City of London, Londen door IR Stone (bron: shutterstock.com)

Fysieke werkplek vergroot productiviteit, effecten thuiswerken nog onduidelijk

1 december 2022

3 minuten

Onderzoek Het werken op een fysieke werkplek vergroot de productiviteit en stimuleert innovatie. Inmiddels is het thuiswerken door de coronapandemie echter steeds normaler geworden. Volgens de onderzoekers van Brookings is dit geen reden de investeringen in gemengde binnenstedelijke ‘activiteitencentra’ te schrappen. Integendeel.

“Twee dagen per week thuiswerken is nog steeds de norm”, kopte NU.nl in november. De gevolgen van de wereldwijde coronapandemie hebben zijn tol geëist in de relatie tussen de mens en zijn fysieke werkplek. Met name hoogstedelijke gebieden moesten het ontgelden: met groeiende kantorenleegstand als een van de gevolgen van thuiswerken als het nieuwe normaal (pdf). Daar kon een ‘back to the office bingo’ of ‘welcome back lunch’ maar weinig aan veranderen.

De meerwaarde van het fysiek werken in metropoolregio’s moet echter zeker niet onderschat worden, stellen onderzoekers van Brookings in een nieuw rapport (pdf). Vóór de coronapandemie zijn er namelijk boeken vol geschreven over de economische voordelen van een hoge werkgelegenheidsdichtheid in een gebied.

Hyperlokaal

Zo werd al eens aangetoond dat de fysieke nabijheid tussen werknemers van verschillende bedrijven ervoor zorgt dat zij relaties en netwerken opbouwen en kennis overdragen. Een dergelijk milieu leidt tot voortdurende innovatie. Het nieuwe rapport van Brookings bevestigt de toegevoegde waarde van zogeheten ‘activiteitencentra’ in Amerikaanse metropoolregio’s.

Mensen zullen samen willen blijven komen, of dit nu puur economisch of sociaal is

Wat moeten we onder ‘activiteitencentra’ verstaan? Dat zijn plekken waar economische, fysieke, sociale, en maatschappelijke middelen samenkomen op een duidelijk afgebakende, hyperlokale schaal. Maar dat is niet het enige criterium. Ook de banendichtheid, de aanwezigheid van grote sportstadions, de dichtheid van restaurants, parken en postkantoren bepalen of een gebied voor ‘activiteitencentrum’ doorgaat.

Meetbare waarde

De onderzoekers zien een sterke correlatie tussen de dichtheid van banen in deze activiteitencentra en economische productiviteit. De data die ze gebruiken komt uit 2018 en 2019, dus vóór de pandemie. De bottom line is dat er “substantiële, meetbare waarde is voor werkgevers en de economie wanneer bedrijven hun werknemers niet alleen dichtbij hun collega’s plaatsen, maar ook bij werknemers uit andere bedrijven en sectoren”

Claude Debussylaan op de Zuidas, Amsterdam door David Peperkamp (bron: shutterstock.com)

‘Claude Debussylaan op de Zuidas, Amsterdam’ door David Peperkamp (bron: shutterstock.com)


Genoeg reden dus om weer terug te keren naar de fysieke werkplek en voorgoed afscheid te nemen van online meetings. Maar dat blijkt nog maar mondjesmaat te gebeuren, bleek eerder dit jaar al op Gebiedsontwikkeling.nu. Ook het recente bericht op NU.nl onderschrijft dat een groot deel van het personeelsbestand blijft neigen naar het werken op afstand, ook al zijn de exacte redenen daarvoor niet bekend.

Investeringen in infrastructuur en een goede leefomgeving blijven nodig om mensen met elkaar in contact te brengen

De onderzoekers benadrukken dat er nog veel vragen zijn rondom de relatie tussen de fysieke werkplek en productiviteit. Het is ook goed mogelijk dat nieuwe technologieën, zoals de inmiddels volledig geïntegreerde en geaccepteerde Teamsmeetingen en Zoomcalls, werknemers en bedrijven juist de mogelijkheid bieden om zonder fysieke nabijheid toch de productiviteit te verhogen. Er wordt immers fors bespaard op onnodige reistijd, iets wat met de weer oplopende files zeker een factor van belang blijft.

Blijf investeren

Desondanks stellen de onderzoekers in het rapport dat het investeren in centra nodig blijft. Mensen zullen samen willen blijven komen, of dit nu puur economisch of sociaal is. Investeringen in infrastructuur en een goede leefomgeving blijven daarom nodig om mensen met elkaar in contact te brengen. Kortom: thuiswerken vervangt deze functie niet.

Bovendien willen de onderzoekers de analyses herhalen zodra er post-Covid data beschikbaar is, om te toetsen hoe de pandemie de economische geografie van Amerikaanse metropoolregio’s heeft veranderd. Wordt dus vervolgd.


Lees het volledige artikel op bloomberg.com


Cover: ‘City of London, Londen’ door IR Stone (bron: shutterstock.com)


Tess van den Bossche door Tess van den Bossche (bron: LinkedIn)

Door Tess van den Bossche

voormalig webredacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op