Steden ondanks crisis op het hoogtepunt van hun welvaart
De stad als banenmotor, de stad als habitat van de creatieve klasse en de kenniswerker: de populariteit van de stad markeert definitief het afscheid van de industriële samenleving en de opkomst van de kennissamenleving. De stad is terug op de planologische agenda. Een stroom recente publicaties zoals Triumph of the City van Edward Glaeser en het rapport Stad en Land van het Centraal Planbureau bezingt haar lof. Dertig jaar geleden waren steden nog verloederde plekken, die leegliepen ten gunste van de omringende groeikernen. Inmiddels, nota bene midden in een diepe crisis, kunnen we vaststellen dat het nog nooit zo goed met de steden is gegaan sinds lange tijd. Een merkwaardige paradox: ondanks de crisis zijn de steden op een hoogtepunt van hun welvaart.
In de stroom van publicaties over de wederopleving van de stad past het boek Terug naar de Stad van stadsgeograaf Jos Gadet. In een persoonlijk getint relaas beschrijft hij à la Jane Jacobs het binnenstadsmilieu van Amsterdam en haar succesfactoren, zoals het fijnmazige urban fabric dat diversiteit en levendigheid faciliteert. Het boek slaat echter door in een staaltje concentrisch grachtengordel-denken dat een onthutsend doorkijkje geeft in de denkrichting van de hoofdstedelijke Dienst Ruimtelijke Ordening (waar de auteur werkzaam is). Het metropooldenken van Amsterdam neemt het binnenstadsmilieu als maat der dingen, en negeert daarmee de opkomst van een polycentrische stedelijke regio die een diversiteit aan milieus kan bieden waar werkelijk behoefte aan is. Ja, er zijn mensen die aan de rand van de stad in het groen willen wonen, op relatieve afstand van de binnenstedelijke buzz. En ja, er zijn mensen die de prijzen van de Amsterdamse binnenstad en omringende buurten gewoonweg niet kunnen betalen.
Met de Amsterdamse binnenstad komt het wel goed. De echte vraag voor planners zou moeten zijn hoe de potenties op andere plekken in het netwerk van de stedelijke regio zouden kunnen worden benut. De moeilijke plekken, waar investeringen niet vanzelf op gang komen, en waar infrastructuur, transformatie of andere ingrepen noodzakelijk zijn. Zorg voor de stad is dus meer dan een lofzang op de binnenstad en vergt aandacht voor het geheel van het netwerk van de metropolitane regio.
Zie ook:
- Eenzijdig binnenstadsdenken belemmert metropool
- Attractieve steden, Interview met Gerard Marlet, directeur van Atlas voor Gemeenten
Door Anne Luijten
Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu
