GO Column Daan Zandbelt door Robin Duister (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Pokon voor de stad

18 maart 2020

2 minuten

Opinie In deze dagen van coronacrisis ervaar je het extra goed. De alledaagse stad is veel meer dan een statische plattegrond gevuld met bakstenen. Ze is een pulserend orgaan, dat nu op vele fronten tot stilstand is gekomen. Als een wekenlange zondag. Eigenlijk een heel interessant groot experiment. Er is minder lawaai, verkeer en vervuiling. We hebben meer tijd voor elkaar (liggen een geboorte- en echtscheidingspiek in het verschiet?).

Even geen hordes fietsende ouders met hun kroost op weg naar school. Geen volle treinen die forensen en studenten het perron op spugen of kantines vol lunchende collega’s. Ondertussen gaat ander leven onverstoorbaar voort. Bomen bloeien, vogels flirten, rivieren lopen over. We staan op, eten een keer of drie en gaan weer naar bed.

De ritmes van het (stads)leven kennen verschillende frequenties. Dag en nacht, week en weekend, de vier seizoenen en verse generaties die in golven de stad in komen en weer verlaten. Zo vergrijzen wijken, verarmen buurten en bloeien straten op.

Iedere plek kent zijn eigen focus en daarmee een eigen ritme van pieken en dalen. Deze focus kan veranderen met de tijd. Havens worden gegraven, handel floreert en dooft uit. Dit schept ruimte voor nieuwe ideeën om deze verlaten plekken te bemesten. Ze tonen welke nieuwe rol er voor dit stuk stad gloort. Door nieuwe bezoekers te trekken, die uitgroeien tot gebruikers en bewoners. Die vervolgens het gebied naar hun hand zetten. De een zijn dood is de ander zijn brood.

Denk aan hoe het Amsterdamse NDSM-terrein van scheepswerf via creatieve broedplaats en festivalterrein nu uitgroeit tot een gemengde stadswijk. Gaandeweg verkleurt de stad.

Laat het een les zijn voor onze huidige plannen en projecten. Kies voor ‘tabula scripta’ in plaats van ‘tabula rasa’. Dit in tegenstelling tot de vele satellieten van nieuw leven die de laatste maanden in de pers breed werden uitgemeten. Van Pampus met IJmeerlijn tot weilanden vol woningen zonder station. Of nieuwe groeikernen die met buslijnen verbonden moeten worden met een moederstad op afstand. Want uit het niets nieuw leven opwekken is oneindig veel moeilijker. Het kost minstens een paar generaties, maar al gauw een eeuw om tot een nieuwe stad in balans te komen. Begin daarom niet ergens opnieuw. Maar bouw voort op en aan die levende pulserende polis. Door de (ver)bouwopgave in te zetten als pokon voor de stad.

Corona heeft ook een piek, die hopelijk gauw achter ons ligt. Zodat we met dit idee in ons hoofd weer snel aan de slag kunnen.

Cover: Robin Duister


Cover: ‘GO Column Daan Zandbelt’ door Robin Duister (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Daan Zandbelt

Door Daan Zandbelt

Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving en partner bij De Zwarte Hond, een ontwerpbureau voor architectuur en stedenbouw in Rotterdam.


Meest recent

Fietspad langs fruitbomen in bloesem, Betuwe door Wolf-photography (bron: Shutterstock)

TNO en RIVM ontwikkelen universele indicatorenset voor een gezonde leefomgeving

Hoe maak je een leefomgeving gezond? TNO en RIVM sloegen de handen ineen en presenteren een basisset indicatoren. De set helpt professionals bij het meten, monitoren en verbeteren van een gezonde leefomgeving.

Analyse

21 mei 2025

Stadsveteraan, Amsterdam door AM (bron: AM)

Zo is (sociale) woningbouw voor senioren in de stad wél mogelijk

De vergrijzing neemt toe, maar het aantal seniorenwoningen groeit nauwelijks door hoge kosten en weinig beschikbare grond. Twee Amsterdamse sociale woonconcepten voor senioren lukt het wél. Wat valt hiervan te leren?

Uitgelicht
Casus

21 mei 2025

Surveillance Software in Tallinn door Gorodenkoff (bron: Shutterstock)

De opmars van AI, dit is een routekaart voor toekomstbestendige steden

De opkomst van AI zorgt voor nieuwe ontwikkelingen rondom stedelijk beleid en beheer. Internationaal onderzoek brengt in kaart hoe 250 steden wereldwijd de mogelijkheden van AI verkennen of dit al inzetten om complexe uitdagingen aan te pakken.

Onderzoek

20 mei 2025