Luchtfoto centrum Groningen door Nina Alizada (bron: shutterstock.com)

Binnenstedelijk ontwikkelen moet op alle fronten anders

29 december 2011

2 minuten

Nieuws Binnenstedelijke (her)ontwikkeling moet vraaggerichter, goedkoper, flexibeler en sneller, anders loopt de stedelijke vernieuwing compleet vast. Ook ambities vergen aanpassing. Dit artikel laat de urgentie van het probleem zien, maar schetst vooral hoe het anders moet en kan, met een focus op actuele discussiepunten.

Inleiding

Het kon het afgelopen decennium niet op. Geholpen door de hoogconjunctuur werden de ambities voor binnenstedelijke ontwikkelprogramma’s tot grote hoogte opgevoerd. Bestuurders, beleidsmakers en ontwerpers vonden elkaar in een gezamenlijke drive om een zo groot mogelijk deel van de bouwproductie in bestaand stedelijk areaal te realiseren. In een tijd van een aanbiedersmarkt voor woningen, winkels en kantoren en ondersteund met stevige subsidies lukte het redelijk om dat pleidooi in daden om te zetten. In de nieuwe realiteit waarin we sinds september 2008 zijn beland, moet lean and mean echter als het nieuwe adagium gelden. Uit de studie Succesvol binnenstedelijk bouwen van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB, 2011) blijkt dat het tekort op de grondexploitatie van een binnenstedelijke woning op brownfields snel oploopt naar € 40.000,-. Voor dat tekort ontbreekt zeker nu de dekking.
We houden (binnenstedelijke) ontwikkelingen alleen nog maar aan de praat door een veel sterkere focus op efficiëntie, met een precies beeld op het netvlies van wat eindgebruikers prefereren. Goedkoper en vraaggerichter vormen de drijfveren voor essentiële innovaties in het hele plannings-, ontwikkel- en bouwproces. We zoeken daarin naar een nieuwe synthese van de gebruikswaarde, de belevingswaarde en de toekomstwaarde van investeringsprojecten. Dit artikel schetst de lijnen waarlangs de noodzakelijke procesvernieuwing gestalte kan krijgen. In elke fase van het ontwikkelproces zijn concrete aanknopingspunten te vinden. Ze worden op een rij gezet waarbij de realisatie van woningprogramma’s op binnenstedelijke locaties centraal staat. Het accent ligt op de proceskant, maar die kan men uiteraard niet los beschouwen van planinhoudelijke veranderingen. De vaak torenhoge ambities vragen om bijstelling. Juist in de verbinding van inhoud en proces zit de winst.


Cover: ‘Luchtfoto centrum Groningen’ door Nina Alizada (bron: shutterstock.com)


Friso de Zeeuw door - (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Door Friso de Zeeuw

Adviseur gebiedsontwikkeling en emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft


Meest recent

Echtenstein Amsterdam Zuidoost door Rindert van den Toren (bron: nai010uitgevers)

De lange lijnen in de stad, een halve eeuw ruimtelijke dynamiek in Amsterdam

Amsterdam bestaat 750 jaar, dat wordt volop gevierd. Is er ook reden om te juichen over de laatste 50 jaar stadsontwikkeling in Amsterdam? Jaap Modder las een nieuwe publicatie waarin stedenbouwkundige Maurits de Hoog de balans opmaakt.

Recensie

5 september 2025

Weekoverzicht donderdag 4 september door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de inspiratie en adviezen – en toch ook de noodklok

De afgelopen week bevatten de artikelen inspiratie en adviezen in allerlei soorten en maten. Om stationsgebieden leefbaar te verdichten en als bewoners zelf woningen te kunnen ontwikkelen. Maar ook de noodklok werd geluid.

Weekoverzicht

4 september 2025

Bewoners initieerden een groen Singelpark met wandelpad rond het centrum van Leiden. door LOLA Landscape Architects (bron: RCE)

Beschermde gezichten gaan erop vooruit, dankzij de bewoners

Erfgoed gaat meer leven als de bewoners zich inzetten voor hun eigen beschermde stads- of dorpsgezicht. Gemeenten kunnen bewonersinitiatieven ondersteunen. Een stappenplan helpt daarbij, zo leggen Machteld Hooyman en Peter Timmer uit.

Analyse

4 september 2025