Wat vinden eindgebruikers belangrijk als het gaat om duurzaamheid in hun woonomgeving? Daar is nog helemaal niet zo veel over bekend. Daarom zijn wij dit zelf gaan onderzoeken. Samen met onderzoeksbureau MarketResponse hebben wij ruim 500 Nederlanders gevraagd hoe zij duurzaamheidsthema’s en bijbehorende maatregelen waarderen bij een verhuizing naar een nieuwe woonomgeving.

Gezondheid

Uit ons onderzoek blijkt dat Nederlanders het belangrijk vinden om in een omgeving te wonen die bijdraagt aan duurzaamheid. Van de duurzaamheidsthema’s wordt gezondheid het meest gewaardeerd.

Duurzame mobiliteit heeft daarentegen de laagste prioriteit. Dit terwijl duurzame mobiliteit een directe relatie heeft met gezondheid. Meer lopen en fietsen betekent tenslotte meer beweging en minder autogebruik, wat weer leidt tot minder uitstoot van schadelijke stoffen.

✱ Uit onderzoek van het CBS (2020) bleek dat 78% van alle automobilisten weleens de auto bewust laat staan. Bijna de helft (48%) doet dit om meer beweging te krijgen. Slechts 16% om een bijdrage te leveren aan milieu of klimaat. In gezondheid schuilt dus een grote stimulans om het mobiliteitsgedrag van bewoners te verduurzamen.

Dichtbij huis

Lopen en fietsen lijken de beste manieren om duurzame mobiliteit te stimuleren. De resultaten van ons onderzoek bevestigen dit beeld.

Het meest populair zijn maatregelen die ervoor zorgen dat bewoners minder vaak of minder ver hoeven te reizen. Zo vindt 81% van de respondenten het belangrijk dat dagelijkse voorzieningen zich op loop- en fietsafstand bevinden. 74% wenst veilige en aantrekkelijke wandel- en fietspaden in de wijk. En 73% zou een extra grote berging bij de woning voor het stallen van fietsen waarderen. Deze maatregelen komen alle voor in de top 20 van meest gewaardeerde duurzaamheidsmaatregelen.

Deelauto's

Als het gaat om het verduurzamen van verplaatsingen op grotere afstand is het openbaar vervoer nog steeds het meest logische alternatief. Hoewel niet iedere wijk zich leent voor frequent en hoogwaardig openbaar vervoer, geldt voor de meeste Nederlanders dat de nabijheid van een openbaar vervoershalte van grote meerwaarde is. 70% van de respondenten geeft aan dit te waarderen.

Voor deelauto’s is dit percentage slechts 25%. Voor veel mensen is dit blijkbaar nog geen reëel alternatief. Wat daarbij wel opvalt is het grote verschil in leeftijd. Deelmobiliteit wordt hoger gewaardeerd door jongvolwassenen (36.8%) ten opzichte van diegene met een middelbare leeftijd (15.5%) en ouderen (11%). Hier lijkt sprake van een gewenningsproces.

Mobiliteitsarmoede

Naast leeftijd speelt inkomen een bepalende factor bij het (kunnen) kiezen voor duurzame mobiliteit. Waar in het onderzoek zelden een significant verschil op basis van inkomen voorkomt, is dit wel het geval bij deelmobiliteit.

Het beschikbaar zijn van deelmobiliteit wordt door mensen met een hoog- en midden inkomen twee keer zo hoog gewaardeerd dan mensen met een laag inkomen. Ook voor de beschikbaarheid van laadpalen voor elektrische auto’s geldt dat mensen met een lager inkomen dit duidelijk lager waarderen dan mensen met een hoog of middeninkomen.

Het op korte termijn doorvoeren van een woonconcept dat zich overwegend baseert op deelmobiliteit en elektrisch autogebruik zou dus kunnen leiden tot mobiliteitsarmoede. In dat geval worden bewoners met een lager inkomen beperkt in deelname aan activiteiten of zelfs werk omdat zij bepaalde locaties niet kunnen bereiken, met als risico sociale uitsluiting.

Autogebruik beïnvloeden

Deze onderzoeksresultaten laten zien dat er nog een lange maar noodzakelijke weg te gaan is om bewoners van nieuwe én bestaande buurten en wijken anders met mobiliteit om te laten gaan.

Per saldo komt het erop neer dat de rol van de auto in het dagelijks leven van bewoners in stedelijke gebieden kleiner wordt. Dit bereiken we niet door het autobezit ter discussie te stellen, maar door het autogebruik te beïnvloeden. De toenemende aandacht voor een gezonde leefstijl biedt hiervoor kansen.