GO Column Daan Zandbelt door Robin Duister (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Pokon voor de stad

18 maart 2020

2 minuten

Opinie In deze dagen van coronacrisis ervaar je het extra goed. De alledaagse stad is veel meer dan een statische plattegrond gevuld met bakstenen. Ze is een pulserend orgaan, dat nu op vele fronten tot stilstand is gekomen. Als een wekenlange zondag. Eigenlijk een heel interessant groot experiment. Er is minder lawaai, verkeer en vervuiling. We hebben meer tijd voor elkaar (liggen een geboorte- en echtscheidingspiek in het verschiet?).

Even geen hordes fietsende ouders met hun kroost op weg naar school. Geen volle treinen die forensen en studenten het perron op spugen of kantines vol lunchende collega’s. Ondertussen gaat ander leven onverstoorbaar voort. Bomen bloeien, vogels flirten, rivieren lopen over. We staan op, eten een keer of drie en gaan weer naar bed.

De ritmes van het (stads)leven kennen verschillende frequenties. Dag en nacht, week en weekend, de vier seizoenen en verse generaties die in golven de stad in komen en weer verlaten. Zo vergrijzen wijken, verarmen buurten en bloeien straten op.

Iedere plek kent zijn eigen focus en daarmee een eigen ritme van pieken en dalen. Deze focus kan veranderen met de tijd. Havens worden gegraven, handel floreert en dooft uit. Dit schept ruimte voor nieuwe ideeën om deze verlaten plekken te bemesten. Ze tonen welke nieuwe rol er voor dit stuk stad gloort. Door nieuwe bezoekers te trekken, die uitgroeien tot gebruikers en bewoners. Die vervolgens het gebied naar hun hand zetten. De een zijn dood is de ander zijn brood.

Denk aan hoe het Amsterdamse NDSM-terrein van scheepswerf via creatieve broedplaats en festivalterrein nu uitgroeit tot een gemengde stadswijk. Gaandeweg verkleurt de stad.

Laat het een les zijn voor onze huidige plannen en projecten. Kies voor ‘tabula scripta’ in plaats van ‘tabula rasa’. Dit in tegenstelling tot de vele satellieten van nieuw leven die de laatste maanden in de pers breed werden uitgemeten. Van Pampus met IJmeerlijn tot weilanden vol woningen zonder station. Of nieuwe groeikernen die met buslijnen verbonden moeten worden met een moederstad op afstand. Want uit het niets nieuw leven opwekken is oneindig veel moeilijker. Het kost minstens een paar generaties, maar al gauw een eeuw om tot een nieuwe stad in balans te komen. Begin daarom niet ergens opnieuw. Maar bouw voort op en aan die levende pulserende polis. Door de (ver)bouwopgave in te zetten als pokon voor de stad.

Corona heeft ook een piek, die hopelijk gauw achter ons ligt. Zodat we met dit idee in ons hoofd weer snel aan de slag kunnen.

Cover: Robin Duister


Cover: ‘GO Column Daan Zandbelt’ door Robin Duister (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Daan Zandbelt

Door Daan Zandbelt

Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving en partner bij De Zwarte Hond, een ontwerpbureau voor architectuur en stedenbouw in Rotterdam.


Meest recent

Zaandam door GLF Media (bron: shutterstock)

Nota Ruimte: naar een gedeeld beeld over de toekomst van onze leefomgeving

De ontwerp-Nota Ruimte is uit: een voorlopig antwoord op de breed gedeelde oproep aan het Rijk om weer meer richting te geven aan de ruimtelijke ontwikkeling. Co Verdaas en Tom Daamen zijn positief, maar missen nog wel iets wezenlijkers.

Uitgelicht
Analyse

28 oktober 2025

Impressie Vogelvlucht vanuit Rijnhaven op de Gnephoek door gemeente Alphen aan den Rijn (bron: gemeente Alphen aan den Rijn)

Hoe publiek en privaat samen impasses doorbreken, de ervaringen van Gnephoek

De ontwikkeling van de Gnephoek vormt de aftrap van de nieuwe publicatiereeks ‘PPS in Gebiedsontwikkeling’. Rood, groen en blauw in de polder: wat kunnen andere gebiedsontwikkelingen leren van de aanloop die in de Gnephoek is gemaakt?

Uitgelicht
Casus

27 oktober 2025

Detmer Koekoek door Ivar Pel (bron: Ivar Pel)

Duidelijke keuzes en publiek-private samenwerking zijn de sleutels voor klimaatadaptatie

Detmer Koekoek, kwartiermaker van NL AAA-Klimaatbestendig, pleit voor een heldere lange termijnvisie op gebiedsontwikkeling met duidelijke spelregels, structurele publiek private samenwerking en slimme financiering- en verzekeringsmodellen.

Interview

27 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op