Verslag Momenteel zijn al zo’n tachtig experimenten gaande (of voltooid) waarbij wordt gehandeld in de geest van de nieuwe Omgevingswet. Verdeeld over zeven tranches, experimenteren overheden op verschillende schaalniveaus met instrumenten en regelgeving uit de Chw die in de toekomst mogelijk opgaat in de nieuwe Omgevingswet. In Paralelsessie E stonden drie projecten uit de 5e, 6e en 7e tranche centraal, uit respectievelijk Rotterdam, Maastricht en Zaanstad.
Congres Omgevingswet 2013
Na een korte inleiding van Monique Arnolds (programmamanager Crisis- en herstelwet Ministerie van Infrastructuur en Milieu) nam Joep Vermeulen van het Havenbedrijf Rotterdam het woord over het opstellen van een nieuw bestemmingsplan voor de Rotterdamse haven. Door de gigantische omvang en de complexiteit van o.a. milieugebruiksruimten is dit een grote opgave die veel tijd kost. Toch zorgen enkele instrumenten uit de Chw dat er meer bewegingsruimte en daarmee snelheid kan worden gecreëerd. Een sprekend voorbeeld hiervan is het werken met een geluidverkaveling. Voor ieder deelgebied is een bepaalde bandbreedte vastgesteld waarbinnen bedrijven moeten blijven. Bedrijven zijn verplicht onder een bepaalde bovengrens te blijven, maar als men onder de ondergrens zit, is er geen enkele discussie. Een dergelijk facetbestemmingsplan zou men graag voor meer thema’s opstellen (zoals NOx en geluidsemissie), maar dit blijkt vooralsnog te complex.
De herontwikkeling van de Tapijnkazerne in Maastricht was het tweede praktijkvoorbeeld, toegelicht door Tima van der Linden, projectmanager Ruimte Gemeente Maastricht. Ook hier blijken de instrumenten uit de Chw zeer nuttig. Zo mogen tijdelijke functies tien jaar afwijken van het bestemmingsplan en is het niet meer verplicht om voor ieder plot een exploitatieplan vast te stellen. Toch zijn er in Maastricht nog veel vragen over het efficiënt aanpakken van een organische ontwikkeling. Hoe borg je de vrijheid voor (tijdelijke) invulling én rechtszekerheid voor gebruikers en omwonenden? Waar en hoe worden toetsingscriteria voor organische invulling opgenomen en wat moet/kan dat toetsingskader inhouden? Hoe ziet zo’n bestemmingsplan er dan uit? Deze en andere vragen moeten in de toekomst een antwoord krijgen.
Zaandam heeft met het Hembrugterrein een vergelijkbare casus. Ook dit is een voormalig militair gebied welke nu herontwikkeld gaat worden. Eveline Zeeman, juridisch beleidsadviseur van de Gemeente Zaanstad, kampte met veel van dezelfde vragen zoals die in Maastricht spelen. De gemeente werkt aan een flexibel bestemmingsplan om organische gebiedsontwikkeling in een periode van 20 jaar mogelijk te kunnen maken. Buiten de afwijkingen in de 6e tranche, waar de Tapijnkazerne onderdeel van is, is het in de 7e tranche nu ook mogelijk om zonder vergoeding van planschade een bestemming te wijzigen, indien de bouw- en gebruiksmogelijkheden drie jaar ongebruikt zijn gebleven. Dit biedt kansen, maar ook vragen: Hoe moet met planschade worden omgegaan wanneer woningen in een milieucontour van bestaande bedrijvigheid worden gebouwd?
Ondanks de vele vragen die momenteel nog spelen bij de gemeenten noemt Monique Arnolds het experimenteren met de nieuwe wetgeving een succes is dat haar stoutste verwachting overtrof: “Veel projecten zijn in een bestuursrechtelijke versnelling gekomen, waardoor besluitvorming en uiteindelijke realisatie sneller is gegaan. De wetgeving werkt als een hefboom.”
Bekijk de presentaties
Sessie E. Nu al werken met de Omgevingswet (pdf)
Tima van der Linden, Projectmanager Ruimte Gemeente Maastricht
Sessie E. Nu al werken met de Omgevingswet (pdf)
Joep Vermeulen, Senior Legal Counsel Havenbedrijf Rotterdam
Sessie E. Nu al werken met de Omgevingswet (pdf)
Eveline Zeeman, Juridisch beleidsadviseur Gemeente Zaanstad
Zie ook:
- Hoofdverslag congres Omgevingswet 2013: Zin Omgevingswet hangt af van geboden afwegingsruimte
Over Stadshavens Rotterdam:
- Werkzame ontwikkelstrategieën (verslag Praktijkcongres Gebiedsontwikkeling 2013)
- Stadshavens Rotterdam
Over hoe Maastricht zich naar de nieuwe werkelijkheid heeft gevoegd:
- Gebiedsontwikkeling wordt jazzy
- Maastricht experimenteert met ‘nieuwe stadsontwikkeling’
Over het Hembrugterrein:
- Ontwikkelen in Nieuwe tijden
- Munitiefabriek krijgt vredelievende bestemming
Cover: ‘Tapijnkazerne Maastricht’ door Kim Willems (bron: Shutterstock)