suikerfabriek flickr

Oprukkende woningbouw jaagt economische motoren te makkelijk de stad uit

10 maart 2018

2 minuten

'Er is in Nederland woningnood. Je kan geen krant openslaan of het gaat om ‘bouwen, bouwen, bouwen’, snel, veel en desnoods maar weer een soort Vinex-operatie.' Cees-Jan Pen, lector de Ondernemende Regio bij Fontys, ziet dat bedrijven(terreinen) die niet ‘creative’ zijn, de stad maar uit moeten worden geschoven. 'Ergens de regio in of zo.'

Stuwende bedrijven worden de regio uitgejaagd

En om dit nog wat kracht bij te zetten, wordt gemakzuchtig gesteld dat door de digitalisering, globalisering, verdienstelijking en transitie van onze economie de ‘industrie’ toch krimpt of verdwijnt. Je durft haast niet te zeggen dat ongeveer 30% van onze banen te vinden is bij gewone bedrijven op gewone bedrijventerreinen en dat woonfuncties vaak funest zijn voor de vitaliteit van deze gebieden. Bedrijven zijn op bedrijventerreinen gevestigd vanwege de duidelijkheid en investeringszekerheid, terwijl de huidige woningbouwpaniek juist zorgt voor onduidelijkheid en investeringsonzekerheid. 

Ik snap heel goed dat je in ‘gelul’ en plannenmakerij niet kan wonen en er meer woningen moeten worden gebouwd. In steden waar niet of nauwelijks gewoon wordt gewerkt, is het zeker voor wat minder hoogopgeleiden echter ook geen pretje. Of zoals Cushman&Wakefield recent diplomatieker verwoordde “onze steden moeten groeien, want naast alle functies die in een stad thuishoren heeft ook de maakindustrie toegevoegde waarde voor een stad”. We lijken ons weinig aan te trekken van dergelijke waarschuwingen.

Het wordt tijd de klassieke econoom Sombart te citeren. Hij maakte onderscheid tussen stuwende en verzorgende bedrijven. Atzema et. al. (2012) omschreven in het regionaal economische basiswerk ‘ruimtelijke economische dynamiek’, stuwende bedrijven als meer ‘export’gericht, terwijl verzorgende bedrijven zijn bedoeld om in de behoeften van stuwende bedrijven en finale consumenten te voorzien.

Regionale economische of stedelijke groei is uiteindelijk afhankelijk van de in de regio of stad aanwezige stuwende bedrijven. Bedrijventerreinen zijn van oudsher juist ontwikkeld om deze stuwende bedrijven een plek te bieden. Tevens wordt ‘vergeten’ dat het juist de meer kwetsbare lager geschoolde vaak minder mobiele banen zijn in een stad die afhankelijk zijn van de (binnen)stedelijke bedrijventerreinen.    

Het lijstje ‘overbodige’ klassieke bedrijventerreinen wordt steeds langer en zorgelijker: westelijk havengebied Amsterdam; Waarderpolder Haarlem, Achtersluispolder en Hembrugterrein Zaandam, Binckhorst Den Haag, De Hoef Amersfoort, Merwedezone Utrecht etc. We laten het toch niet zover komen dat ik straks in sommige regio’s moet gaan pleiten voor transformatiestop van stuwende bedrijventerreinen?

Dit item verscheen eerder op stadszaken.nl
Cover: 
"20171216 04 Hoogkerk" (CC BY 2.0) by Sjaak Kempe


Cover: ‘suikerfabriek flickr’


Portret - Cees-Jan Pen

Door Cees-Jan Pen

Lector De Ondernemende Regio | Fontys Hogescholen


Meest recent

Impressie van de fietser ervaring in Merwede door LOLA landscape architects (bron: LOLA landscape architects)

De auto’s de wijk uit, zo doen ze dat in Merwede

Wat draagt de privaat-publieke samenwerking bij aan de ambities van Merwede? Het samenwerkingsverband maakt de besluitvorming complex maar maakt ook dat alle partijen hun wensen en ambities in een vroeg stadium scherp moeten krijgen.

Analyse

1 december 2023

Caravans door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Beeldessay: stilte voor de gebiedsontwikkelaars

De laatste open plekken in de stad zijn niet alleen goud voor gebiedsontwikkelaars, maar vormen ook een laatste doorkijkje naar het verleden. Joost Zonneveld brengt de laatste rafelrand binnen de Amsterdamse Ring in beeld.

Uitgelicht
Opinie

1 december 2023

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de ommekeer

Wil je helemaal bij zijn bij de (gebieds)ontwikkelingen van de afgelopen week? Dan zijn dit de stukken die je gelezen moet hebben. Het was de week van de comebacks op Gebiedsontwikkeling.nu.

Nieuws

30 november 2023