Geld en bouwplaats door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Realisme en nieuwe alternatieven voor grondbeleid

9 december 2011

2 minuten

Nieuws Dat grondexploitaties bepaald niet meer de pijler onder de gemeentelijke begrotingen zijn, begint inmiddels wel door te dringen. Toch zijn de cijfers iedere keer weer alarmerend. Onderzoek van Deloitte uit het najaar van 2011 wees uit dat de tekorten van alle gemeenten samen in 2010 kunnen oplopen tot 2,4 miljard en in dit jaar zelfs tot 2,9 miljard. In 2010 zijn gemeenten voor het eerst begonnen om de verliezen van de grondbedrijven in de begrotingen te verdisconteren, zij het met ‘slechts’ € 760 miljoen. Deloitte verwacht dat zeker 35 gemeenten niet in staat zullen zijn de te verwachten directe en indirecte verliezen van het grondbedrijf op te vangen uit de reservemiddelen. Daarmee zijn het potentiële kandidaten voor een artikel 12-status.

Trend: realisme

Het nieuwe realisme en de gemaakte start met afboeken zijn positief, vindt Friso de Zeeuw. Hij verwacht dat de verliezen bij gemeenten die de feiten niet onder ogen durven zien, hoger zullen oplopen dan bij gemeenten die nu door de pijn heen gaan. Gebiedsontwikkelingen zijn geen melkkoeien meer en grondbedrijven geen flappentap meer voor de gemeentelijke begroting: dat is op zich een gezonde correctie, meent De Zeeuw.

Veel gemeenten worstelen met de vraag hoe het dan wél moet. Juist gemeenten met een actief grondbeleid zijn nu de klos. Een meer terughoudend grondbeleid zal in veel gevallen beter op z’n plaats zijn, stelt hoogleraar Vastgoed- en Locatieontwikkeling Erwin van der Krabben. Hij pleit voor een organisch groeimodel waarin binnen hoofdlijnen kleinere initiatieven vanuit de markt leidend zijn in de invulling. Een ander alternatief is binnenstedelijke herverkaveling met zittende eigenaren, daarvoor is wetgeving dringend gewenst. In alle gevallen zullen in ieder geval zowel de traditionele ontwikkelaars als de gemeentelijke grondbedrijven hun bestaansrecht opnieuw moeten uitvinden.


Cover: ‘Geld en bouwplaats’ (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Portret - Anne Luijten

Door Anne Luijten

Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijksuitvoeringskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Ellen van Bueren Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Esther Dijkstra)

Bestaande buurten komen er bekaaid af deze verkiezingen

Op Prinsjesdag komt columnist Ellen van Bueren met haar eigen statement, ook richting de aanstaande verkiezingen: kijk juist naar de bestaande buurten en wijken in Nederland. En verbeter daar de leefkwaliteit met groen en voorzieningen.

Opinie

16 september 2025

Moderne gevels in Hamburg: wonen en werken in de stad door Caroline Ruda (bron: shutterstock)

De Duitse tegenhanger van STOER heet de ‘Hamburg Standard’

Ook in Duitsland is de crisis groot en wordt gezocht naar oplossingen om de vaart er weer in te krijgen. De stad Hamburg heeft het initiatief genomen om de bouwkosten flink terug te brengen, om daarmee de bouw in de Hanzestad op te peppen.

Analyse

15 september 2025