Publieke ruimte

Van de praktijkredactie: 'Stad maken lukt niet zonder waardenkader'

20 januari 2018

3 minuten

Nieuws Gebiedsontwikkeling volgens een dichtgetimmerde blauwdruk is inmiddels taboe, en terecht. Maar is het opstellen van een plan of vergezicht voor stedelijke ontwikkeling daarmee helemaal uit den boze? Beslist niet, vinden wij als SKG Praktijkredactie. Zeker niet nu steden sterk groeien en kampen met meer ongelijkheid. Zoals Richard Florida in zijn nieuwe boek "The new urban crisis" schrijft, is het juist tijd dat stadsontwikkelaars en lokale bestuurders de toekomst van hun stad in eigen hand nemen en daar samen ideeën voor opdoen.

Samen leren

Over de toekomst van steden wordt veel gepraat. Vaak gaat het over de vraag wat de druk op steden betekent voor de inwoners. Veel minder gaat het over hoe die druk op steden en alle effecten daarvan zijn te plannen. Richard Florida bekent in The new urban crisis dat hij te optimistisch is geweest over de kansen van steden. De ongelijkheid in de stad is groter geworden en met de huidige groei van steden moet wat deze Amerikaanse stadsgeograaf betreft ‘inclusive urbanism’ centraal staan. Florida acht de tijd rijp voor een ‘cityschool’ waar stadsontwikkelaars en lokale bestuurders samen leren en ideeën op doen om de toekomst van hun stad in eigen hand te kunnen nemen.

Samenwerken vereist stip

Als leden van de praktijkredactie (als master city developers alumni van een cityschool) voerden wij het afgelopen jaar meerdere gesprekken over planvorming, visieontwikkeling en het stellen van kaders. Opgeleid tot strategen in stedelijke ontwikkeling zijn we gewend om vooruit te kijken. Maar maken we nog plannen en zo ja: in welke vorm? Blauwdrukken zijn terecht taboe verklaard. Maar een tijdlang leek het wel of het opstellen van plannen en vergezichten helemaal uit den boze was. Niemand durfde blijkbaar meer. Maar of het nu gaat om binnenstedelijke herontwikkeling of om een greenfieldontwikkeling, een stad maak je samen met bewoners en veel andere partijen en samenwerken gaat niet zonder een kader met gedeelde waarden en stip op de horizon.

Flexibel maakt minder kwetsbaar

Steden hebben mensen nodig met een plan. Een goed plan spreekt aan en daagt uit. Een belangrijk verschil met tien jaar geleden is dat veranderlijkheid en veranderbaarheid geaccepteerd zijn als feit in onze planvorming. Nu de crisis voorbij is, zijn de onderhandelingen tussen gemeenten en ontwikkelende partijen weer scherp als vanouds. Met één verschil, dat alle partijen veel voorzichtiger zijn nu ze elkaars reflex op de dalende conjunctuur nog scherp in hun achterhoofd hebben. Dat speelt een rol bij het sluiten van contracten voor een jarenlange samenwerking. Een goed plan stelt daarbij heldere financiële kaders, of biedt ruimte voor het samen opstellen daarvan, en bevat een exitstrategie zodat het niemand bij voorbaat ‘klem’ zet en partijen ook weer van elkaar af kunnen.

Andere opgaven

De druk op de steden brengt ook andere opgaven met zich mee. Ruimtelijke vergezichten zijn minder dominant. Actueel zijn ambities als de gezonde stad en het welbevinden van (toekomstige) bewoners. De eisen en randvoorwaarden daarvoor zijn niet tot op de letter uitgeschreven. De antwoorden weten we immers nog niet. Er staat wel wat het gewenste resultaat is: steden leefbaar, gezond en inclusief houden. 

Spannend

Een gebouwde omgeving realiseren die helpt ons langer gezond te blijven, vereist ambitie en een visie op meer gezamenlijk trial & error. Werken aan innovatie lukt niet met een dichtgetimmerde blauwdruk, wél met een ambitie die prestatiegericht is. Voorwaarde daarbij is dat de opdrachtgever (vaak een gemeente) die ambitie goed verwoordt. Vervolgens kunnen partijen aan de slag die het vertrouwen krijgen om de invulling te maken waarmee de ambitie het beste waar gemaakt wordt. Spannend voor iedereen, maar het maakt het werken aan de stad nog interessanter dan het al was.


De Praktijkredactie ondersteunt de kernredactie van gebiedsontwikeling.nu. De leden van de Praktijkredactie zijn: Martijn Drosten, Jeroen Hutten, Alex Letteboer, Lisette Nijs, Ernest Pelders, Hans Hugo Smit, Martine van Sprundel, David van der Steen en Helma Born


Dit item verscheen eerder in de publicatie Gebiedsontwikkeling 2GO - Wintereditie 2018


Cover: ‘Publieke ruimte’



Meest recent

Sjaak Vinken en Leonie Kuepers.jpg door Streetwise (bron: Streetwise)

Het (landelijke) medicijn voor de kleine en middelgrote winkelstraat

De revitalisering van de kleine en middelgrote binnensteden is in heel Nederland een enorme uitdaging. Na het tot leven wekken van de Limburgse binnenstad onderzoekt Streetwise nu of haar methodiek ook op andere plekken kan werken.

Uitgelicht
Interview

11 oktober 2024

De haven van Damen Shiprepair Amsterdam door Make more Aerials (bron: Shutterstock)

Woningbouw of scheepsbouw: wie krijgt er voorrang?

Het hing al een tijdje in de lucht: werklocaties worden niet meer zo gemakkelijk omgezet in wonen. In Amsterdam-Noord sneuvelt een groot bouwplan, de scheepsreparateur hoeft niet te wijken.

Analyse

11 oktober 2024

GO weekoverzicht 10 oktober 2024 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de ruimtelijke tegenaanval

Deze week wordt op Gebiedsontwikkeling.nu de ruimtelijke tegenaanval vol ingezet. Of het nu gaat om ontwerpend onderzoek, het krachtenspel in de Nederlandse plint of om leefstijlen die wel degelijk meerwaarde hebben.

Weekoverzicht

10 oktober 2024