Stadsrand luchtfoto 9/1/2019

Geef stadsranden een zelfstandige plek in regionaal omgevingsbeleid

PBL

3 januari 2019

2 minuten

Onderzoek De overgang tussen stad en land is geen strakke lijn, maar een dynamische zone. Stadsranden hebben een belangrijke schakelfunctie in het vormgeven en afstemmen van beleid op verschillende bestuurlijke niveaus, zo blijkt uit de nieuwe PBL-studie ‘Stadsranden’. Deze studie geeft handreikingen voor de ontwikkeling van specifiek stadsrandbeleid op lokaal en regionaal niveau.

Door stadsranden te beschouwen als een aparte ruimtelijke categorie, ontstaat een nieuw perspectief: de stadsrand als schakelgebied waar bovenlokale vraagstukken voor energie en klimaat, voedsel en natuur, mobiliteit en leefomgeving bij elkaar kunnen komen.

Onderling blijken stadsranden alleen sterk te verschillen. Allen hebben een specifieke mix van rode en groene druk. In deze studie onderscheiden we daarom vier stadsrandprofielen. Door de rode en groene druk te projecteren op stadsranden en met elkaar te vergelijken, ontstaat een beeld van de verwachte dynamiek in stadsranden en van de mogelijke opgaven die zich daarbij voordoen. De spreiding van die stadsrandprofielen over Nederland volgt verschillende patronen, in onderliggende structuren van landschap, grondgebruik en beleid.

Grondposities

De rode druk voor verstedelijking is ingeschat door te berekenen wat de lokale vraag is naar woningen die niet in de bestaande stad kunnen worden gerealiseerd. De groene druk is afgeleid uit restricties die voortkomen uit natuur- en landschapsbescherming en reserveringen voor natuurontwikkeling. Hoe meer restrictief beleid, des te groter de ‘groene druk’ tegen verstedelijking.

Ook qua verdeling van het grondbezit onderscheiden stadsranden zich van de stad en het landelijk gebied. Vooral in de grotere steden bezitten overheden (de gemeenten en het rijk) relatief veel grond, wat oploopt tot 70% van de totale stadsrand. Met elkaar kunnen zij daarom een sterke regie voeren op het integreren van grote opgaven voor energie en klimaat met die voor woningbouw en leefbaarheid. 

Cover:  Stadsrand van Rotterdam door Gerhard van Roon/Kunst en Vliegwerk RP

Dit artikel verscheen eerder op pbl.nl


Cover: ‘Stadsrand luchtfoto 9/1/2019’


PBL

Door PBL

Planbureau voor de Leefomgeving


Meest recent

Vogelvlucht van Drie Hoefijzers, Breda door AM (bron: AM)

Van brouwerij tot binnenstedelijk woongebied, gebiedstransformatie Drie Hoefijzers afgerond

Breda is een nieuw binnenstedelijk woonmilieu rijker: gebiedsontwikkelaar AM heeft de transformatie van een voormalig brouwerijterrein afgerond. Jaap van Engelshoven, directeur ontwikkeling, volgde het traject van nabij en kijkt terug.

Casus

30 april 2025

Am Tacheles met zicht op passage en binnenplein door Kees de Graaf (bron: Kees de Graaf)

Exclusieve verdichting in Berlijn: project Am Tacheles roept discussie op

In het Tacheles-gebied in de Berlijnse binnenstad maakten krakers en kunstenaars plaats voor een hoogwaardig en vooral high-end woon-, werk- en winkelgebied: Am Tacheles. Niet bij iedereen roept dat positieve reacties op.

Uitgelicht
Casus

30 april 2025

Afslag Meerwaarde door Jutta Hinterleitner (bron: SSRO)

Op zoek naar maatschappelijke meerwaarde bij de stedelijke snelweg

De stedelijke snelweg staat weer in de schijnwerpers, nu met de blik van brede welvaart. De publicatie ‘Afslag Meerwaarde’ van het Kennis- en Innovatieplatform Stedelijke Snelwegen en Ruimtelijke Ontwikkeling biedt nieuwe perspectieven.

Uitgelicht
Onderzoek

29 april 2025