Klimaatadaptief ontwerpen, Utrecht door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr.com)

Gebiedsontwikkeling langs de maatlat klimaatadaptief en groen bouwen

31 maart 2023

2 minuten

Nieuws Het kabinet heeft de landelijke maatlat klimaatadaptief en groen bouwen gelanceerd. Doel: het principe ‘bodem en water sturend voor gebiedsontwikkeling’ concreet maken. De richtlijn is alleen nog niet verplicht.

“Om nu en in de toekomst in een prettige, groene, veilige en gezonde leefomgeving met goede omgevingskwaliteit te kunnen blijven wonen, werken en verblijven, moeten we maatregelen treffen en onze gebouwde omgeving aanpassen aan het veranderend klimaat.” Dat schrijven ministers De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening), Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en Van der Wal (Natuur en Stikstof) in een brief die zij vorige week aan de Tweede Kamer hebben verzonden.

Betere balans

In de brief leggen de ministers een direct verband tussen de negatieve gevolgen van klimaatverandering, de gezondheid van mensen, de overlast voor hen en de schade aan gebouwen en hun directe omgeving. Meer groen en water moet bovendien leiden tot een betere balans tussen bodem en watersysteem en de biodiversiteit verbeteren. Een maatlat natuurinclusief bouwen en groen is volgens de ministers nodig omdat “klimaatadaptatie en groen, ondanks goede voorbeelden, nog onvoldoende worden meegenomen bij nieuwe planontwikkelingen en bij ingrepen in bestaand gebouwd gebied.”

De maatlat vormt een landelijk uniform referentiekader waarmee projecten klimaatbestendig en groen kunnen worden uitgevoerd

De ontwikkeling van de maatlat sluit aan op het advies van de Deltacommissaris om te komen tot een landelijke aanpak met duidelijke kaders. Ook speelt het Rijk in op de behoefte van gebiedsontwikkelaars aan eenduidige regels. De landelijke maatlat is de basis voor klimaatadaptief bouwen waaraan voldaan moet worden om toekomstbestendig te ontwikkelen. De maatlat definieert voor nieuwbouw voor de thema’s wateroverlast, droogte, hitte, biodiversiteit, bodemdaling en ‘gevolgbeperking overstromingen’ wat we onder klimaatadaptief bouwen en inrichten verstaan.

Overstroming in Limburg door MyStockVideo (bron: Shutterstock)

‘Overstroming in Limburg’ door MyStockVideo (bron: Shutterstock)


De maatlat vormt een landelijk uniform referentiekader waarmee projecten klimaatbestendig en groen kunnen worden uitgevoerd. Daarbij is ervoor gekozen om geen specifieke maatregelen voor te schrijven, dit met het idee dat overheden zo samen met ontwikkelaars af kunnen wegen hoe de klimaatadaptieve doelen in een specifiek gebied het beste gehaald kunnen worden. Dit moet ook innovatie stimuleren.

De ‘Landelijke Maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving’ is nu nog niet wettelijk verplicht. In de komende maanden gaat het Rijk met betrokken partijen ‘de mogelijkheden voor juridische borging verkennen’. De maatlat maakt nu wel al duidelijk wat er op afzienbare termijn verwacht wordt van klimaatadaptieve gebiedsontwikkeling.


Cover: ‘Klimaatadaptief ontwerpen, Utrecht’ door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr.com) onder CC BY-SA 2.0, uitsnede van origineel


Portret - Joost Zonneveld

Door Joost Zonneveld

Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Luchtfoto van Amsterdam door Ulad Sipaila (bron: Shutterstock)

RIVM dicht ruimtelijke ‘vuistregels’ voor een gezonde openbare ruimte

Het RIVM wil professionals die nadenken over een gezonde openbare ruimte met de publicatie van een serie vuistregels en handvatten. Dat gebeurt aan de hand van drie thema’s: bewegen, groen en ontmoeten.

Onderzoek

24 december 2025

Marineterrein vanaf het Scheepvaartmuseum, Amsterdam door SjoerdMTA (bron: Wikimedia Commons)

‘Unusual suspects’ als middel om diversiteit in gebiedsontwikkeling te versterken

Met diverse ontwikkelperspectieven wordt de brede welvaart in een gebied vergroot. Maar hoe krijgen we écht iedereen aan tafel en wat levert dat op? Saskia Ruijsink en Merten Nefs over de lessen van een experiment op het Marineterrein in Amsterdam.

Uitgelicht
Analyse

23 december 2025

Gorinchem, een van de locaties van het Erfgoed Deal-project Linielandschap Waaldijk door Manon Munnix (bron: RCE)

Van achteren naar voren in het proces, erfgoed wordt eerder betrokken

Erfgoed kwam vaak te laat in beeld als ruimtelijke plannen al getekend waren. Nu zit de erfgoedsector geregeld vooraan. Hans-Lars Boetes en Anouk Fienieg (beide RCE) vertellen over deze omslag.

Interview

22 december 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op