snelweg stad

Help, onze woon-werkreistijd beperkt de groei van steden

5 september 2019

2 minuten

Analyse De vorm en grootte van steden blijken historisch bepaald door een maximale enkele woon-werkreistijd van 30 minuten. Deze ‘constante van Marchetti’ (naar een idee uit 1994 van de Italiaanse natuurkundige Cesare Marchetti) volgt uit de maximale tijd die mensen volgens hem bereid zijn om te reizen naar hun werk. Ook nu heeft deze nog grote gevolgen voor (on)mogelijkheden van steden om te groeien, concludeert de Amerikaanse site Citylab.

De constante van Marcetti zie je terug in klassieke steden, die klein genoeg waren om lopend in 30 minuten je werk te bereiken. Zo is het antieke Rome een stuk kleiner dan het middeleeuwse Parijs, dat weer kleiner is dan het Victoriaanse Londen, et cetera. Elke keer zorgden mobiliteitsinnovaties als openbaar vervoer, auto’s en fietsen ervoor dat de afstand die in 30 minuten afgelegd kon worden, groter werd. Steden konden hierdoor groter worden.  

In elkaar overlopen

Tegenwoordig lijken mobiliteitsinnovaties geen grote gevolgen meer te hebben op maximale reisafstand in 30 minuten. Zo zal de zelfrijdende auto niet veel meer afstand kunnen afleggen dan de huidige auto, terwijl files de actieradius verder beperken. Steden zullen dus niet zomaar meer groter worden. Ook een trend als thuiswerken lijkt dat tij niet te kunnen keren. Werkgevers zijn (ondanks bewijs van het omgekeerde) sceptisch over de productiviteit van mensen op afstand, terwijl werknemers de neiging houden in de buurt van hun werk te willen wonen.

Steden kunnen daarom nog op twee manieren groeien: vergroten van het ruimtebeslag (met alle gevolgen van dien voor de duurzaamheid en het probleem dat sommige steden al bijna in elkaar overlopen, zoals rondom Californië of – dichterbij huis – Rotterdam en Den Haag) of verdichten van de huidige stad, inclusief intensivering van het openbaar vervoer. Dat is misschien duurder dan steden uitbreiden, concludeert Citylab, maar ook duurzamer en socialer.

Cover: Pixabay

Lees de uitgebreide analyse op Citylab.com


Cover: ‘snelweg stad’



Meest recent

GO weekoverzicht 1 mei 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de stad beter maken

Wil je helemaal bij zijn, dan zijn dit de stukken die je gelezen moet hebben. De stad beter maken, daar ging het om op GO.nu. Rondom snelwegen, langs spoorlijnen, in het hart van Berlijn en zelfs op de woonboulevard.

Weekoverzicht

1 mei 2025

Woonboulevard Utrecht door PixelBiss (bron: Shutterstock)

Van woonboulevard naar woonwijk: geleerde lessen voor transformatie

Terwijl onze steden overlopen, is er nog ruimte zat op de woonboulevard. Gemeenten zien kansen voor het mixen van functies en het toevoegen van woningen. Waar moeten zij rekening mee houden?

Onderzoek

1 mei 2025

Vogelvlucht van Drie Hoefijzers, Breda door AM (bron: AM)

Van brouwerij tot binnenstedelijk woongebied, gebiedstransformatie Drie Hoefijzers afgerond

Breda is een nieuw binnenstedelijk woonmilieu rijker: gebiedsontwikkelaar AM heeft de transformatie van een voormalig brouwerijterrein afgerond. Jaap van Engelshoven, directeur ontwikkeling, volgde het traject van nabij en kijkt terug.

Casus

30 april 2025