Windmolens in de stad door petovarga (bron: Shutterstock)

Rijksadviseur: “We moeten onszelf de vraag durven stellen: hoe ziet Nederland er over honderd jaar uit?”

26 augustus 2021

3 minuten

Persoonlijk Niet blindstaren op 2030, maar juist een blik in de verre toekomst is nodig om de ruimte in Nederland goed te kunnen verdelen. Daarvoor pleit Wouter Veldhuis, Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor de Rijksoverheid. “Het Rijk heeft de afgelopen twintig jaar veel taken over de schutting gegooid.”

In gesprek met De Telegraaf schetste Veldhuis eerder deze maand hoe het Rijk volgens hem omgaat met hedendaagse problemen en knelpunten. “Het is altijd het repareren van ongelukken, nooit fundamenteel vooruitkijken. De toeslagenaffaire, het belastingstelsel, de financiering van gezondheidszorg en onderwijs. Bij de Rijksoverheid bestaat een gevoel dat ze vooral onderhoudsmonteur is. Pleisters en plakwerk, in de hoop dat het weer een paar jaar goed gaat. Terwijl we nu echt nieuwe systemen moeten bouwen.”

En, zegt Veldhuis, die denkwijze beïnvloedt de manier waarop het Rijk vraagstukken als de stikstofproblematiek, het woningbouwtekort en de energietransitie oplost. “Het Rijk heeft de afgelopen twintig jaar veel taken over de schutting gegooid. Maar regio’s kunnen niet alles. Zo durft het Rijk niet de keuze maken voor grote energielandschappen. Met als gevolg dat dertig regio’s het nu zelf moeten klaren, en alle wethouders in Nederland ruzie hebben met bewoners.”

Dom bezig

“Het wordt dus hoog tijd dat de Rijksoverheid haar publieke verantwoordelijkheid terugpakt en weer klaar staat voor alle burgers van Nederland.” In zijn eerste maanden als Rijksadviseur was Veldhuis begin dit jaar al duidelijk over hoe hij de rol van het Rijk voor zich ziet. Maar, benadrukt hij nogmaals in het interview in De Telegraaf, dat betekent niet dat er nu paniek moet ontstaan omdat er een woningtekort is of de boeren protesteren. “Onder Balkenende ontstond het idee dat het land af was. Geen plannen maken was een overreactie van de overheid. Het is net zo goed een overreactie om nu in paniek te raken.”

Wouter Veldhuis door Arenda Oomen (bron: College van Rijksadviseurs)

‘Wouter Veldhuis’ door Arenda Oomen (bron: College van Rijksadviseurs)


“We moeten onszelf de vraag durven stellen: hoe ziet Nederland er over honderd jaar uit? Zet een aparte minister op die vraag. Ik vind het raar dat we ons blindstaren op 2030 en niet doordenken tot 2050 en verder. We investeren miljarden in windparken, zonnepanelen en nieuwe elektriciteitsnetwerken. Als dat wegwerpgeld blijkt te zijn na 2030 zijn we dom bezig. We hebben dat perspectief nodig om alle vraagstukken op te lossen.”

Vraagtekens

Veldhuis pleitte al eerder voor het opzetten van die ‘langetermijnbril’, ook als het gaat om het aanpakken van andere kwesties als het woningbouwtekort. Juist, zegt hij, als de druk hoog wordt is het belangrijk die lange termijn altijd leidend te laten zijn. “Juist in deze Dolle Dwaze Maanden van de formatie is het extra belangrijk om het hoofd koel te houden en onze blik te richten op de langere termijn”, schreef hij in juni als columnist van Gebiedsontwikkeling.nu. “Hebben we die woningen eigenlijk wel nodig en betalen we een eerlijke prijs?”

Ik vind het raar dat we ons blindstaren op 2030 en niet doordenken tot 2050 en verder

Hij wil dan ook vooral verder kijken dan het bekende ‘bouwen bouwen bouwen’-mantra, dat tijdens de afgelopen verkiezingen vaak voorbijkwam. “Ik zet vraagtekens bij het idee dat er tot 2030 1 miljoen woningen bij moeten komen”, zegt Veldhuis in De Telegraaf. “Dan bouw je vooral voor slimme beleggers uit het buitenland. De woningbouw is een hefboom voor het oplossen van problemen in de bestaande stad. Als je geld uitgeeft op een nieuwbouwlocatie, komt het alleen ten goede aan nieuwe huizen. Doe je het in de stad, dan geef je een impuls aan de energietransitie waarop zeven miljoen bestaande woningen wachten.”

Cowboy

Toch zijn volgens Veldhuis de energietransitie en het woningbouwtekort niet de grootste uitdagingen waar ons land de komende tientallen jaren voor staat. Hij maakt zich vooral zorgen over de vraag hoe Nederland geld blijft verdienen, ook in de verre toekomst. Want, zegt hij, ook daar wordt nog lang niet altijd goed genoeg over nagedacht. “Je ziet wat er gebeurt als je geen plan hebt. De hele data-economie marcheert als een soort cowboy door ons land en parasiteert op ons energie- en internetsysteem door overal datacenters neer te pletteren.”


Lees het volledige interview op de website van De Telegraaf.


Cover: ‘Windmolens in de stad’ door petovarga (bron: Shutterstock)


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Redacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Gonny Doornbos (midden) neemt de SKG Publieksprijs 2024 in ontvangst door Sander van Wettum (bron: SKG)

World Food Center wint de SKG Publieksprijs 2024

Met ruim een derde van de 1300 uitgebrachte stemmen is World Food Center de winnaar van de SKG Publieksprijs 2024. Dit werd vandaag tijdens het SKG Jaarcongres in Amersfoort bekendgemaakt.

Uitgelicht
SKG Nieuws

28 maart 2024

Weekoverzicht - Dit was de week van leren door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van leren

Deze week ging het op Gebiedsontwikkeling.nu over leren. Leren van de complexe gebiedsontwikkeling Feyenoord City, van dertig jaar flexibel ontwikkelen in Terneuzen en van grondbeleid in het buitenland.

Weekoverzicht

28 maart 2024

Irishof door AM Gebiedsontwikkeling (bron: AM Gebiedsontwikkeling)

Ontwikkelen voor ouderen met een zwaardere zorgvraag, zo doet AM dat

Een gebiedsontwikkelaar die een verzorgingshuis-nieuwe-stijl in de markt zet, voor ouderen die meer zorg nodig hebben. AM geeft vorm aan het concept ‘Let’s Live’, ontwikkelaar Anneke Speelman licht toe.

Interview

28 maart 2024