Stadsrand luchtfoto 9/1/2019

Geef stadsranden een zelfstandige plek in regionaal omgevingsbeleid

PBL

3 januari 2019

2 minuten

Onderzoek De overgang tussen stad en land is geen strakke lijn, maar een dynamische zone. Stadsranden hebben een belangrijke schakelfunctie in het vormgeven en afstemmen van beleid op verschillende bestuurlijke niveaus, zo blijkt uit de nieuwe PBL-studie ‘Stadsranden’. Deze studie geeft handreikingen voor de ontwikkeling van specifiek stadsrandbeleid op lokaal en regionaal niveau.

Door stadsranden te beschouwen als een aparte ruimtelijke categorie, ontstaat een nieuw perspectief: de stadsrand als schakelgebied waar bovenlokale vraagstukken voor energie en klimaat, voedsel en natuur, mobiliteit en leefomgeving bij elkaar kunnen komen.

Onderling blijken stadsranden alleen sterk te verschillen. Allen hebben een specifieke mix van rode en groene druk. In deze studie onderscheiden we daarom vier stadsrandprofielen. Door de rode en groene druk te projecteren op stadsranden en met elkaar te vergelijken, ontstaat een beeld van de verwachte dynamiek in stadsranden en van de mogelijke opgaven die zich daarbij voordoen. De spreiding van die stadsrandprofielen over Nederland volgt verschillende patronen, in onderliggende structuren van landschap, grondgebruik en beleid.

Grondposities

De rode druk voor verstedelijking is ingeschat door te berekenen wat de lokale vraag is naar woningen die niet in de bestaande stad kunnen worden gerealiseerd. De groene druk is afgeleid uit restricties die voortkomen uit natuur- en landschapsbescherming en reserveringen voor natuurontwikkeling. Hoe meer restrictief beleid, des te groter de ‘groene druk’ tegen verstedelijking.

Ook qua verdeling van het grondbezit onderscheiden stadsranden zich van de stad en het landelijk gebied. Vooral in de grotere steden bezitten overheden (de gemeenten en het rijk) relatief veel grond, wat oploopt tot 70% van de totale stadsrand. Met elkaar kunnen zij daarom een sterke regie voeren op het integreren van grote opgaven voor energie en klimaat met die voor woningbouw en leefbaarheid. 

Cover:  Stadsrand van Rotterdam door Gerhard van Roon/Kunst en Vliegwerk RP

Dit artikel verscheen eerder op pbl.nl


Cover: ‘Stadsrand luchtfoto 9/1/2019’


PBL

Door PBL

Planbureau voor de Leefomgeving


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op