Thumb_onderzoek_0_667px

Publicatie Nicis Institute: Maatschappelijke kosten- en batenanalyse (MKBA) inhoudelijk geëvalueerd

1 juli 2012

3 minuten

Nieuws Hoofdrolspelers zijn het er over eens dat de MKBA een rol moet spelen in ruimtelijk-infrastructurele besluitvormingsprocessen. Over de waarde die aan de MKBA moet worden toegekend verschillen diverse specialisten wel van mening. De vaakst genoemde problemen van de MKBA zijn het inschatten van nog niet in geld uitgedrukte projecteffecten en uitvoering van een probleemanalyse voorafgaand aan de MKBA. Dit blijkt uit het in juni 2012 verschenen Nicis rapport ‘Maatschappelijke kosten- en batenanalyse inhoudelijk geëvalueerd’, waarvoor 86 hoofdrolspelers uit de MKBA-praktijk werden geïnterviewd.

MKBA biedt inzicht in nut, noodzaak en besluitvorming van een project

De maatschappelijke kosten- en batenanalyse (MKBA) omvat een economische beoordeling van een nog uit te voeren ruimtelijk-infrastructureel project. De MKBA berekent effecten van projectalternatieven ten opzichte van een nulalternatief. Zo ontstaat een inschatting van de verhouding tussen positieve en negatieve effecten van een project. Niet eerder in de MKBA-praktijk zijn zoveel (86) hoofdrolspelers geïnterviewd. De in de interviews meest genoemde voordelen van de MKBA zijn:

• Aan de hand van de MKBA kan beter worden nagedacht over nut, noodzaak en ontwerp van een project.
• MKBA zorgt voor betere discussies, besluitvorming en besluiten over nut, noodzaak en ontwerp van het project.
• MKBA biedt objectieve en onafhankelijke informatie.
• MKBA geeft inzicht in de orde van grootte van welvaartseffecten en in de verhouding tussen kosten en baten.

Monetariseren is het voornaamste inhoudelijke probleem van de MKBA

Respondenten noemden in totaal 634 verschillende inhoudelijke problemen van de MKBA. Deze zijn geclusterd in 9 probleemcategorieën, waarvan 3 categorieën het vaakst voorkwamen:
• Inschatten van nog niet gemonetariseerde (in geld uitgedrukte) projecteffecten.
• Monetariseren van projecteffecten.
• Het uitvoeren van een probleemanalyse voorafgaande aan de MKBA.

Economen en niet-economen verschillen van mening over waarde MKBA

In de MKBA-praktijk bestaat consensus over de opvatting dat de MKBA een rol moet spelen. Over de precieze rol en de waarde van het instrument bestaat echter controverse. In het algemeen vinden economen dat meer waarde aan de MKBA moet worden toegekend in besluitvormingsprocessen van ruimtelijk-infrastructurele projecten. Zij vinden dat andere betrokkenen de waarde van de MKBA bagatelliseren. Ruimtelijk ordenaars en transportkundigen vinden in het algemeen juist dat er minder waarde aan de MKBA moet worden toegekend. Zij vinden dat andere betrokkenen de waarde van de MKBA verabsoluteren (de uitkomst van de MKBA als doorslaggevend argument gebruiken).

Meer informatie

Het doel van deze studie was om de inhoudelijke problemen, de voordelen en de nadelen die in de Nederlandse praktijk worden ervaren bij het evalueren van ruimtelijk-infrastructurele projecten met een MKBA te inventariseren en te rangschikken. De resultaten van dit onderzoeksgedeelte zijn vervolgens benut om via oplossingsrichtingen tot een verbeteragenda te komen. Het gehele rapport “Maatschappelijke kosten-en batenanalyse inhoudelijk geëvalueerd. 86 hoofdrolspelers in de Nederlandse MKBA-praktijk over inhoudelijke problemen, voordelen, nadelen, en oplossingsrichtingen voor het inzetten van de MKBA bij ruimtelijk-infrastructurele projecten” kunt u [hier][1] downloaden. Het rapport is het resultaat van het Kennis voor Krachtige Steden-onderzoek ‘Ontwerp en beoordeling regionale visies ruimte en infrastructuur’. De auteurs van de publicatie zijn Niek Mouter, Jan Anne Annema en Bert van Wee (allen TU Delft).


Cover: ‘Thumb_onderzoek_0_667px’



Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op