Planeconomie en organische gebiedsontwikkeling - Afbeelding 1
Tabel 1: Organische gebiedsontwikkeling ten opzichte van integrale gebiedsontwikkeling (Buitelaar et al. 2012)
Inleiding
Organische gebiedsontwikkeling is actueel. Door het vastlopen van meer traditionele, integrale gebiedsontwikkelingen wordt regelmatig een pleidooi gehouden voor vormen van verstedelijking die kleinschaliger zijn en waarbij de eindgebruiker een meer centrale rol heeft. Sommigen spreken in dit verband van de ‘spontane stad’ (Urhahn Urban Design, 2010). Organische gebiedsontwikkeling wordt in deze tijd vaak als crisismaatregel gepresenteerd. Maar vooral voor de lange termijn kan het een probate vorm van verstedelijking zijn die beter in staat is om om te gaan met de onzekerheid en de risico’s die voor ons liggen (Buitelaar, 2012). Tevens biedt het mogelijkheden voor interessantere en meer diverse stedelijke gebieden (Jacobs, 1961). Weliswaar kan organische gebiedsontwikkeling in veel gevallen wenselijk zijn, maar is het ook haalbaar? En vooral, onder welke voorwaarden? In dit artikel gaan we in op de rol van de planeconomie hierbij. Deze rol wordt met name anders doordat het traditionele denken in termen van projecten en grondexploitaties minder goed aansluit bij deze vorm van gebiedsontwikkeling. Concreet dient zich de vraag aan hoe gemeenten vorm kunnen geven aan hun verantwoordelijkheid voor publieke voorzieningen en de openbare ruimte wanneer die niet meer betaald (kunnen) worden uit de grondexploitatie? Dit artikel biedt een eerste verkenning van de dilemma’s en de mogelijke oplossingsrichtingen.
Integratie van vier exploitaties (klik voor groot)
Door Edwin Buitelaar
Bijzonder hoogleraar Land and Real Estate Development & senior researcher bij Planbureau voor de Leefomgeving
