Go column cover 2

Bouwen óp het water heeft de toekomst

13 november 2019

2 minuten

Opinie In Nederland maken we land van water, bebouwen dat en hebben vervolgens de grootste moeite om het droog te houden. Een rare traditie uit het oogpunt van klimaatadaptatie. De helft van ons land bestaat immers uit polders (circa 3500). Die moeten we dagelijks droog pompen. Waarom dan niet direct óp het water bouwen in plaats van daar eerst land van te maken? En waarom laaggelegen land in polders of droogmakerijen (x meter onder NAP) willen bebouwen met grote inspanningen om het droog te houden? Er zijn inmiddels de nodige bouwlocaties met toenemende problemen rond grondwaterstanden en verzakkingen en toch gaan we daar maar mee door, zo lijkt het.

Door de klimaatverandering hebben we vaker te maken met wateroverlast (hoosbuien, overstromingsgevaar), langdurige droogte en hittestress. Gevolgen daarvan zijn onder andere bodemdaling en minder biodiversiteit. Met drijvende woningen op het water heb je veel minder van die problemen. Drijvende gebouwen zijn flexibel en verplaatsbaar, hebben minder bouwoverlast (op locatie) en zijn duurzamer. Een drijvende fundering gaat volgens deskundigen 100 jaar mee. 

Daarnaast kan bouwen op het water de waterkwaliteit verhogen dankzij de aangroei van planten op de fundering in het water. Verder  kunnen we profiteren van ventilatie (wind) op het water. Ook hoeven we geen lange pijpen in de grond te boren voor warmte/koude opslag, maar kunnen we direct gebruik maken van de thermische kwaliteit van het water.

Andere functies dan wonen zijn ook denkbaar. In Japan is een drijvend vliegveld (Kansai International Airport, Osaka). Misschien een idee voor Lelystad in het IJsselmeer? En in ons eigen Aalsmeer is een prototype van een drijvende kas (2005, Dura Vermeer). Met bouwen op het water hebben we geen last van zeespiegelstijging en creëren we dubbel ruimtegebruik. Er is bijvoorbeeld geen extra wateropvang nodig. Gebouwen op het water zijn flexibel (verplaatsbaar), geven mogelijkheden voor verdichting zonder duur landgebruik ((90 van de 100 grootste steden ter wereld zijn gesitueerd aan het water, dus die uitwijk ligt voor de hand) en er zijn duurzamer transportmogelijkheden over water. 

Moeten we onze Nederlandse traditie van vechten tégen het water niet veranderen naar leven met en op het water? Er zijn de nodige internationale voorbeelden, mede met Nederlandse inbreng. Ter inspiratie kan ik verwijzen naar het boek FLOAT (Flexible Land on Aquatic Territory). Tijd om onze Nederlandse ingenieurs meer in eigen land een voortrekkersrol te laten spelen. 

FLOAT, Building on Water to combat urban congestion and climate change, Koen Olthuis & David Keuning, 2010, ISBN 978-90-77174-29-6 


Cover: ‘Go column cover 2’


Frans ten Have

Door Frank ten Have

Frank ten Have is Topconsultant bij Vanberkel Professionals, lid Expertteam Woningbouw (RVO), gepensioneerd partner Deloitte Real Estate en oud-wethouder.


Meest recent

Fietspad langs fruitbomen in bloesem, Betuwe door Wolf-photography (bron: Shutterstock)

TNO en RIVM ontwikkelen universele indicatorenset voor een gezonde leefomgeving

Hoe maak je een leefomgeving gezond? TNO en RIVM sloegen de handen ineen en presenteren een basisset indicatoren. De set helpt professionals bij het meten, monitoren en verbeteren van een gezonde leefomgeving.

Analyse

21 mei 2025

Stadsveteraan, Amsterdam door AM (bron: AM)

Zo is (sociale) woningbouw voor senioren in de stad wél mogelijk

De vergrijzing neemt toe, maar het aantal seniorenwoningen groeit nauwelijks door hoge kosten en weinig beschikbare grond. Twee Amsterdamse sociale woonconcepten voor senioren lukt het wél. Wat valt hiervan te leren?

Uitgelicht
Casus

21 mei 2025

Surveillance Software in Tallinn door Gorodenkoff (bron: Shutterstock)

De opmars van AI, dit is een routekaart voor toekomstbestendige steden

De opkomst van AI zorgt voor nieuwe ontwikkelingen rondom stedelijk beleid en beheer. Internationaal onderzoek brengt in kaart hoe 250 steden wereldwijd de mogelijkheden van AI verkennen of dit al inzetten om complexe uitdagingen aan te pakken.

Onderzoek

20 mei 2025