Stadsrand luchtfoto 9/1/2019

Geef stadsranden een zelfstandige plek in regionaal omgevingsbeleid

PBL

3 januari 2019

2 minuten

Onderzoek De overgang tussen stad en land is geen strakke lijn, maar een dynamische zone. Stadsranden hebben een belangrijke schakelfunctie in het vormgeven en afstemmen van beleid op verschillende bestuurlijke niveaus, zo blijkt uit de nieuwe PBL-studie ‘Stadsranden’. Deze studie geeft handreikingen voor de ontwikkeling van specifiek stadsrandbeleid op lokaal en regionaal niveau.

Door stadsranden te beschouwen als een aparte ruimtelijke categorie, ontstaat een nieuw perspectief: de stadsrand als schakelgebied waar bovenlokale vraagstukken voor energie en klimaat, voedsel en natuur, mobiliteit en leefomgeving bij elkaar kunnen komen.

Onderling blijken stadsranden alleen sterk te verschillen. Allen hebben een specifieke mix van rode en groene druk. In deze studie onderscheiden we daarom vier stadsrandprofielen. Door de rode en groene druk te projecteren op stadsranden en met elkaar te vergelijken, ontstaat een beeld van de verwachte dynamiek in stadsranden en van de mogelijke opgaven die zich daarbij voordoen. De spreiding van die stadsrandprofielen over Nederland volgt verschillende patronen, in onderliggende structuren van landschap, grondgebruik en beleid.

Grondposities

De rode druk voor verstedelijking is ingeschat door te berekenen wat de lokale vraag is naar woningen die niet in de bestaande stad kunnen worden gerealiseerd. De groene druk is afgeleid uit restricties die voortkomen uit natuur- en landschapsbescherming en reserveringen voor natuurontwikkeling. Hoe meer restrictief beleid, des te groter de ‘groene druk’ tegen verstedelijking.

Ook qua verdeling van het grondbezit onderscheiden stadsranden zich van de stad en het landelijk gebied. Vooral in de grotere steden bezitten overheden (de gemeenten en het rijk) relatief veel grond, wat oploopt tot 70% van de totale stadsrand. Met elkaar kunnen zij daarom een sterke regie voeren op het integreren van grote opgaven voor energie en klimaat met die voor woningbouw en leefbaarheid. 

Cover:  Stadsrand van Rotterdam door Gerhard van Roon/Kunst en Vliegwerk RP

Dit artikel verscheen eerder op pbl.nl


Cover: ‘Stadsrand luchtfoto 9/1/2019’


PBL

Door PBL

Planbureau voor de Leefomgeving


Meest recent

Fietspad langs fruitbomen in bloesem, Betuwe door Wolf-photography (bron: Shutterstock)

TNO en RIVM ontwikkelen universele indicatorenset voor een gezonde leefomgeving

Hoe maak je een leefomgeving gezond? TNO en RIVM sloegen de handen ineen en presenteren een basisset indicatoren. De set helpt professionals bij het meten, monitoren en verbeteren van een gezonde leefomgeving.

Analyse

21 mei 2025

Stadsveteraan, Amsterdam door AM (bron: AM)

Zo is (sociale) woningbouw voor senioren in de stad wél mogelijk

De vergrijzing neemt toe, maar het aantal seniorenwoningen groeit nauwelijks door hoge kosten en weinig beschikbare grond. Twee Amsterdamse sociale woonconcepten voor senioren lukt het wél. Wat valt hiervan te leren?

Uitgelicht
Casus

21 mei 2025

Surveillance Software in Tallinn door Gorodenkoff (bron: Shutterstock)

De opmars van AI, dit is een routekaart voor toekomstbestendige steden

De opkomst van AI zorgt voor nieuwe ontwikkelingen rondom stedelijk beleid en beheer. Internationaal onderzoek brengt in kaart hoe 250 steden wereldwijd de mogelijkheden van AI verkennen of dit al inzetten om complexe uitdagingen aan te pakken.

Onderzoek

20 mei 2025