screenshot uit landinrichting Saasveld-Gammelke via Minikronieken

Schuiven met ruimte voor een duurzaam Nederland

12 mei 2020

2 minuten

Casus De energietransitie, woningbouw en het beperken van de stikstofuitstoot. Vaak zitten dergelijke opgaven elkaar letterlijk in de weg. In ROmagazine wordt aan de hand van de gebiedsontwikkeling Saasveld-Gemmelke in Overijssel uitgelegd hoe het instrument landinrichting kan helpen functies een betere plek te geven. En de mogelijkheid biedt nieuwe functies toe te voegen.

In de loop der tijd hebben functies zoals landbouw, natuur en woningen een plek in het landschap gekregen. Dat is niet altijd perse de meest optimale inrichting van een gebied. Door, zo mogelijk, functies in een gebied te verplaatsen kan bijvoorbeeld efficiënter gewerkt worden door agrariërs en kunnen ook nieuwe functies zoals duurzame energieopwekking worden toegevoegd. Het Kadaster heeft de wettelijke taak om te adviseren in processen van landinrichting, het schuiven met en uitruilen van grondeigendom en gebruik. In het kader van de NOVI is het Kadaster gevraagd pro-actief in beeld te brengen hoe landinrichting ingezet kan worden om ruimtelijke opgaven te combineren. 

Integrale aanpak Saasveld-Gemmelke

Een voorbeeld waarbij het instrument landinrichting is toegepast is Saasveld-Gammelke, een gebied van ongeveer 3000 hectare tussen Oldenzaal en Hengelo. Hans Maalderink, projectleider bij de Provincie Overijssel, geeft aan dat boeren efficiënter kunnen werken als zij een aaneengesloten stuk grond hebben. Dat betekent minder transportkosten voor de ondernemer en minder hinder van landbouwverkeer voor de omgeving. Daarnaast is er ruimte ontstaan voor meer natuur, waterbeheer, recreatie en landschap. 

Bij een project van deze omvang zijn natuurlijk meerdere partijen betrokken. Het landinrichtingsplan is door de Provincie Overijssel vastgesteld en vervolgens heeft het Kadaster de regie en coördinatie op zich genomen. Volgens agrariër Arie Mentink, voorzitter van de grondcommissie, was er aanvankelijk bij hem en zijn collega's de nodige vrees over de gevolgen van meer (natte) natuur in het gebied voor de agrarische bedrijfsvoering. Toch is die extra natuur goed ingepast, zegt Mentink achteraf. 

Maatschappelijk probleem en draagvlak 

Volgens Maalderink is duidelijk dat niet alleen de boeren, maar ook de natuur en recreanten van de verplichte landherinrichting in Saasveld-Gammelke profiteren. Op basis van vrijwilligheid zou het volgens hem niet gelukt zijn de gestelde doelen te halen. Overigens laat het voorbeeld van Saasveld-Gammelke zien dat verplichte herverkaveling goed samen kan gaan met breed draagvlak van betrokken partijen. 

Verdere verduurzaming van Nederland vraagt om ingrijpende veranderingen in grondgebruik, aldus Hoeve van het Kadaster. ”De omschakeling die nodig is in de agrarische sector kan niet op eigen kracht van de boeren, maar is een maatschappelijk probleem van ons allemaal.”


Cover: Screenshot uit landinrichting Saasveld-Gammelke via Minikronieken

Dit artikel is verder te lezen op ROmagazine


Cover: ‘screenshot uit landinrichting Saasveld-Gammelke via Minikronieken’



Meest recent

Architectuur, Kerckebosch, Zeist door Wikipedia Commons (bron: Nanda Sluijsmans)

Landschappelijk ontwikkelen in een naoorlogse probleemwijk, de lessen van Kerckebosch

Ook in bestaand stedelijk weefsel kunnen stenen en groen toekomstbestendig worden gemengd. Het project Kerckebosch in Zeist is een goed voorbeeld, de onderzoekers van Platform31 reisden af voor een evaluatie.

Casus

15 juli 2025

Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland door My Eyes4u (bron: Shutterstock)

Esther Agricola over gebiedsontwikkeling als rechtvaardige manier om belangen af te wegen

Gebiedsontwikkeling vraagt om diverse vormen van samenwerking, met steeds vaker nieuwe actoren aan tafel. Een kolfje naar de hand van Esther Agricola, regiodirecteur bij BPD. Ze sprak met Ysbrand Visser onder meer over landschappelijk ontwikkelen.

Interview

15 juli 2025

Annius Hoornstra Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Patrick van den Hurk)

De pijnlijke 50 procent-vraag

Er moet 50 procent meer worden gebouwd, en wel per direct. Volgens columnist Annius Hoornstra vraagt dat om rigoureuze en pijnlijke oplossingen, op de korte termijn. Wat gaat de politiek daaraan doen?

Opinie

14 juli 2025