Numansdorp, Nederland door Frans Blok (bron: Shutterstock)

"Bouwplannen politieke partijen lossen het woningtekort niet op"

12 maart 2021

3 minuten

Nieuws Wonen is een van de centrale thema’s van de aankomende verkiezingen. Bijna alle partijen willen massaal bouwen, schrijven zij in hun partijprogramma’s. Alleen gaan al die mooie plannen niet voor genoeg nieuwe woningen zorgen. Dat blijkt uit onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Vooral de beperkte aandacht voor geschikte locaties is een probleem.

Het EIB analyseerde de woningbouwplannen in de programma’s van acht partijen (VVD, CDA, D66, SP, PvdA, GL, PvdD, SGP). Bijna alle partijen trekken (veel) geld uit voor het bestrijden van het woningtekort in Nederland. 'Bouwen, bouwen, bouwen' is een veelgehoorde uitspraak tijdens de campagne. Alleen is er volgens de onderzoekers van het EIB één probleem: met de plannen die in die partijprogramma’s staan, kunnen er helemaal niet genoeg woningen gebouwd worden.

Lees alles over de verkiezingen in ons dossier.

Groene ruimte 

Een van de grootste knelpunten is volgens het EIB het gebrek aan aandacht voor geschikte bouwlocaties. De onderzoekers stellen dat de sleutel voor het realiseren van de woningplannen ligt bij het ruimtelijke beleid, maar dat slechts drie partijen (VVD, CDA, SGP) iets zeggen over een verandering van dit beleid. Vooral de massale inzet op binnenstedelijk bouwen zorgt voor vraagtekens bij het EIB.

“Door naast verdichting in de steden ook op enkele grote en diverse kleine locaties buiten het binnenstedelijke gebied woningbouw te kunnen ontwikkelen lijkt het goed mogelijk om tot substantieel grotere aantallen woningen te kunnen komen dan nu het geval is.” En dus, concluderen de onderzoekers, heeft de roep vanuit de politiek om meer centrale sturing pas zin zodra er ook wordt gekeken naar (kleinere) woningbouwprojecten buiten het binnenstedelijke gebied in de groene ruimte. Anders hebben die plannen sowieso geen effect, stellen zij.

Ook de voorstellen voor extra regulering van de woningmarkt, zoals huurregulering in de vrije sector en het terugdringen van de rol van investeerders/beleggers op de woningmarkt, kunnen niet op bijval van het EIB rekenen. “Dergelijk beleid dat bedoeld is om de positie van kopers te versterken ten opzichte van beleggers en dat is gericht op verbeteren van de betaalbaarheid zal een negatief effect hebben op het woningaanbod. De veronderstelling dat beleggers/investeerders kopers van de markt verdringen of straffeloos de prijzen kunnen opdrijven is ook niet te onderbouwen.”

Niet onbetekenend

De afschaffing van de verhuurderheffing dan, een maatregel waar van de grote partijen alleen de VVD niet voor is? Ook niet de ideale oplossing volgens het EIB. Een groot deel van de woningen, afschaffing of niet, wordt toch wel gebouwd, stelt het onderzoek. Bovendien hebben de corporaties volgens de onderzoekers de komende kabinetsperiode nog genoeg geld om meer woningen te bouwen. "Het feit dat de bouw van sociale huurwoningen achterblijft bij de doelstellingen - ook van de corporaties zelf - is dan ook niet primair het gevolg van onvoldoende investeringsruimte, maar van andere factoren die belemmerend werken zoals onvoldoende locaties en lastige procedures en onderhandelingen.”

Selectiviteit

Uiteindelijk zorgen de financiële maatregelen rond de verhuurderheffing en de overige woningbouwimpulsen in de komende kabinetsperiode voor zo'n 20 à 30 duizend extra woningen, blijkt uit de berekeningen van het EIB. “Niet onbetekenend, maar toch niet de extra aantallen zijn die worden nagestreefd in de verkiezingsprogramma’s.”

Het instituut adviseert daarom om niet rücksichtslos maatregelen te nemen, maar de ‘selectiviteit op te zoeken’. Dit kan bijvoorbeeld door de korting van de verhuurderheffing vooral te gebruiken voor corporaties met beperkte middelen, en door middelen vanuit investeringsimpulsen alleen toe te kennen aan woningbouw die naar alle waarschijnlijkheid zonder de regeling niet zouden worden gerealiseerd.


Lees het volledige onderzoek op de website van het EIB.


Cover: ‘Numansdorp, Nederland’ door Frans Blok (bron: Shutterstock)


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Redacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Workshop door Glamourmanifest en ZO!City (bron: Glamourmanifest en ZO!City)

Gebiedstransformatie #4: zo bouw je een ge(s)laagde samenwerking op

Bij de TU Delft start de nieuwe leergang Stedelijke Transformatie. Expert Saskia Beer licht met een serie artikelen de bijzondere aspecten van transformatieprocessen toe. In deel 4 (slot): het bouwen aan samenwerking.

Uitgelicht
Analyse

27 september 2023

Spoorzone Tilburg 2020 door Gerdien Wolthaus Paauw (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Beeldessay Spoorzone Tilburg

In haar beeldessay Spoortocht013 laat fotograaf Gerdien Wolthaus Paauw op fraaie wijze zien hoe de spoorzone Tilburg in de periode van 2013 tot en met 2020 een complete transformatie ondergaat.

Opinie

27 september 2023

Berlijn, Duitsland door Jan Fock (bron: Shutterstock)

Bereikbare stad en toch leefbaar, het kan wel

Steeds meer steden kiezen voor minder auto’s in de stad, maar in Berlijn en Las Vegas willen stadsbestuurders snelwegen juist uitbreiden, tot afschuw van bewoners. Er zijn ook voorbeelden waarin bereikbaarheid en omgevingskwaliteit samen opgaan.

Nieuws

26 september 2023