university utrecht

Een succesvolle campus betekent kiezen voor een formule, voor de lange termijn en voor samenwerking

17 december 2016

3 minuten

Verslag Een campus is iets totaal anders dan een bedrijventerrein en een campus tot een succes maken, is geen simpele opgave. Maar met de juiste handvaten en investeringen (in tijd, energie en geld) is een succesvolle campus prima te realiseren. Dat was de conclusie van het BouwRegieNetwerk-seminar ‘Campusontwikkeling’ op 15 december 2016 bij de Universiteit Utrecht, op het Utrecht Science Park, waar 80 partijen (voornamelijk decentrale overheden, onderwijs en kennisinstellingen) samenkwamen om kennis en ervaringen te delen rondom de campus en haar succesfactoren.

De principes werden verduidelijkt aan de hand van cases door sprekers Floris de Gelder (directeur-bestuurder, Utrecht Science Park) en Frans Schmetz (directeur, High Tech Campus Eindhoven). Gregor Heemskerk (Twynstra Gudde) en Wouter van der Burg (The Bridge Business Innovators) vulden dit aan vanuit strategische en organisatorische context. De belangrijkste take-aways zetten we hieronder op een rij.

  • In Nederland heerst een ideaal klimaat voor campusontwikkeling. Vanwege de hoogopgeleide beroepsbevolking, die gemiddeld 3 verschillende talen spreekt, en vanwege onze hoogwaardige industrie en goed bereikbare gebieden met een hoge connectivity. Met andere woorden: deze ingrediënten zijn sterk in het voordeel van Nederland en bieden kansen voor campusontwikkeling.
  • Campussen zijn populair, want ze bieden meerwaarde voor bedrijven en kennisinstellingen vanwege toegang tot (en ontwikkelen en toepassen van) kennis, open innovatie en verbeterde omzet. De campus is hip, aar aan het begrip campus kan op veel verschillende manieren inhoud worden gegeven. Tijdens de crisis werd een bedrijventerrein vaak omgedoopt tot ‘campus’ in de hoop het terrein aantrekkelijker te maken. Maar het opplakken van het label ‘campus’ is geen garantie voor succes. Of een campus echt meerwaarde kan creëren, is afhankelijk van de innovatiestrategie en mindset van bedrijven die zich vestigen op de campus. Want om ‘open innovatie’ te faciliteren, is een nieuwe mindset nodig.
  • Een campus of science park is dus geen vastgoedproject; het gaat om het bouwen van een community. Op een campus wordt (in tegenstelling tot een bedrijventerrein) actief ontmoeting gestimuleerd en gefaciliteerd, zodat bedrijven en kennisinstellingen samen synergie kunnen creëren. Opdat er een kweekvijver ontstaat, waar mooie, nieuwe ideeën en concepten tot stand komen. Dit betekent dat er actief activiteiten moeten worden georganiseerd en faciliteiten dienen te worden geboden, die de ontmoetingen tussen verschillende partijen en organisaties mogelijk maken. Denk hierbij aan koffiemiddagen, maar ook pitch-avonden, hardloopwedstrijden of zelfs lunchconcerten. Een mooi voorbeeld van de juiste faciliteiten is ‘The Strip’ op de High Tech Campus Eindhoven, waar alle benodigdheden voor ontmoeting in 1 gebouw zijn geclusterd, zoals restaurants, vergaderzalen, maar ook een winkels en soortgelijke voorzieningen. The Strip is daarmee automatisch het centrum van de campus.
  • Een campus is een samenwerkingsproject. Dit samenwerken is een middel en geen doel op zich. Bij nieuw te ontwikkelen campussen is de overheid vaak nodig in een voortrekkersrol, maar uiteindelijk is het de bedoeling dat de ondernemers deze rol overnemen. Om innovatie te stimuleren is vertrouwen en een open samenwerking nodig en die ontstaan niet vanzelf. Door het zetten van de juiste stappen en doen van de juiste investeringen, kan dit mogelijk worden gemaakt.
  • Er zijn meerdere wegen naar Rome en er is geen standaardrecept voor een campus. Want de vorming van een goed cluster van activiteiten is elke keer maatwerk. Het is een zoektocht naar de juiste partijen en samenwerkingen en dat kan vele vormen hebben. Sommige scienceparks of campussen worden bovendien privaat gefinancierd, andere publiek. De belangrijkste boodschap is: wees kieskeurig in positionering en keuzes. Maak een duidelijke keuze in speerpunten, want je kunt niet in alles goed zijn.

De sprekers maakten gebruik van uitgebreide presentaties waarmee de succesfactoren en lessons learned werden verduidelijkt en uitgebreid toegelicht. Voor de deelnemers van het seminar zijn de slides na afloop beschikbaar gesteld.

Op verzoek van een groot aantal aanwezigen, zullen begin 2017 vervolg- en verdiepingsworkhops worden georganiseerd over campusontwikkeling, waarin opdrachtgevers nog gerichter en concreter ervaringen kunnen delen en inspiratie opdoen.


Cover: ‘university utrecht’



Meest recent

Architectuur, Kerckebosch, Zeist door Wikipedia Commons (bron: Nanda Sluijsmans)

Landschappelijk ontwikkelen in een naoorlogse probleemwijk, de lessen van Kerckebosch

Ook in bestaand stedelijk weefsel kunnen stenen en groen toekomstbestendig worden gemengd. Het project Kerckebosch in Zeist is een goed voorbeeld, de onderzoekers van Platform31 reisden af voor een evaluatie.

Casus

15 juli 2025

Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland door My Eyes4u (bron: Shutterstock)

Esther Agricola over gebiedsontwikkeling als rechtvaardige manier om belangen af te wegen

Gebiedsontwikkeling vraagt om diverse vormen van samenwerking, met steeds vaker nieuwe actoren aan tafel. Een kolfje naar de hand van Esther Agricola, regiodirecteur bij BPD. Ze sprak met Ysbrand Visser onder meer over landschappelijk ontwikkelen.

Interview

15 juli 2025

Annius Hoornstra Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Patrick van den Hurk)

De pijnlijke 50 procent-vraag

Er moet 50 procent meer worden gebouwd, en wel per direct. Volgens columnist Annius Hoornstra vraagt dat om rigoureuze en pijnlijke oplossingen, op de korte termijn. Wat gaat de politiek daaraan doen?

Opinie

14 juli 2025