Wind- en zonneprojecten die geen doorgang vinden omdat ze op weerstand van de omgeving stuiten, woningbouwprojecten waar ondanks een intensief participatieproces kritiek ontstaat en een overheid die de ‘participatieambities’ nog niet waar kan maken. Zomaar wat voorbeelden van recente participatietrajecten die er op papier goed uitzien, maar in de praktijk niet altijd goed uit de verf komen. Natuurlijk zijn er ook succesverhalen, maar over het algemeen is het meenemen van de wensen en belangen van burgers in gebiedsontwikkeling nog altijd een lastige opgave.

3D-model

De Engelse architect Sir Terry Farrell liep in 2014 al tegen dit probleem aan. Hij zag steeds vaker stads- en gebiedsontwikkelingen ontstaan die na oplevering voor veel weerstand onder de lokale bevolking zorgden. Wat als meepraten over deze ontwikkelingen even makkelijk zou zijn als winkelen, was zijn gedachte. “Het is nodeloos ingewikkeld voor bewoners om te ontdekken wat er speelt in de stad”, aldus Farrell.

Daarom bedacht hij de Urban Room. Een ruimte op een prominente plek in het centrum van de stad (bij voorkeur in een belangrijke winkelstraat) waar burgers tijdens het winkelen – en dus niet alleen tijdens een vast moment als een inspraakavond – kunnen meepraten over stads- en gebiedsontwikkelingen. De gedachte is dat transparantie plaats maakt voor ondoorzichtige besluitvormingsprocessen. In de Urban Room moeten alle ontwikkelprojecten die op dat moment gaande zijn inzichtelijk zijn voor burgers, zodat zij direct hun mening kunnen vormen én mee kunnen praten. De afgelopen jaren zijn er door heel Engeland al 12 Urban Rooms geopend. Naast een groot 3D-model van de stad waarop alle ontwikkelingen inzichtelijk worden gemaakt, fungeren de centra ook vaak als kenniscentra van architectuur of verzamelplekken voor start-ups.

Experiment

Opvallend is dat geen van de ‘kamers’ is opgezet met behulp van regeringsgeld. Sommige Urban Rooms zijn gelieerd aan de universiteit, anderen zijn opgezet met behulp van steun vanuit de lokale overheid. In de financiering zit nog wel de achilleshiel van het project, vertellen diverse betrokkenen in het artikel in The Guardian. Want ben je als Urban Room wel neutraal als het geld vanuit de lokale overheid of van een projectontwikkelaar komt? Zij concluderen dat dat wel degelijk kan, maar dat het wel moeilijker is dan wanneer het geld van bijvoorbeeld de nabijgelegen universiteit komt.

Farrell heeft in zijn thuisstad Newcastle ook voor de neutrale benadering gekozen. Hij doneerde 1 miljoen pond en een deel van zijn archief voor de bouw van een Urban Room in de stad. Eind volgend jaar moet het gebouw klaar zijn. Owen Hopkins, directeur van het Farrell Centre noemt de bouw een ‘experiment van burgeractivisme’. “Het gaat om het betrekken van mensen bij het proces van stedelijke transformatie. En misschien ook om het tegengaan van ontwikkelingen die niet positief bijdragen aan de stad.”