

Interview

14 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op