snelweg stad

Help, onze woon-werkreistijd beperkt de groei van steden

5 september 2019

2 minuten

Analyse De vorm en grootte van steden blijken historisch bepaald door een maximale enkele woon-werkreistijd van 30 minuten. Deze ‘constante van Marchetti’ (naar een idee uit 1994 van de Italiaanse natuurkundige Cesare Marchetti) volgt uit de maximale tijd die mensen volgens hem bereid zijn om te reizen naar hun werk. Ook nu heeft deze nog grote gevolgen voor (on)mogelijkheden van steden om te groeien, concludeert de Amerikaanse site Citylab.

De constante van Marcetti zie je terug in klassieke steden, die klein genoeg waren om lopend in 30 minuten je werk te bereiken. Zo is het antieke Rome een stuk kleiner dan het middeleeuwse Parijs, dat weer kleiner is dan het Victoriaanse Londen, et cetera. Elke keer zorgden mobiliteitsinnovaties als openbaar vervoer, auto’s en fietsen ervoor dat de afstand die in 30 minuten afgelegd kon worden, groter werd. Steden konden hierdoor groter worden.  

In elkaar overlopen

Tegenwoordig lijken mobiliteitsinnovaties geen grote gevolgen meer te hebben op maximale reisafstand in 30 minuten. Zo zal de zelfrijdende auto niet veel meer afstand kunnen afleggen dan de huidige auto, terwijl files de actieradius verder beperken. Steden zullen dus niet zomaar meer groter worden. Ook een trend als thuiswerken lijkt dat tij niet te kunnen keren. Werkgevers zijn (ondanks bewijs van het omgekeerde) sceptisch over de productiviteit van mensen op afstand, terwijl werknemers de neiging houden in de buurt van hun werk te willen wonen.

Steden kunnen daarom nog op twee manieren groeien: vergroten van het ruimtebeslag (met alle gevolgen van dien voor de duurzaamheid en het probleem dat sommige steden al bijna in elkaar overlopen, zoals rondom Californië of – dichterbij huis – Rotterdam en Den Haag) of verdichten van de huidige stad, inclusief intensivering van het openbaar vervoer. Dat is misschien duurder dan steden uitbreiden, concludeert Citylab, maar ook duurzamer en socialer.

Cover: Pixabay

Lees de uitgebreide analyse op Citylab.com


Cover: ‘snelweg stad’



Meest recent

Fietspad langs fruitbomen in bloesem, Betuwe door Wolf-photography (bron: Shutterstock)

TNO en RIVM ontwikkelen universele indicatorenset voor een gezonde leefomgeving

Hoe maak je een leefomgeving gezond? TNO en RIVM sloegen de handen ineen en presenteren een basisset indicatoren. De set helpt professionals bij het meten, monitoren en verbeteren van een gezonde leefomgeving.

Analyse

21 mei 2025

Stadsveteraan, Amsterdam door AM (bron: AM)

Zo is (sociale) woningbouw voor senioren in de stad wél mogelijk

De vergrijzing neemt toe, maar het aantal seniorenwoningen groeit nauwelijks door hoge kosten en weinig beschikbare grond. Twee Amsterdamse sociale woonconcepten voor senioren lukt het wél. Wat valt hiervan te leren?

Uitgelicht
Casus

21 mei 2025

Surveillance Software in Tallinn door Gorodenkoff (bron: Shutterstock)

De opmars van AI, dit is een routekaart voor toekomstbestendige steden

De opkomst van AI zorgt voor nieuwe ontwikkelingen rondom stedelijk beleid en beheer. Internationaal onderzoek brengt in kaart hoe 250 steden wereldwijd de mogelijkheden van AI verkennen of dit al inzetten om complexe uitdagingen aan te pakken.

Onderzoek

20 mei 2025