Opinie Ondanks de aangetrokken economie zie ik bij gebiedsontwikkeling steeds meer spanning tussen publieke en private partijen. Vrij op naam prijzen lopen op, maar tegelijkertijd is er toenemende discussie over bouwkosten, bijkomende kosten, grondwaarden, aanbestedingen, met als gevolg steeds meer vertraging, kosten en irritatie.
In de crisis, zo’n vijf tot zes jaar geleden, vonden partijen elkaar sneller en leken ze meer begrip voor elkaars belang te hebben dan nu, terwijl het momenteel juist zo goed gaat. Dat is toch raar als je er over nadenkt. Recent nog werd in een discussie tussen partijen over grondwaarden een inmiddels vijfde taxatie gedaan over de residuele grondwaarde, en die verschilde opnieuw flink van de vorige. Hoe kunnen we nu uit die loopgraven komen? Hoe komen we weer tot die samenwerking vanuit een gedeeld belang? Woningproductie, stedenbouwkundige kwaliteit en een fair share in de opbrengst voor alle partijen, in plaats van elkaar de tent uitvechten over de laatste euro’s? Misschien raar dat ik dat zeg – vanuit een van oorsprong accountantsorganisatie – maar mogelijk begint dat gezamenlijke besef ook wel bij de relativering van een ‘objectieve’ residuele grondwaarde-berekening. Uiteindelijk is dat een fictie van objectiviteit en de schijnzekerheid van een puntwaarde tot achter de komma. Het gaat er maar net om welke uitgangspunten en benchmarks je hanteert. Vraag vijf experts en je krijgt vijf verschillende uitkomsten,
Mijn motto is en blijft: ‘Beter ongeveer goed dan precies fout’. In mijn optiek is het dus zinvoller om het met elkaar te hebben over uitgangspunten en wat je elkaar gunt in een fair share. En, nog belangrijker, hoe je in het gezamenlijk belang tot meerwaarde kunt komen waar alle partijen baat bij hebben. Dus bijvoorbeeld het gezamenlijk investeren in extra kwaliteit in het gebied, met extra grondwaarde boven een vooraf afgesproken niveau of indexatie. De gemeente krijgt meer kwaliteit bovenop de vooraf vastgestelde opbrengst en de bouwer/ontwikkelaar kan sneller verkopen door een aantrekkelijker omgeving. Ook het belonen van een goede samenwerking door met elkaar vervolgprojecten te doen en dat vooraf in aanbesteding of afspraken vast te leggen, bouwt vertrouwen op en reduceert faal- en samenwerkingkosten. Hoe vaker je met elkaar werkt, hoe beter het gaat. Het kan toch niet zo zijn dat we opnieuw een (vastgoed-)crisis nodig hebben om weer tot betere samenwerkingen te komen? Publiek-private samenwerking is bij gebiedsontwikkeling onvermijdelijk, dus laten we vooral handelen vanuit deze definitie: Partijen met een Prikkel tot Samenwerken. En dat is niet elkaar uitwonen tot op de laatste euro. Amen.
Cover: ‘Go column cover 2’
Door Frank ten Have
Gepensioneerd partner bij Deloitte Real Estate en sinds 1 juni 2020 wethouder bij de gemeente Midden Delfland
