2013.02.13_Stedenbouw als veranderkracht: Voor de opdrachtgever_660

Stedenbouw als veranderkracht: Voor de opdrachtgever

13 februari 2013

2 minuten

Nieuws Urban design is a very public affair. Dat vereist van opdrachtgevers, private en publieke, dat zij de stedenbouwkundige verbinden aan de maatschappelijke ambities van de samenleving.

De kennis die we ontlenen aan de veranderkunde past ook de opdrachtgever. Procesmatig werken is voor hen vanzelfsprekend. Maar ontwikkelaars en corporaties, zowel als de overheid benutten nog onvoldoende een stedenbouw die in staat is om het proces optimaal te laten functioneren. De vraag is dus hoe zij als opdrachtgever de positie van de stedenbouwkundige kunnen versterken ten bate van alle partijen.

Overwegingen:

  • Ook bij opdrachtgevers werken stedenbouwkundigen. Of zij in publieke of private dienst werken, verbreed vakmanschap is essentieel.

  • De overheid speelt een minder dominante rol in de ruimtelijke planvorming dan vroeger. Veel overheden hebben hun stedenbouwkundige diensten ingeperkt. Maar het is wel de overheidsdienst die het geheugen van de stad waarborgt en kan zorgen voor continuïteit in visie en planontwikkeling.

  • Bij opdrachtgevers heeft de stedenbouw aan status verloren. Procesmanagement is belangrijker en bepalend voor bedrijfsmatige en politieke besluitvorming. Maar het zijn niet de stedenbouwers die dat proces leiden.

  • Slecht opdrachtgeverschap zet de stedenbouwkundige – vaak impliciet en ongevraagd - in de rol van gedelegeerd opdrachtgever. Dat geeft ruimte aan persoonlijke invulling, maar ook aan veel misverstand.

  • Marktpartijen worden door de lokale overheden onvoldoende uitgedaagd, verplicht en beloond om ontwerpkwaliteit in de planvorming te stoppen. Financiële kaders zijn richtinggevend in plaats van kwaliteitsontwikkeling.

Welke concrete aanbevelingen zijn er voor de opdrachtgever:

  • Urban design is a very public affair. Dat vereist van opdrachtgevers, private en publieke, dat zij de stedenbouwkundige verbinden aan de maatschappelijke ambities van de samenleving. Daarbij is stedenbouw meer dan alleen technische ontwerpvaardigheid. (Zie bijdrage van Larry Beasley.)

  • Opdrachtgevers kunnen de stedenbouwer uit rusten met de vaardigheden en bevoegdheden om het publieke debat te voeren, ook en juist met niet-vakgenoten, zoals bewoners, gebruikers en ondernemers.

  • Scholing in procesvaardigheden geeft de stedenbouw binnen het overheidsapparaat meer status en een centralere rol het proces.

  • Er zijn een veelheid aan posities en belangen. Opdrachtgevers en stedenbouwkundigen kunnen de participatieladder gebruiken om te onderkennen welke verschillende rollen partijen willen en kunnen spelen. Accommodeer als opdrachtgever dat proces.

  • Opdrachtgevers dienen om te kunnen gaan met planvorming van onderaf op een organische wijze. Faciliteer en stimuleer dit soort van planvorming. Dat is juist een taak voor de opdrachtgever.

  • Onderbouw consistentie van beleid door plannen te ontwikkelen met een sterk skelet en tegelijkertijd maximale ruimte voor veranderende inzichten. (Zie bijdrage Leen Verbeek op de werkconferentie.)


Cover: ‘2013.02.13_Stedenbouw als veranderkracht: Voor de opdrachtgever_660’



Meest recent

Impressie Waterbergingsberg door iFolio / Waterstudio Ties Rijcken (bron: iFolio / Waterstudio Ties Rijcken)

Niet afwentelen is juist asociaal, zeker richting de gebiedsontwikkelaar

Niet afwentelen wordt in de watersector en daarmee in gebiedsontwikkeling een steeds belangrijker begrip. Ten onrechte, stelt publicist en onderzoeker Ties Rijcken. Hij hoopt dat gebiedsontwikkelaars die mogelijkheid juist wél krijgen.

Uitgelicht
Analyse

1 augustus 2025

Weekoverzicht donderdag 31 juli door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van zomerse gebiedsontwikkeling(en) vol impact

Deze week is het zomer op Gebiedsontwikkeling.nu. In de zomerserie passeren Deense en Servische gebiedsontwikkelingen de revue. En hoe maak je in al die zomerse sferen (en de rest van het jaar) echt ruimte voor impactmakers in gebiedsontwikkeling?

Weekoverzicht

31 juli 2025

GO Zomertour 2025 door Ineke Lammers (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

GO Zomertour 2025 #2: Bosnische steden worden nog altijd getekend door het verleden

In het tweede deel van de GO Zomertour trekt redacteur Bono Siebelink naar Bosnië en Herzegovina. Dertig jaar na de oorlog is het verleden nog voelbaar. Etnisch gescheiden steden en nieuwe luxe wooncomplexen tonen hoe verdeeldheid blijft en verandert

Casus

31 juli 2025