platform voor kennis, nieuws en debat
Door Martijn van Leeuwen
29 feb 2012 - Nederland moet zijn industriële erfgoed net zoals Duitsland gaan koesteren. Anders dreigt sloop of verpaupering voor een deel van de huidige 10.000 leegstaande of in onbruik geraakte monumenten. Eerherstel van de maakindustrie, minder regels en een pragmatischer aanpak zijn nodig om dit maatschappelijk vastgoed te redden, stellen Friso de Zeeuw (Bouwfonds Ontwikkeling en TU Delft) en Arno Boon (Boei).
Monumentaal vastgoed herbestemmen zit niet in onze genen, legt Friso de Zeeuw, directeur Nieuwe Markten bij Bouwfonds Ontwikkeling, uit. ‘We zijn een land van ingenieurs, van ordenen, scheppen en opruimen. Bij herbestemmen zijn improvisatie en laissez-faire belangrijke eigenschappen. Dat zit ons niet in het bloed. In Nederland is daardoor in tegenstelling tot Duitsland al veel industrieel erfgoed gesloopt. Het ging bij ons om grootschalige nieuwbouw, vooral van de jaren zeventig tot eind vorige eeuw. Het uitgangspunt was met een schone lei te beginnen: oprollen, slopen en dan uitrollen. Zo komt het dat in Nederland de bouwproductie voor 10 procent uit herbestemming bestaat tegen 40 procent in Duitsland’, aldus De Zeeuw.
Enkele jaren geleden is daarin gelukkig een kentering gekomen, vertelt Arno Boon. Hij is directeur van Boei, een non-profit herbestemmer van industrieel erfgoed. Boei, met negen aandeelhouders waaronder Bouwfonds en Volker Wessels, is zowel ontwikkelaar, belegger als adviseur. ‘Tot eind vorige eeuw beperkte de interesse zich vooral tot behoud van monumenten in dorps- en stadcentra. De laatste jaren is ook het maatschappelijk draagvlak voor industrieel erfgoed gegroeid. Boei knokt al sinds 1996 voor het behoud van industrieel erfgoed. De communis opinio is nu dat herbestemming voorrang heeft boven nieuwbouw. Het kabinet heeft in 2010 het Nationaal Programma Herbestemmen in het leven geroepen, met het H-team onder leiding van Duco Stadig als trekker’, vertelt Boon.
De toegenomen aandacht voor erfgoed komt als geroepen. De Rijksadviseur voor het Cultureel Erfgoed heeft ongeveer 1.000 leegstaande monumenten opgespoord. Maar het werkelijke aantal schat hij op maar liefst 10.000.
Zie voor de volledige publicatie: