platform voor kennis, nieuws en debat
Door Friso de Zeeuw
29 okt 2011 - De investeringen in vastgoed en gebiedsontwikkeling in het stedelijk gebied zijn onder invloed van de crisis substantieel teruggevallen. De verwachting is dat dit nog geruime tijd zo zal blijven. In de zoektocht naar methoden en instrumenten om in deze nieuwe realiteit private, particuliere en publieke investeringen te faciliteren, valt het oog op een relatief eenvoudig instrument dat zijn waarde in binnen- en buitenland heeft bewezen: herverkaveling. Het past in de accentverschuiving van actief gemeentelijke grondbeleid naar faciliterend grondbeleid die zich de komende periode aftekent.
Een groep van 26 professionals uit de wereld van overheid, markt en wetenschap bracht medio september een bezoek aan het Ruhrgebied om in Dinslaken, Essen en Duisburg kennis te nemen van de Umlegung, het Duitse instrument voor (stedelijke) herverkaveling. Afgelopen voorjaar verscheen de studie Herverkaveling op Ontwikkelingslocaties van de hand van prof. dr. ir.Arjan Bregman en ir. Herman de Wolff dat uitgebreid om de Umlegung ingaat. Daarnaast wees het Kadaster dezer dagen op de voordelen van stedelijke grondruil (zie Cobouw 5 oktober).
De Duitse vorm van herverkaveling (Umlegung) is na de tweede wereldoorlog ingevoerd en sedert de wederopbouw van de Duitse steden veelvuldig toegepast. Bij Umlegung gaan in een gebied alle eigendommen virtueel in een gezamenlijke pot. De overheid kan nu de bestaande kavelindeling eenzijdig aanpassen, doorgaans in overeenstemming met de eigenaren. Op die manier ontstaan nieuwe percelen die aansluiten op het nieuwe plan. Tevens maakt men grond vrij voor de realisatie van openbare voorzieningen. De oude eigenaren blijven eigenaar, maar dan van nieuw gevormde percelen. Financiële verrekening van kosten en opbrengsten maakt deel uit van het systeem. Een onafhankelijke deskundigencommissie stuurt het gehele proces technisch aan.
