Ministerie Binnenlandse Zaken

Kantelgeld maakt van City Deal echte topdeal

6 december 2017

3 minuten

Nieuws Na afloop van een City Deal zijn grotere investeringen nodig om transities daadwerkelijk op gang te brengen. Naast het zogenoemde ‘kantelgeld’ moet er ook meer procesgeld beschikbaar worden gesteld om het succes van de City Deals te waarborgen. Dat valt te lezen in de tweede PBL-notitie over de City Deals.

City Deals zijn concrete samenwerkingsafspraken tussen steden, het Rijk en andere (private) partijen om door middel van innovaties transities te versnellen. De afspraken tussen de steden en het Rijk moeten leiden tot innovatieve oplossingen van maatschappelijke vraagstukken op het gebied van onder andere klimaat, voedsel, huisvesting, energie, gezondheid en mobiliteit. In het regeerakkoord 2017 is de voorzetting van de City Deals als onderdeel van Agenda Stad aangekondigd.

Lees hier 5 aanbevelingen uit het rapport:

  1. In een City Deal zijn heldere afspraken nodig over inhoudelijke doelen en de bereidheid om te investeren (tijd, geld, kennis, vaardigheden). Voor de verkennings- en uitvoeringsfase van Deals verdient het aanbeveling dat het Rijk ‘procesgeld’ ter beschikking stelt.Dat dit niet altijd gesneden koek is voor de partners van de City Deals, zegt Maarten Schurink, gemeentesecretaris van Utrecht, in ROm #11 2017. ‘Het is vaak veel makkelijker om het even zelf te doen. Samenwerken, het aangaan van allianties, is echt een competentie. Waar we voor moeten waken is dat deze verbintenis niet strandt in de eigen procedures en het parafencircuit. Het moet echt resulteren in daadwerkelijk samenwerken.'
  2. Na afloop van een City Deal zijn veelal grotere investeringen nodig om vervolgstappen te zetten, bijvoorbeeld richting opschaling van innovatieve oplossingen. Voor dergelijke investeringen is – verwijzend naar een term uit het maatschappelijk debat over transities – ‘kantelgeld’ nodig. Omdat er in transities meestal een tijd lang geen markt bestaat voor innovaties, is een rol voor de (Rijks)overheid aan de orde, bijvoorbeeld met betrekking tot aanbestedingen, inkoopbeleid en subsidiëring. Daarnaast kan aanpassing van wet- en regelgeving nodig zijn. De doorbraak van veelbelovende initiatieven vergt niet alleen het opruimen van belemmeringen in het oude systeem, maar ook de creatie van nieuwe instituties.
  3. Hiernaast heeft het Rijk een rol in de aanpassing van wet- en regelgeving die soms nodig is. De doorbraak van veelbelovende initiatieven vergt niet alleen het opruimen van belemmeringen in het oude systeem, maar ook de creatie van nieuwe instituties.
  4. Het Rijk kan vanuit zijn rol als verbinder (kennismakelaar) het voortouw nemen bij de opzet van een Kenniscentrum City Deals. Dit kan als platform betrokken partijen helpen experimenten op te zetten, leerprocessen te organiseren en opgedane kennis te verspreiden in netwerken, zowel horizontaal (tussen steden) als verticaal (door verschillende bestuurslagen heen) als cross-sectoraal (domeingrensoverschrijdend).
  5. De opzet van City Deals vergt maatwerk. Houd bij het kiezen van rollen van betrokken partijen niet alleen rekening met de inhoudelijke opgave, maar ook met de fase waarin het proces van samenwerking zich bevindt.

Dit artikel is overgenomen van Stadszaken.nl.

Download de notitie van PBL hier


Cover: ‘Ministerie Binnenlandse Zaken’


Jeroen Bruinenberg

Door Jeroen Bruinenberg

Journalist at Elba-Rec


Meest recent

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijksuitvoeringskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Ellen van Bueren Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Esther Dijkstra)

Bestaande buurten komen er bekaaid af deze verkiezingen

Op Prinsjesdag komt columnist Ellen van Bueren met haar eigen statement, ook richting de aanstaande verkiezingen: kijk juist naar de bestaande buurten en wijken in Nederland. En verbeter daar de leefkwaliteit met groen en voorzieningen.

Opinie

16 september 2025

Moderne gevels in Hamburg: wonen en werken in de stad door Caroline Ruda (bron: shutterstock)

De Duitse tegenhanger van STOER heet de ‘Hamburg Standard’

Ook in Duitsland is de crisis groot en wordt gezocht naar oplossingen om de vaart er weer in te krijgen. De stad Hamburg heeft het initiatief genomen om de bouwkosten flink terug te brengen, om daarmee de bouw in de Hanzestad op te peppen.

Analyse

15 september 2025