Sustainable Community Development; een andere manier van ontwikkelen

Ongeacht wat je verstaat onder duurzaamheid, je ontkomt er niet aan om het begrip in een breder perspectief te plaatsen wanneer je kijkt naar gebiedsontwikkeling. Duurzaamheid is daarbij niet alleen gericht op de ecologische factoren die impact hebben op de aarde en onze leefomgeving, zoals onze ecologische voetafdruk of extreme weersomstandigheden (overstromingen, droogte etc.), maar is juist ook gericht op het integreren van sociale en economische doelen. Dit alles met de achterliggende gedachte dat steden groeien, maar grondstoffen schaarser worden en we dus op een andere manier gebieden en leefomgevingen moeten gaan ontwikkelen en realiseren, aldus Mark Roseland. Volgens hem betekent duurzame ontwikkeling dat:
- Milieuoverwegingen gekoppeld moeten worden aan onze financiële beslissingen en beleidsvorming;
- Inzet voor sociale rechtvaardigheid onvermijdelijk is, en
- Ontwikkeling niet gelijk staat aan groei.

Het ontwikkelen van duurzame gemeenschapen heeft tot doel de economische, sociale en ecologische doelstellingen te integreren, aldus Mark Roseland. Hij vertelt dat SCD is gebaseerd op de relatie tussen economische factoren en andere gemeenschapselementen, zoals huisvesting, onderwijs, milieu, gezondheid, cultuur en kunsten. Een duurzame gemeenschap gebruikt daarbij haar middelen om aan de huidige behoeften te voldoen, terwijl ze er ook voor zorgt dat er voldoende middelen beschikbaar zullen zijn voor toekomstige generaties. Het is een samenspel tussen het verbeteren van de kwaliteit van het leven en het minimaliseren van bijvoorbeeld afval, het voorkomen van vervuiling, het revitaliseren van de lokale economie, het creëren van werkgelegenheid etc.. Een duurzame gemeenschap lijkt wel op een levend systeem waarin de menselijke, natuurlijke en economische elementen onderling afhankelijk zijn, maar ook kracht uit elkaar putten. Ter illustratie spreekt hij over het grootste levende organisme dat ter wereld bestaat, Pando. Om een beter beeld te krijgen van SCD noemt hij daarna in het kort een aantal lokale praktijkvoorbeelden van SCD, zoals de doelstelling van de gemeente Vancouver om in 2020 de groenste stad te zijn, het delen van auto’s om de noodzaak van autobezit te verminderen (Vancouver, Canada), een ov-kaart voor bewoners in de stad om autoverkeer te verminderen (Oslo, Noorwegen) en urban mining waarbij middelbare scholieren zelf e-goed zoals hun eigen mobieltjes demonteren om te ontdekken welke waardevolle grondstoffen deze bevatten (Zutphen, Nederland).

In Mark Roselands nieuwste boek ‘Toward Sustainable Communities: Solutions for Citizens and Their Governments’ beschrijft hij hoe “gemeenschapskapitaal” kan worden ingezet om aan de behoeften van steden en dorpen te voldoen op het gebied van recycling, afvalvermindering, energie-efficiëntie, water, riolering, transport, huisvesting, klimaatsverandering, landgebruik en stedenbouw. Volgens Mark Roseland bestaat dit uit het minimaliseren van de consumptie van natuurlijk kapitaal, het verbeteren van fysiek en economisch kapitaal, het vergroten van het menselijk kapitaal, het vermenigvuldigen van sociaal kapitaal en het versterken van het cultureel kapitaal. In het boek worden case studies getoond en praktische tips gegeven.

In het tijdsbestek van de lezing kon Marc Roseland maar een tipje van de sluier oplichten over SCD, maar nu al werd duidelijk dat er verrassend veel parallellen tussen Canada en Nederland te ontdekken zijn als het gaat om innovatie, duurzaam bouwen en duurzame gebiedsontwikkeling. Het zijn allen vraagstukken waar beiden landen mee stoeien. In het samenwerkingsverband Parallel 52°wisselen Canada en Nederland kennis en ervaringen uit om grote stappen te zetten in de duurzaamheidsagenda.

Meer weten over:
- Parallel 52°
- Pando international netwerk over Sustainable Community Development

Zie ook:

• Publicatie 'Duurzame gebiedsontwikkeling: doe de tienkamp!'
• Spel: Sociaal Duurzame Wijk. Een spel om met de betrokkenen in de wijk het gesprek aan te gaan.