snelweg stad

Help, onze woon-werkreistijd beperkt de groei van steden

5 september 2019

2 minuten

Analyse De vorm en grootte van steden blijken historisch bepaald door een maximale enkele woon-werkreistijd van 30 minuten. Deze ‘constante van Marchetti’ (naar een idee uit 1994 van de Italiaanse natuurkundige Cesare Marchetti) volgt uit de maximale tijd die mensen volgens hem bereid zijn om te reizen naar hun werk. Ook nu heeft deze nog grote gevolgen voor (on)mogelijkheden van steden om te groeien, concludeert de Amerikaanse site Citylab.

De constante van Marcetti zie je terug in klassieke steden, die klein genoeg waren om lopend in 30 minuten je werk te bereiken. Zo is het antieke Rome een stuk kleiner dan het middeleeuwse Parijs, dat weer kleiner is dan het Victoriaanse Londen, et cetera. Elke keer zorgden mobiliteitsinnovaties als openbaar vervoer, auto’s en fietsen ervoor dat de afstand die in 30 minuten afgelegd kon worden, groter werd. Steden konden hierdoor groter worden.  

In elkaar overlopen

Tegenwoordig lijken mobiliteitsinnovaties geen grote gevolgen meer te hebben op maximale reisafstand in 30 minuten. Zo zal de zelfrijdende auto niet veel meer afstand kunnen afleggen dan de huidige auto, terwijl files de actieradius verder beperken. Steden zullen dus niet zomaar meer groter worden. Ook een trend als thuiswerken lijkt dat tij niet te kunnen keren. Werkgevers zijn (ondanks bewijs van het omgekeerde) sceptisch over de productiviteit van mensen op afstand, terwijl werknemers de neiging houden in de buurt van hun werk te willen wonen.

Steden kunnen daarom nog op twee manieren groeien: vergroten van het ruimtebeslag (met alle gevolgen van dien voor de duurzaamheid en het probleem dat sommige steden al bijna in elkaar overlopen, zoals rondom Californië of – dichterbij huis – Rotterdam en Den Haag) of verdichten van de huidige stad, inclusief intensivering van het openbaar vervoer. Dat is misschien duurder dan steden uitbreiden, concludeert Citylab, maar ook duurzamer en socialer.

Cover: Pixabay

Lees de uitgebreide analyse op Citylab.com


Cover: ‘snelweg stad’



Meest recent

Weekoverzicht donderdag 28 augustus door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de menselijke maat

Deze week stond de mens centraal: hoe deze de ruimte op ooghoogte ervaart in het Amsterdamse transformatiegebied Amstel III, hoe winkelgebieden heringericht kunnen worden en hoe samenwerking tussen mensen centraal staat bij dijkversterking en PPS.

Weekoverzicht

28 augustus 2025

utrechtsebaan, Den Haag door pmvfoto (bron: shutterstock)

Hoe nemen we verantwoordelijkheid voor de toekomst? Dilemma’s bij de grote verbouwing van Nederland

Hoe kunnen we in de gebiedsontwikkeling en ruimtelijke ordening verantwoordelijkheid voor de toekomst nemen, zonder de problemen in het heden te negeren? Peter Pelzer en Co Verdaas werken vijf dilemma’s uit die uit deze vraag voortkomen.

Uitgelicht
Analyse

28 augustus 2025

Gelderlandplein Amsterdam door Rijnboutt (bron: Rijnboutt)

De vernieuwing van winkelcentra, dit zijn de lessen om rekening mee te houden

Veel winkelcentra die de vorige eeuw zijn gebouwd, zijn toe aan vernieuwing. Frederik Vermeesch en Stella Groenewoud van bureau Rijnboutt vertellen over de vraagstukken die spelen bij het weer toekomstbestendig maken van deze gebieden.

Interview

27 augustus 2025