Opinie Heeft u het rapport 'Ontslakken van gebiedsontwikkeling' al gelezen? Mij viel het hier en daar beslist niet mee. Het Actieteam Ontslakken Gebiedsontwikkeling serveert een fors aan tal 'wenken voor sneller, goedkoper en flexibeler acteren' bij gebiedsontwikkeling. Vaak geformuleerd als tegelwijsheid. U weet wel, zo'n goed bedoelde spreuk op een blauw gerand tegeltje.
Nu ben ik niet alleen advocaat, maar ook werkzaam bij een kantoor gelegen naast het voetbalstadion De Grolsch Veste. Mijn oog viel dan
ook direct op de wijsheid "Vakmanschap is meesterschap, maar toch dienen de meesters in de rechten (advocaten) een bescheiden rol te spelen bij gebiedsontwikkeling". Hoe krijg je dit in vredesnaam uit je pen? Het past niet eens op een tegel.
De boodschap is wat mij betreft overigens prima. De juristerij komt in zijn algemeenheid een bescheiden rol toe. Het actieteam gaat er helaas aan voorbij dat juist juristen een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan sneller, goedkoper en flexibeler acteren bij gebiedsontwikkeling. Zo wijs ik gemeenten regelmatig op hun stapeling van ambities en het gegeven dat bepaalde wetgeving zich daartegen verzet. Al was het maar omdat een onwenselijk geachte aanbestedingsplicht of vernietiging van de gemaakte afspraken op de loer ligt. Waarom contractueel verder gaan met bouwtechnische eisen dan uit het Bouwbesluit volgt? De Woningwet verbiedt dat. Ik onderschrijf dan ook van harte de oproep van het Actieteam om te gaan 'ontkoppen'.
De tegelwijsheid "Doe normaal met staatssteun" moet echter direct van de muur. Volgens het Actieteam behoren alleen belanghebbenden bij het thema staatssteun ontvankelijk te zijn bij de rechter. Het stoort de auteurs dat een 'willekeurige bezwaarmaker' erin geslaagd is om de gemeente Leidschendam-Voorburg en een aantal marktpartijen terug te laten fluiten door de Europese Commissie. Er war en namelijk grondprijzen verlaagd en exploitatiebijdragen kwijtgescholden. Nu moeten er miljoenen door de projectontwikkelaars worden terugbetaald.
Het Actieteam bekommert zich niet om de verleende (steun)maatregelen, maar om degene die zich beroept op staatssteun. Feitelijk lees ik hier een pleidooi voor de introductie van een relativiteitsvereiste bij staatssteun. Dat leidt af van de inhoud van de beschikking van de Europese Commissie. Heeft het Actieteam deze eigenlijk wel zorgvuldig gelezen? De wenk om dat te doen geef ik graag mee. Het is eigenlijk niet meer dan logisch dat de Europese Commissie - let op: in dit specifieke geval - op de rem heeft getrapt. In het ene geval wel de prijzen verlag en, maar in het andere geval niet. Dat alleen al is vragen om problemen.
Als geboren Fries spreekt vooral de wenk om nuchter te zijn mij aan. Van bestaande regels moet volgens het Actieteam afgeweken kunnen worden als niet nadrukkelijk aantoonbaar is welk essentieel maatschappelijk belang wordt beschermd met de regel. Dat vind ik een veel te softe manier van ontslakken. Als je het belang van een regel niet kunt aantonen, schaf de regel dan gewoon af. Of om in de stijl van het rapport te blijven: "Laat de paarse krokodil uitsterven". Ik zie het tegeltje al hangen.
Zie ook de reactie van Jos Feijtel "Doe normaal met staatssteun"
Zie ook:
Cover: ‘ontslakking’ door MaxZolotukhin (bron: Shutterstock)
Door Manfred Fokkema
Advocaat project- en gebiedsontwikkeling bij Infense advocaten
