Slovenska Cesta, Ljubljana door IsabelleHoepfner (bron: IsabelleHoepfner)

De schoonheid van de Oost-Europese kiosk

6 november 2024

2 minuten

Opinie Aanstaande zaterdag is het precies 35 jaar geleden dat de Berlijnse muur viel. De regimes stortten in, maar niet alles uit de communistische periode verdween uit het straatbeeld. Architect Helge Kühnel zet zich – uit waardering voor het ontwerp – in voor het behoud van de K67, een licht object dat nog steeds te vinden is in Oost-Europese landen, in verschillende vormen. Dat doet hij onder meer door afbeeldingen van deze bijzondere objecten te verzamelen.

De K67 werd in 1966 ontworpen door de Sloveense architect en ontwerper Saša J. Mächtig. Het systeem is gebaseerd op polyfiber-modules die ook kunnen worden gecombineerd tot grotere eenheden. Hierdoor bieden ze ruimte voor een brede variatie aan functies zoals kranten- en loterijkiosken, parkeerwachtershuisjes, copyshops, marktstallen, bushokjes en patatkramen.

Prominent element

Het iconische functionele ontwerp en de flexibiliteit in de toepassing zorgden voor een brede verspreiding van de K67 binnen de Oost-Europese planeconomieën. Na het verdwijnen van het ijzeren gordijn en het uiteenvallen van het voormalige Oostblok vormt de K67 tot op heden een blijvend prominent en verbindend element in de openbare ruimte van Oost-Europa, dat zich sinds de jaren 90 van de vorige eeuw in een ingrijpend sociaal, politiek en economisch transitieproces bevindt.

Ik begon in 2003 de kiosken in verschillende landen te documenteren en foto’s en berichten van kiosken, ingezonden door andere fotografen, virtueel te verzamelen. Dat gebeurde in het online-project ‘K67 - The Kiosk Shots’, met als doel om het internationale karakter van de modulaire kiosk vast te leggen en de waardering voor en het behoud van de kiosken te bevorderen.

Radom, Ulica Żeromskiego door Marcin Kołtuński (bron: Marcin Kołtuński)

‘Radom, Ulica Żeromskiego’ (bron: Marcin Kołtuński)


Ljubljana, Miklošičev Park door Isabelle Hoepfner (bron: Isabelle Hoepfner)

‘Ljubljana, Miklošičev Park’ (bron: Isabelle Hoepfner)


Pančevo, Vojvode Radomira Putnika door Helge Kühnel (bron: Helge Kühnel)

‘Pančevo, Vojvode Radomira Putnika’ (bron: Helge Kühnel)


Dresden, Heidefriedhof door Gudrun Pitzer (bron: Gudrun Pitzer)

‘Dresden, Heidefriedhof’ (bron: Gudrun Pitzer)


Wrocław door Tim Zuemendorf (bron: Tim Zuemendorf)

‘Wrocław’ (bron: Tim Zuemendorf)


Ljubljana, Trg Republike door Helge Kühnel (bron: Helge Kühnel)

‘Ljubljana, Trg Republike’ (bron: Helge Kühnel)


Zagreb door Assen Ivanov (bron: Assen Ivanov)

‘Zagreb’ (bron: Assen Ivanov)


Ljubljana, Vrazov Trg door Isabelle Hoepfne (bron: Isabelle Hoepfne)

‘Ljubljana, Vrazov Trg’ (bron: Isabelle Hoepfne)


Pančevo, Vojvode Radomira Putnika door Helge Kühnel (bron: Helge Kühnel)

‘Pančevo, Vojvode Radomira Putnika’ (bron: Helge Kühnel)


Pančevo, Vojvode Radomira Putnika door Helge Kühnel (bron: Helge Kühnel)

‘Pančevo, Vojvode Radomira Putnika’ (bron: Helge Kühnel)


Bratislava, Hodžovo Námestie door Isabelle Hoepfner (bron: Isabelle Hoepfner)

‘Bratislava, Hodžovo Námestie’ (bron: Isabelle Hoepfner)


Bled door Isabelle Hoepfner (bron: Isabelle Hoepfner)

‘Bled’ (bron: Isabelle Hoepfner)


En zo ziet een K67 er dan uit op transport, een van de vele varianten.


Cover: ‘Slovenska Cesta, Ljubljana’ (bron: IsabelleHoepfner)


Helge Kühnel door Christina Korte (bron: Christina Korte)

Door Helge Kühnel

Helge Kühnel is een Duitse ontwerper en onderzoeker van de K67-kiosk


Meest recent

Billboard Vertoning van Politieke Partij Posters 2025 door Milos Ruzicka (bron: Shutterstock)

De schijn bedriegt: politici zijn het bij woningbouw over veel zaken wél eens

Wie verkiezingsdebatten kijkt, denkt al snel dat politici het werkelijk overal over oneens zijn. Maar die schijn bedriegt, aldus Inge Janse, voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu. “Dus er is hoop, lieve mensen!”

Opinie

29 oktober 2025

Zwolle, Onder de Bogen en Kraanbolwerk door M. Oosterhuis (bron: RCE)

Erfgoed en verdichting: de kennis wordt geordend

Met een verzameling van instrumenten, publicaties en praktijkvoorbeelden in een ‘gereedschapskist’ probeert de RCE professionals te helpen bij een ‘erfgoedinclusieve’ aanpak van de verdichtingsopgave. RCE-adviseur Lotte Zaaijer licht toe.

Interview

29 oktober 2025

Annius Hoornstra Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Patrick van den Hurk)

Stemadvies: kies zelf voor ambitie en samenwerking

Een dag voor de verkiezingen komt columnist Annius Hoornstra met een stemadvies. Niet voor een stem op partij X of politicus Y, maar voor de professionals in het vakgebied. “Zet zelf je kruisje in een kwadrant op de assen ambitie en samenwerking.”

Opinie

28 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op