Gemeentehuis Enschede door www.hollandfoto.net (bron: Shutterstock)

Grondbedrijven: initiatief aan de markt laten

24 juni 2012

2 minuten

Nieuws De gemeentelijke grondbedrijven staan voor een forse transformatie-opgave, zowel inhoudelijk als financieel. De Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling analyseerde de nieuwe realiteit voor de grondbedrijven en de opgaven waar zij de komende jaren voor staan. Met als centrale insteek op welke manier de grondbedrijven de komende jaren kunnen sturen op gebiedsontwikkeling. Niet alleen kortetermijnoplossingen om projecten weer op gang te krijgen maar ook meer structurele aanbevelingen komen aan bod in de publicatie Gemeentelijke grondbedrijven in een andere realiteit. Daarin onder meer aandacht voor het versterken van de relatie tussen economische en ruimtelijke ontwikkelingen, voor een vroegtijdige en integrale contractering en voor een creatief gebruik van het instrumentarium.

Grondbedrijven: initiatief aan de markt laten - Afbeelding 1

Illustratie: Robin Chevalier - The Economist, 23 juni 2012

‘Grondbedrijven: initiatief aan de markt laten - Afbeelding 1’


Gevraagd om een reactie stelt Henk Ovink, adjunct-directeur Ruimtelijke Planning bij Infrastructuur en Milieu, dat het Rijk van gemeenten vooral een terughoudenheid in regelgeving verwacht, plus een ‘inzet op flexibiliteit en meer ruimte voor burgers, bedrijven en initiatieven’. Of een gemeente een actieve of passieve grondpolitiek voert is uiteraard een politiek keuze van een stad. Maar grondbedrijven moeten terug naar hun kerntaken, is ook de overtuiging van Adriaan Visser, lid van de directie van de Rotterdamse dienst Stadsontwikkeling en voorzitter van de Vereniging van Grondbedrijven. Het echte realisme moet terug bij de grondbedrijven, stelt Visser. ‘Het allerbelangrijkste is dat iedereen nu z’n huiswerk doet. Dat betekent de risico’s in beeld hebben en de financiële huishouding op orde. Afboeken dus, iedereen zal door de pijn heen moeten.’

Afscheid nemen van de oude verdienmodellen is het eerste wat de grondbedrijven moeten doen als ze weer terug zijn op aarde. De grondbedrijven gaan terug van een afdrachtdienst naar een dienst die gewoon geld kóst. Een lesje in nederigheid, stelt Visser, de stad zal haar ambities moeten bijstellen. Grondbedrijven gaan terug naar hun kerntaken en zullen de invulling van gebieden aan de markt laten. Visser is het met Ovink eens dat het initiatief in het vervolg bij de markt ligt.

Gemeenten zijn zoekend naar hun rol en een cultuuromslag is noodzakelijk. De eerste aanbeveling uit Gemeentelijke grondbedrijven in een andere realiteit benadrukt dan ook het belang van kennis van de markt en van inlevingsvermogen in andere partijen. Geen enkele gemeente ontkomt aan de cultuuromslag die het koersen op hoofdlijnen en het bevorderen van private initiatieven vergt van de grondbedrijven.


Cover: ‘Gemeentehuis Enschede’ door www.hollandfoto.net (bron: Shutterstock)


Portret - Anne Luijten

Door Anne Luijten

Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Rinske Brand Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Flore Zoe)

24 euro rendement voor elke euro in cultuur, maar dat is niet het belangrijkste

Waarom toch die drang om het rendement van maatschappelijke functies in gebiedsontwikkeling te meten, liefst in harde euro’s? Dat is niet de heilige graal, stelt Rinske Brand. Opbrengsten zijn er altijd, het ligt er alleen aan wat je meet.

Opinie

19 augustus 2025

Agroforestry op Utopia Eiland door Stichting Weerwoud (bron: Stichting Weerwoud)

Utopia Eiland maakt de toekomst van stadslandbouw en natuurherstel zichtbaar

Tussen gewassen, agroforestry en kunstwerken experimenteert Utopia Eiland met stedelijk groen en lokale voedselproductie. Iedereen ziet het belang in, maar structurele steun vanuit beleid blijft nog uit.

Casus

18 augustus 2025

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van het vergroten van de keuzemogelijkheden

Deze week ging het ging het op Gebiedsontwikkeling.nu vooral over het vergroten van de keuzemogelijkheden voor gebiedsontwikkelaars. En onderzoeker Wendy de Hoog vertelt over de gebiedsontwikkeling Senakw in het Canadese Vancouver.

Weekoverzicht

14 augustus 2025