Klimaatadaptief ontwerpen, Utrecht door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr.com)

Gebiedsontwikkeling langs de maatlat klimaatadaptief en groen bouwen

31 maart 2023

2 minuten

Nieuws Het kabinet heeft de landelijke maatlat klimaatadaptief en groen bouwen gelanceerd. Doel: het principe ‘bodem en water sturend voor gebiedsontwikkeling’ concreet maken. De richtlijn is alleen nog niet verplicht.

“Om nu en in de toekomst in een prettige, groene, veilige en gezonde leefomgeving met goede omgevingskwaliteit te kunnen blijven wonen, werken en verblijven, moeten we maatregelen treffen en onze gebouwde omgeving aanpassen aan het veranderend klimaat.” Dat schrijven ministers De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening), Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en Van der Wal (Natuur en Stikstof) in een brief die zij vorige week aan de Tweede Kamer hebben verzonden.

Betere balans

In de brief leggen de ministers een direct verband tussen de negatieve gevolgen van klimaatverandering, de gezondheid van mensen, de overlast voor hen en de schade aan gebouwen en hun directe omgeving. Meer groen en water moet bovendien leiden tot een betere balans tussen bodem en watersysteem en de biodiversiteit verbeteren. Een maatlat natuurinclusief bouwen en groen is volgens de ministers nodig omdat “klimaatadaptatie en groen, ondanks goede voorbeelden, nog onvoldoende worden meegenomen bij nieuwe planontwikkelingen en bij ingrepen in bestaand gebouwd gebied.”

De maatlat vormt een landelijk uniform referentiekader waarmee projecten klimaatbestendig en groen kunnen worden uitgevoerd

De ontwikkeling van de maatlat sluit aan op het advies van de Deltacommissaris om te komen tot een landelijke aanpak met duidelijke kaders. Ook speelt het Rijk in op de behoefte van gebiedsontwikkelaars aan eenduidige regels. De landelijke maatlat is de basis voor klimaatadaptief bouwen waaraan voldaan moet worden om toekomstbestendig te ontwikkelen. De maatlat definieert voor nieuwbouw voor de thema’s wateroverlast, droogte, hitte, biodiversiteit, bodemdaling en ‘gevolgbeperking overstromingen’ wat we onder klimaatadaptief bouwen en inrichten verstaan.

Overstroming in Limburg door MyStockVideo (bron: Shutterstock)

‘Overstroming in Limburg’ door MyStockVideo (bron: Shutterstock)


De maatlat vormt een landelijk uniform referentiekader waarmee projecten klimaatbestendig en groen kunnen worden uitgevoerd. Daarbij is ervoor gekozen om geen specifieke maatregelen voor te schrijven, dit met het idee dat overheden zo samen met ontwikkelaars af kunnen wegen hoe de klimaatadaptieve doelen in een specifiek gebied het beste gehaald kunnen worden. Dit moet ook innovatie stimuleren.

De ‘Landelijke Maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving’ is nu nog niet wettelijk verplicht. In de komende maanden gaat het Rijk met betrokken partijen ‘de mogelijkheden voor juridische borging verkennen’. De maatlat maakt nu wel al duidelijk wat er op afzienbare termijn verwacht wordt van klimaatadaptieve gebiedsontwikkeling.


Cover: ‘Klimaatadaptief ontwerpen, Utrecht’ door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr.com) onder CC BY-SA 2.0, uitsnede van origineel


Portret - Joost Zonneveld

Door Joost Zonneveld

Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Co Verdaas door Phil Nijhuis (bron: Deltacommissaris)

‘Hoe zit het sociaal weefsel in elkaar?’

In gesprek met Ysbrand Visser van Stedebouw & Architectuur gaat Co Verdaas in op de ontwikkeling en positie van het vak gebiedsontwikkeling anno 2025. Zijn pleidooi: blijf altijd bereid te leren en te reflecteren, vanuit kwetsbaarheid en openheid.

Uitgelicht
Interview

12 juni 2025

Zicht op Nathan Phillips Square en Toronto Logo, 's Nachts in het centrum door Jon Bilous (bron: shutterstock)

De ‘mislukte’ slimme stad: lessen uit het Smart City-experiment van Toronto

Vijf jaar nadat de stekker uit het smart-city project Quayside project is getrokken, blikt hoogleraar Stephen Goldsmith terug op de geleerde – en alweer vergeten – lessen uit het experiment.

Onderzoek

11 juni 2025

Voetbalvelden tussen tulpen en kanalen. door Ivan Vasylyev (bron: shutterstock)

Nieuw stappenplan opent sportparken voor meervoudig gebruik

Op een willekeurig sportpark kan je op veel momenten in een week een kanon afschieten. Kenniscentrum Sport & Bewegen maakte een stappenplan waarmee sportparken opengesteld kunnen worden en zo meer maatschappelijke waarde opleveren.

Interview

10 juni 2025