2014.05.04_Natuurljik verder maar dan wel anders_180

‘Natuurlijk verder’, maar dan wel anders

Nieuws Joop Schaminée, André van der Zande en Pieter van Vollenhoven pleiten voor een nieuwe aanpak van het natuurbeleid in Nederland. Zij presenteerden hun ideeën gisteren in een discussienota getiteld ‘Monumenten, inspiratiebron voor natuur?’ De titel is ontleend aan het werk dat Van Vollenhoven deed voor het Nationaal Restauratiefonds.

“Die vergelijking met het Nationaal Restauratiefonds is niet toevallig,” zegt Joop Schaminée. “Want net zoals er bij het onderhoud van Rijksmonumenten sprake was van fors achterstallig onderhoud, is er ook bij het natuurbehoud sprake van fors achterstallig onderhoud. Bijna de helft van ons stenen erfgoed verkeerde een kleine halve eeuw geleden in zeer slechte staat, en op dit moment geldt hetzelfde voor ons natuurlijk erfgoed. Daar waar de staatssecretaris schrijft dat we al een robuust natuurnetwerk hebben, maar dat we nog wat meer moeten doen om de achteruitgang helemáál te stoppen, zijn wij van mening dat er nog heel veel werk zit in natuurrestauratie. Alleen al om aan onze internationale verplichtingen te voldoen is dat nodig”.

Het optimisme uit de Natuurvisie van de rijksoverheid (getiteld: ‘Natuurlijk verder’) delen van Vollenhoven, Van der Zande en Schaminée dus niet zo maar. Ondanks de financiële beperkingen van deze tijd slagen zij erin oplossingen voor te stellen die misschien voor een fundamentele verbetering kunnen zorgen. Ze hebben twee pijlen op hun boog: zij willen de beleidsmatige versnippering aanpakken en een nieuwe wijze van financiering invoeren. “Het Nederlandse landschap bestaat uit een wirwar van kleine, middelgrote en grote natuurgebieden onder heel verschillende namen,” zegt Joop Schaminée. “Met allemaal verschillende eigenaren, statussen, subsidies en beheerdoelstellingen. En dat alles tegen de achtergrond van internationale verplichtingen. Conform het monumentenbeleid willen we naar een heldere driedeling van natuurgebieden in Rijksnatuurmonumenten, Provinciale natuurmonumenten en Gemeentelijke natuurmonumenten, waarmee meteen de verantwoordelijkheden helder zijn.”

Ook voor de financiering spelen de auteurs leentjebuur bij Monumentenzorg. De bestaande subsidiepot wordt omgezet in een ‘revolverend fonds’. Daaruit worden leningen voor natuurbehoud verstrekt, in plaats van subsidies. Rente en aflossingen vloeien terug in het fonds waardoor dat weer beschikbaar is voor nieuwe leningen. Joop Schaminée: “Doordat dit fonds niet door de overheid beheerd wordt, kan het ook niet ten prooi vallen aan politieke bezuinigingen of veranderende beleidsmatige prioriteiten. Wat overigens zeker niet wil zeggen dat er geen subsidie meer nodig is. En daar is ook helemaal niets mis mee.” Of de ideeën uitvoerbaar zullen zijn, wordt momenteel onderzocht in een aantal pilots.


Cover: ‘2014.05.04_Natuurljik verder maar dan wel anders_180’



Meest recent

Architectuur, Kerckebosch, Zeist door Wikipedia Commons (bron: Nanda Sluijsmans)

Landschappelijk ontwikkelen in een naoorlogse probleemwijk, de lessen van Kerckebosch

Ook in bestaand stedelijk weefsel kunnen stenen en groen toekomstbestendig worden gemengd. Het project Kerckebosch in Zeist is een goed voorbeeld, de onderzoekers van Platform31 reisden af voor een evaluatie.

Casus

15 juli 2025

Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland door My Eyes4u (bron: Shutterstock)

Esther Agricola over gebiedsontwikkeling als rechtvaardige manier om belangen af te wegen

Gebiedsontwikkeling vraagt om diverse vormen van samenwerking, met steeds vaker nieuwe actoren aan tafel. Een kolfje naar de hand van Esther Agricola, regiodirecteur bij BPD. Ze sprak met Ysbrand Visser onder meer over landschappelijk ontwikkelen.

Interview

15 juli 2025

Annius Hoornstra Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Patrick van den Hurk)

De pijnlijke 50 procent-vraag

Er moet 50 procent meer worden gebouwd, en wel per direct. Volgens columnist Annius Hoornstra vraagt dat om rigoureuze en pijnlijke oplossingen, op de korte termijn. Wat gaat de politiek daaraan doen?

Opinie

14 juli 2025