Slovenska Cesta, Ljubljana door IsabelleHoepfner (bron: IsabelleHoepfner)

De schoonheid van de Oost-Europese kiosk

6 november 2024

2 minuten

Opinie Aanstaande zaterdag is het precies 35 jaar geleden dat de Berlijnse muur viel. De regimes stortten in, maar niet alles uit de communistische periode verdween uit het straatbeeld. Architect Helge Kühnel zet zich – uit waardering voor het ontwerp – in voor het behoud van de K67, een licht object dat nog steeds te vinden is in Oost-Europese landen, in verschillende vormen. Dat doet hij onder meer door afbeeldingen van deze bijzondere objecten te verzamelen.

De K67 werd in 1966 ontworpen door de Sloveense architect en ontwerper Saša J. Mächtig. Het systeem is gebaseerd op polyfiber-modules die ook kunnen worden gecombineerd tot grotere eenheden. Hierdoor bieden ze ruimte voor een brede variatie aan functies zoals kranten- en loterijkiosken, parkeerwachtershuisjes, copyshops, marktstallen, bushokjes en patatkramen.

Prominent element

Het iconische functionele ontwerp en de flexibiliteit in de toepassing zorgden voor een brede verspreiding van de K67 binnen de Oost-Europese planeconomieën. Na het verdwijnen van het ijzeren gordijn en het uiteenvallen van het voormalige Oostblok vormt de K67 tot op heden een blijvend prominent en verbindend element in de openbare ruimte van Oost-Europa, dat zich sinds de jaren 90 van de vorige eeuw in een ingrijpend sociaal, politiek en economisch transitieproces bevindt.

Ik begon in 2003 de kiosken in verschillende landen te documenteren en foto’s en berichten van kiosken, ingezonden door andere fotografen, virtueel te verzamelen. Dat gebeurde in het online-project ‘K67 - The Kiosk Shots’, met als doel om het internationale karakter van de modulaire kiosk vast te leggen en de waardering voor en het behoud van de kiosken te bevorderen.

Radom, Ulica Żeromskiego door Marcin Kołtuński (bron: Marcin Kołtuński)

‘Radom, Ulica Żeromskiego’ (bron: Marcin Kołtuński)


Ljubljana, Miklošičev Park door Isabelle Hoepfner (bron: Isabelle Hoepfner)

‘Ljubljana, Miklošičev Park’ (bron: Isabelle Hoepfner)


Pančevo, Vojvode Radomira Putnika door Helge Kühnel (bron: Helge Kühnel)

‘Pančevo, Vojvode Radomira Putnika’ (bron: Helge Kühnel)


Dresden, Heidefriedhof door Gudrun Pitzer (bron: Gudrun Pitzer)

‘Dresden, Heidefriedhof’ (bron: Gudrun Pitzer)


Wrocław door Tim Zuemendorf (bron: Tim Zuemendorf)

‘Wrocław’ (bron: Tim Zuemendorf)


Ljubljana, Trg Republike door Helge Kühnel (bron: Helge Kühnel)

‘Ljubljana, Trg Republike’ (bron: Helge Kühnel)


Zagreb door Assen Ivanov (bron: Assen Ivanov)

‘Zagreb’ (bron: Assen Ivanov)


Ljubljana, Vrazov Trg door Isabelle Hoepfne (bron: Isabelle Hoepfne)

‘Ljubljana, Vrazov Trg’ (bron: Isabelle Hoepfne)


Pančevo, Vojvode Radomira Putnika door Helge Kühnel (bron: Helge Kühnel)

‘Pančevo, Vojvode Radomira Putnika’ (bron: Helge Kühnel)


Pančevo, Vojvode Radomira Putnika door Helge Kühnel (bron: Helge Kühnel)

‘Pančevo, Vojvode Radomira Putnika’ (bron: Helge Kühnel)


Bratislava, Hodžovo Námestie door Isabelle Hoepfner (bron: Isabelle Hoepfner)

‘Bratislava, Hodžovo Námestie’ (bron: Isabelle Hoepfner)


Bled door Isabelle Hoepfner (bron: Isabelle Hoepfner)

‘Bled’ (bron: Isabelle Hoepfner)


En zo ziet een K67 er dan uit op transport, een van de vele varianten.


Cover: ‘Slovenska Cesta, Ljubljana’ (bron: IsabelleHoepfner)


Helge Kühnel door Christina Korte (bron: Christina Korte)

Door Helge Kühnel

Helge Kühnel is een Duitse ontwerper en onderzoeker van de K67-kiosk


Meest recent

Dronefoto Hart van de Waalsprong door AM Gebiedsontwikkeling (bron: AM Gebiedsontwikkeling)

Stedelijkheid vanaf scratch, Hart van de Waalsprong laat zien hoe dat kan

Aan de noordkant van de Waal in Nijmegen kreeg de Waalsprong eindelijk haar centrumgebied, waar gestapeld bouwen in een compact stadsmilieu hand in hand gaat met een primaat voor fietsers en voetgangers.

Uitgelicht
Casus

2 juli 2025

Dudokhaken Amsterdam door Janine Schrijver (bron: Vanschagen Architecten)

RCE belicht dozijn naoorlogse wijken waar ‘erfgoedinclusief’ is verdicht

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) pleit bij het verdichten in naoorlogse wijken voor een zorgvuldige omgang met de bestaande ruimte. Een nieuwe publicatie brengt daartoe 12 voorbeeldprojecten in beeld.

Onderzoek

2 juli 2025

Mainz door Renson van Tilborg (bron: Renson van Tilborg)

Leeft de Rijn? Een ontdekkingstocht langs de rivier, op de fiets

Rivieren staan momenteel volop in de belangstelling en er is veel debat. Renson van Tilborg (ministerie van VRO) besloot de proef zelf op de som te nemen met de vraag: leeft de Rijn? Hij trapte stroomopwaarts en vervatte zijn ervaringen in een column

Uitgelicht
Verslag

1 juli 2025