Klimaatadaptief ontwerpen, Utrecht door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr.com)

Gebiedsontwikkeling langs de maatlat klimaatadaptief en groen bouwen

31 maart 2023

2 minuten

Nieuws Het kabinet heeft de landelijke maatlat klimaatadaptief en groen bouwen gelanceerd. Doel: het principe ‘bodem en water sturend voor gebiedsontwikkeling’ concreet maken. De richtlijn is alleen nog niet verplicht.

“Om nu en in de toekomst in een prettige, groene, veilige en gezonde leefomgeving met goede omgevingskwaliteit te kunnen blijven wonen, werken en verblijven, moeten we maatregelen treffen en onze gebouwde omgeving aanpassen aan het veranderend klimaat.” Dat schrijven ministers De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening), Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en Van der Wal (Natuur en Stikstof) in een brief die zij vorige week aan de Tweede Kamer hebben verzonden.

Betere balans

In de brief leggen de ministers een direct verband tussen de negatieve gevolgen van klimaatverandering, de gezondheid van mensen, de overlast voor hen en de schade aan gebouwen en hun directe omgeving. Meer groen en water moet bovendien leiden tot een betere balans tussen bodem en watersysteem en de biodiversiteit verbeteren. Een maatlat natuurinclusief bouwen en groen is volgens de ministers nodig omdat “klimaatadaptatie en groen, ondanks goede voorbeelden, nog onvoldoende worden meegenomen bij nieuwe planontwikkelingen en bij ingrepen in bestaand gebouwd gebied.”

De maatlat vormt een landelijk uniform referentiekader waarmee projecten klimaatbestendig en groen kunnen worden uitgevoerd

De ontwikkeling van de maatlat sluit aan op het advies van de Deltacommissaris om te komen tot een landelijke aanpak met duidelijke kaders. Ook speelt het Rijk in op de behoefte van gebiedsontwikkelaars aan eenduidige regels. De landelijke maatlat is de basis voor klimaatadaptief bouwen waaraan voldaan moet worden om toekomstbestendig te ontwikkelen. De maatlat definieert voor nieuwbouw voor de thema’s wateroverlast, droogte, hitte, biodiversiteit, bodemdaling en ‘gevolgbeperking overstromingen’ wat we onder klimaatadaptief bouwen en inrichten verstaan.

Overstroming in Limburg door MyStockVideo (bron: Shutterstock)

‘Overstroming in Limburg’ door MyStockVideo (bron: Shutterstock)


De maatlat vormt een landelijk uniform referentiekader waarmee projecten klimaatbestendig en groen kunnen worden uitgevoerd. Daarbij is ervoor gekozen om geen specifieke maatregelen voor te schrijven, dit met het idee dat overheden zo samen met ontwikkelaars af kunnen wegen hoe de klimaatadaptieve doelen in een specifiek gebied het beste gehaald kunnen worden. Dit moet ook innovatie stimuleren.

De ‘Landelijke Maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving’ is nu nog niet wettelijk verplicht. In de komende maanden gaat het Rijk met betrokken partijen ‘de mogelijkheden voor juridische borging verkennen’. De maatlat maakt nu wel al duidelijk wat er op afzienbare termijn verwacht wordt van klimaatadaptieve gebiedsontwikkeling.


Cover: ‘Klimaatadaptief ontwerpen, Utrecht’ door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr.com) onder CC BY-SA 2.0, uitsnede van origineel


Portret - Joost Zonneveld

Door Joost Zonneveld

Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week vol recepten voor langjarig succes

Deze week staat langjarig succes centraal op Gebiedsontwikkeling.nu. Handig, want nu kan het tekort op de woningmarkt aangepakt worden en kan afwentelen nu echt een plek krijgen in het vakgebied. En hoe zorg je voor De Fijne Stad?

Weekoverzicht

7 augustus 2025

Kunstwerk Deltawerk Waterloopkundig Laboratorium.jpg door Kees de Graaf (bron: Kees de Graaf)

Toen het geloof in maakbaarheid nog heel gewoon was

Ook een gebied dat in de vergetelheid is geraakt en waar verval is ingetreden, kan boeiend zijn. Een indrukwekkend voorbeeld is het voormalig Waterloopkundig Laboratorium in de Noordoostpolder.

Casus

6 augustus 2025

Luchtfoto Eindhoven door Robert Coolen (bron: shutterstock)

Invulling geven aan ‘meer regie’ vergt goede balans tussen Rijk en regio

Na een lange periode van terughoudend optreden door het Rijk wordt al geruime tijd geroepen om ‘meer regie’. Maar hoe geven we die vorm? Hoe ziet een goede balans eruit tussen Rijk en regio? Drie experts geven hun visie.

Interview

6 augustus 2025