Ministerie Binnenlandse Zaken

Kantelgeld maakt van City Deal echte topdeal

6 december 2017

3 minuten

Nieuws Na afloop van een City Deal zijn grotere investeringen nodig om transities daadwerkelijk op gang te brengen. Naast het zogenoemde ‘kantelgeld’ moet er ook meer procesgeld beschikbaar worden gesteld om het succes van de City Deals te waarborgen. Dat valt te lezen in de tweede PBL-notitie over de City Deals.

City Deals zijn concrete samenwerkingsafspraken tussen steden, het Rijk en andere (private) partijen om door middel van innovaties transities te versnellen. De afspraken tussen de steden en het Rijk moeten leiden tot innovatieve oplossingen van maatschappelijke vraagstukken op het gebied van onder andere klimaat, voedsel, huisvesting, energie, gezondheid en mobiliteit. In het regeerakkoord 2017 is de voorzetting van de City Deals als onderdeel van Agenda Stad aangekondigd.

Lees hier 5 aanbevelingen uit het rapport:

  1. In een City Deal zijn heldere afspraken nodig over inhoudelijke doelen en de bereidheid om te investeren (tijd, geld, kennis, vaardigheden). Voor de verkennings- en uitvoeringsfase van Deals verdient het aanbeveling dat het Rijk ‘procesgeld’ ter beschikking stelt.Dat dit niet altijd gesneden koek is voor de partners van de City Deals, zegt Maarten Schurink, gemeentesecretaris van Utrecht, in ROm #11 2017. ‘Het is vaak veel makkelijker om het even zelf te doen. Samenwerken, het aangaan van allianties, is echt een competentie. Waar we voor moeten waken is dat deze verbintenis niet strandt in de eigen procedures en het parafencircuit. Het moet echt resulteren in daadwerkelijk samenwerken.'
  2. Na afloop van een City Deal zijn veelal grotere investeringen nodig om vervolgstappen te zetten, bijvoorbeeld richting opschaling van innovatieve oplossingen. Voor dergelijke investeringen is – verwijzend naar een term uit het maatschappelijk debat over transities – ‘kantelgeld’ nodig. Omdat er in transities meestal een tijd lang geen markt bestaat voor innovaties, is een rol voor de (Rijks)overheid aan de orde, bijvoorbeeld met betrekking tot aanbestedingen, inkoopbeleid en subsidiëring. Daarnaast kan aanpassing van wet- en regelgeving nodig zijn. De doorbraak van veelbelovende initiatieven vergt niet alleen het opruimen van belemmeringen in het oude systeem, maar ook de creatie van nieuwe instituties.
  3. Hiernaast heeft het Rijk een rol in de aanpassing van wet- en regelgeving die soms nodig is. De doorbraak van veelbelovende initiatieven vergt niet alleen het opruimen van belemmeringen in het oude systeem, maar ook de creatie van nieuwe instituties.
  4. Het Rijk kan vanuit zijn rol als verbinder (kennismakelaar) het voortouw nemen bij de opzet van een Kenniscentrum City Deals. Dit kan als platform betrokken partijen helpen experimenten op te zetten, leerprocessen te organiseren en opgedane kennis te verspreiden in netwerken, zowel horizontaal (tussen steden) als verticaal (door verschillende bestuurslagen heen) als cross-sectoraal (domeingrensoverschrijdend).
  5. De opzet van City Deals vergt maatwerk. Houd bij het kiezen van rollen van betrokken partijen niet alleen rekening met de inhoudelijke opgave, maar ook met de fase waarin het proces van samenwerking zich bevindt.

Dit artikel is overgenomen van Stadszaken.nl.

Download de notitie van PBL hier


Cover: ‘Ministerie Binnenlandse Zaken’


Jeroen Bruinenberg

Door Jeroen Bruinenberg

Journalist at Elba-Rec


Meest recent

Back to School with Andrea Prins, een beeld van de avond op 28 januari 2025 door Maarten Laupman (bron: Rotterdamse Independent School for the City)

Sociale woningbouw tussen crisis en creativiteit

Schaars, niet passend bij de woonbehoeftes en stigmatiserend: de sociale woningbouw in Nederland staat onder druk. Wat valt er te leren? Curator en architect Andrea Prins zet drie richtinggevende perspectieven op een rij.

Verslag

13 juni 2025

Weekoverzicht donderdag 12 juni door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de ‘nieuwe’ manier van leven

Het ging deze week over hoe wij de gebouwde omgeving opnieuw en beter leren gebruiken. Van het ontrafelen van het sociale weefsel tot de lessen uit de Smart City. En van het beter benutten van sportvelden tot het ontrafelen van het sociale weefsel.

Weekoverzicht

12 juni 2025

Co Verdaas door Phil Nijhuis (bron: Deltacommissaris)

“Hoe zit het sociaal weefsel in elkaar?"

In gesprek met Ysbrand Visser van Stedebouw & Architectuur gaat Co Verdaas in op de ontwikkeling en positie van het vak gebiedsontwikkeling anno 2025. Zijn pleidooi: blijf altijd bereid te leren en te reflecteren, vanuit kwetsbaarheid en openheid.

Uitgelicht
Interview

12 juni 2025