Waterzuiveringstank door DedMityay (bron: Shutterstock)

Minister garandeert drinkwater voor 900.000 nieuwe huizen, maar watersysteem piept en kraakt

10 mei 2022

3 minuten

Nieuws Ook de 900.000 huishoudens die in de woningen gaan wonen die tot 2030 in Nederland moeten komen, zijn verzekerd van drinkwater. Dat bevestigt minister Mark Harbers in zijn antwoord op vragen uit de Tweede Kamer. Maar hij erkent ook dat de grenzen van het watersysteem op diverse plekken in Nederland al bereikt zijn of worden overschreden.

De beschikbaarheid van voldoende water kan gebiedsontwikkeling vertragen of zelfs onmogelijk maken. Met die waarschuwing kwam de Vereniging van waterbedrijven in Nederland (Vewin) eerder dit jaar, nadat minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) de Nationale Woon- en Bouwagenda naar de Tweede Kamer had gestuurd. Drinkwater uit de kraan lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet, aldus Vewin.

Om de 900.000 geplande woningen ook te kunnen voorzien van voldoende drinkwater, willen de waterbedrijven nieuwe bronnen voor drinkwater kunnen aanwijzen. Ook willen zij de ruimte krijgen om die bronnen daadwerkelijk te benutten. “Het gaat hierbij om snellere vergunningverlening én meer financieringsruimte om te investeren in nieuwe productie-, zuiverings- en distributiecapaciteit. De drinkwatervoorziening moet vanaf het begin integraal onderdeel zijn van het realiseren van de grote woningbouwopgave en bij de uitwerking van het principe dat water de ruimtelijke ordening moet sturen.”

Steentje bijdragen

De noodkreet van Vewin was voor Tweede Kamerleden Fahid Minhas en Peter de Groot (beiden VVD) aanleiding vragen te stellen aan Mark Harbers, minister van Infrastructuur en Waterstaat. De antwoorden op die vragen laten een tweeledig beeld zien. Op papier is er (nog) geen vuiltje aan de lucht. De minister benadrukt dat drinkwaterbedrijven op grond van de Drinkwaterwet de plicht hebben om aan huishoudens drinkwater te leveren en dat de bedrijven leveringsplannen opstellen waarin vraag en aanbod per bedrijf is uitgewerkt. De ILT houdt hier toezicht op. Dit is wettelijk geregeld en daarmee is de levering voor ten minste de komende 10 jaar geborgd.”

Volgens Harbers zijn de grenzen van het watersysteem op diverse locaties inderdaad bereikt

Daarnaast benadrukt Harbers dat ook overheden een steentje bijdragen. Provincies wijzen Aanvullende Strategische Voorraden (ASV’s) aan zodat er tot 2040 voldoende grondwater beschikbaar is voor het bereiden van drinkwater. Tegelijkertijd helpt het Rijk door Nationale Grondwaterreserves (NGR’s) aan te wijzen en door andere opties als het ontzilten van brak water en het uitbreiden van oppervlaktewater-winningen te onderzoeken.

Minder vrijblijvend

De minister geeft in zijn beantwoording ook toe, dat de situatie in de praktijk toch wat anders is. Volgens Harbers zijn de grenzen van het watersysteem op diverse locaties inderdaad bereikt of worden ze zelfs al overschreden. Zo heeft drinkwaterbedrijf Vitens al een noodkreet richting de provincie Overijssel geuit omdat “er al op korte termijn leveringsproblemen ontstaan.” Het bedrijf noemt het niet tijdig beschikbaar komen van vergunningen voor uitbreiding van waterwinningen als een van de redenen voor het ontstaan van de problemen.

In de beantwoording van de Kamervragen beschrijft de minister een aantal maatregelen waarmee de Rijksoverheid ervoor wil zorgen dat er een duurzaam evenwicht komt tussen vraag en aanbod van zoet water. Een meer verplichtende invulling van de watertoets, een wettelijk verplicht instrument waarmee het belang van water en klimaatadaptatie expliciet en op evenwichtige wijze kan worden meegewogen bij het opstellen van ruimtelijke plannen en besluiten, is de meest concrete actie.

De Omgevingswet moet ervoor zorgt dat de toets minder vrijblijvend wordt dan het huidige advies, omdat partijen moeten onderbouwen waarom het advies van een waterbeheerder eventueel niet wordt gevolgd. Andere maatregelen die de minister aankondigt zijn het uitwerken van water en bodem als basis voor ruimtelijke inrichting, het zuiniger omgaan met water, het stimuleren van hergebruik en het versterken van het contact tussen drinkwaterbedrijven en overheden.


Lees de beantwoording van de vragen op de website van de Tweede Kamer.


Cover: ‘Waterzuiveringstank’ door DedMityay (bron: Shutterstock)


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Waarnemend hoofdredacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Digital twin in construction industry door Jackie Niam (bron: shutterstock)

Urban Digital Twins: de kloof tussen ambitie en de sociale stedelijke realiteit

Wat dragen Urban Digital Twins werkelijk bij aan de aanpak van complexe stedelijke uitdagingen? Onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven en de Universiteit Twente pleiten voor een betere integratie van de sociale dimensie van de stad.

Onderzoek

19 juni 2025

IJ-rivier, het Eye Filmmuseum en de A'DAM Toren. door Emzzi (bron: shutterstock)

Mare de Wit probeert jongeren bij klimaatadaptatie te betrekken

Mare de Wit heeft een scherpe focus op het thema water en de communicatie daarover. Ze ontwikkelde een methodiek voor de toekomstige inrichting van Nederland. Dat resulteerde in haar aanstelling als ‘Toekomstambassadeur water en klimaatadaptatie’.

Interview

18 juni 2025

Sint Eustatius, Saba door Wangkun Jia (bron: shutterstock)

Rli: Caribisch Nederland wordt door het Rijk vaak vergeten als het gaat om het fysieke domein

De verschillen in de fysieke leefomgeving tussen Bonaire, Saba en Sint-Eustatius en de rest van de Nederlandse gemeenten zijn groot en niet te rechtvaardigen. Dat concludeert de Rli in een pittig advies.

Onderzoek

18 juni 2025