platform voor kennis, nieuws en debat
15 mrt 2015 - Bij het verbeteren van wijken was het beleid van de overheid vele jaren vooral gericht op fysieke en sociale programma’s. Een economische invalshoek ontbrak lange tijd. In het essay ‘Ondernemerschap en probleemwijken’ stellen Gabriël van den Brink (Tilburg University), Radboud Engbersen en Ruud Dorenbos (Platform31) de economische invalshoeken en het handelen van ondernemers centraal. De bijdrage van de ‘best persons’ onder de ondernemers is van groot belang om wijken sociaaleconomisch te versterken. Zij blijken niet alleen uit te zijn op winst, maar zijn ook bereid een belangrijke maatschappelijke rol te vervullen.
Woonwijken bieden plaats aan een breed palet van economische activiteiten. Inmiddels vindt bijna de helft van de stedelijke bedrijvigheid daar plaats. Voor veel ZZP’ers volstaat de eigen woning, steeds meer vinden zij ook een plek in kleinschalige bedrijfsruimten in hun wijk. De functies van wonen, werken, leren, zorgen en creatieve ontmoeting raken steeds meer vervlochten. Opmerkelijk is dat de nieuwe functiemenging goed gedijt in de oude stedelijke centra en de wijken die dicht tegen het centrum aanliggen. Deze ontwikkeling verspreidt zich nu over de vroeg-naoorlogse wijken, woonerfwijken en op Vinex-locaties.
Voorwaarde voor deze ontwikkeling is dat gemeenten, corporaties en andere relevante partijen de onnodige belemmeringen wegnemen om deze kleinschalige economische dynamiek optimaal te laten gedijen. Dat is niet alleen van belang voor de lokale economie; er is ook een maatschappelijk belang in het geding. “Ken uw ondernemers”, bevelen de auteurs de gemeenten aan. “En ken vooral de verschillende typen ondernemers die in een bepaalde gemeente aan de slag zijn.” Vaak is er een beperkt zicht op wat zich afspeelt op het punt van nieuwe kleinschalige economische initiatieven en allerlei nieuwe vormen van sociaal ondernemerschap en deeleconomie.
De auteurs onderscheiden verschillende categorieën ondernemers, dat zijn behalve de zakelijke ondernemer, ook de maatschappelijk verantwoorde -, de sociale - en de ideële ondernemer. Als gemeenten en andere stakeholders goed op de hoogte zijn welke typen ondernemers in de wijk werken, kunnen zij bepalen hoe en in welke vorm zij deze ondernemers en initiatieven (zo nodig) het beste kunnen faciliteren en stimuleren. Zo zijn bijvoorbeeld sociaal ondernemers ook economisch betekenisvol en is het mogelijk om met beperkte steun hun bedrijf sterker te maken. Omgekeerd hebben gemeenten vaak een blinde vlek voor de zakelijke ondernemers die ook een belangrijke maatschappelijke rol vervullen. Met de vraag hoe en in welke mate initiatieven in de wijk te ondersteunen, kunnen de in dit essay gepresenteerde inzichten van nut zijn.
