Onderzoek Ruim 6 miljoen liter regenwater opgevangen, een rijke flora en fauna en een effectief middel tegen hittestress. Zes jaar na aanleg van het eerste kleine stadsbos laten Wageningse onderzoekers de meerwaarde van Tiny Forests in Nederland zien.
"Een klein stukje wilde natuur, midden in de stad, waar je als wijk van kan genieten en waar je kinderen bovendien iets over de natuur kunt leren.” Met die beschrijving introduceerde IVN Natuureducatie het begrip Tiny Forest in 2015 in Nederland. Een dichtbegroeid bos ter grootte van ongeveer een tennisbaan, overal minimaal vier meter breed en beplant met zo’n 600 inheemse bomen. Inmiddels zijn er 144 van dit soort minibossen in Nederland en de teller stopt eind dit jaar waarschijnlijk pas op 200.
Daan Bleichrodt van IVN vertelt in een artikel van National Geographic waarom hij in 2015 het principe Tiny Forest naar Nederland haalde. “We hebben een puinhoop gemaakt van de wereld. Veel mensen willen iets doen, maar weten niet hoe. Ze vragen zich af wat ze kunnen doen. Het is een concrete manier om iets positiefs te doen als het gaat om klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit.” Daarbij kunnen de bossen in minder dan een jaar tijd worden aangeplant en verschijnen er met de aanleg bomen die op een natuurlijke manier pas na duizend jaar zouden verschijnen.
Hittestress
Zes jaar na het planten van het eerste stadsbos maken onderzoekers van Wageningen Environmental Research de balans op. Samen met vrijwilligers houden zij sinds 2017 11 Tiny Forests structureel in de gaten. De onderzoekers monitoren onder andere welke effecten het bos heeft op de biodiversiteit, temperatuur en CO2-vastlegging. De resultaten zijn niet alleen belangrijk om te kijken wat de toegevoegde waarde van de Tiny Forests is, maar laten in het algemeen zien hoe de groei van jonge bossen in Nederland verloopt. Dat is van belang omdat er volgens de onderzoekers nu nog sprake is van een ‘kennislacune’.
We hebben een puinhoop gemaakt van de wereld
Het onderzoek toont aan dat de Tiny Forests op meerdere fronten een positieve bijdrage leveren aan natuur en milieu. Zo trekken de stadsbossen honderden plant- en diersoorten aan. In totaal zijn in de 11 bossen ruim 600 verschillende dieren en bijna 300 verschillende planten aangetroffen, naast de soorten die bij de aanleg al zijn geplant. Daarnaast is de gemiddelde CO2-vastlegging te vergelijken met andere ‘nieuwe’ bossen en is de verwachting dat die cijfers alleen maar blijven meegroeien.
Ook hebben de kleine stadsbossen de afgelopen jaren bij elkaar ruim 6 miljoen liter regenwater opgevangen en dragen ze bij aan het verminderen van hittestress. Dat blijkt uit metingen van de luchttemperatuur en de bodemtemperatuur in de bossen. De lucht in een Tiny Forest is gemiddeld ruim een graad koeler dan de lucht boven de naastgelegen straat. In de bodemtemperatuur zijn de verschillen nog groter. Op een warme zomerdag is de bodem van een Tiny Forest wel 20 graden koeler dan de bodemtemperatuur van de nabijgelegen weg.
Kwaliteit versus kwantiteit
De komende jaren blijft de monitoring doorgaan om de effecten van de kleine stadsbossen verder in kaart te kunnen brengen en om zo de vraag te kunnen beantwoorden wat de meerwaarde is van dit soort hoogwaardige groenvoorzieningen. Die discussie wordt de laatste tijd steeds vaker gevoerd. Zo pleitten onderzoekers van ingenieursadviesbureau Sweco in hun laatste publicatie ervoor om in te zetten op het realiseren van kwalitatief hoogwaardig groen in plaats van het realiseren van zoveel mogelijk groen.
Lees het volledige bericht op de website van National Geographic.
De resultaten van het onderzoek zijn te vinden op de website van IVN, het instituut voor natuureducatie en duurzaamheid.
Cover: ‘Tiny forest - Den Helder’ door Lars van der Heide (bron: Creative commons)
Door Jasper Monster
Waarnemend hoofdredacteur Gebiedsontwikkeling.nu
