Thumb_wet en regelgeving_0_1000px

Het verhalen van waardestijging in stedelijke herstructurering

3 januari 2011

2 minuten

Onderzoek Het is nog niet zo lang geleden dat Nederlandse overheden vaak een actief grondbeleid voerden: ze kochten de grond, maakten die bouw- en woonrijp en verkochten de bouwkavels aan woningcorporaties of commerciële ontwikkelaars. Eind jaren ‘80 werd een aantal beleidsveranderingen doorgevoerd die tot een geleidelijke overgang naar meer passieve of faciliterende vormen van grondbeleid leidde. Het zijn tegenwoordig steeds vaker de woningcorporaties en marktpartijen die grond kopen en locaties ontwikkelen.

Een studie over de manier waarop de economische waardestijging in stedelijke herstructurering gebruikt kan worden om de benodigde openbare infrastructuur en faciliteiten te betalen

Zowel stadsuitbreiding als herstructurering van binnenstedelijke locaties brengen meestal een stijging van de economische waarde van grond met zich mee, maar ook de noodzaak aan investeringen, zoals in openbare faciliteiten, wegen, kabels en leidingen, maatschappelijke voorzieningen en sociale woningbouw, schadevergoedingen, en dergelijke (hierna kortweg: ‘openbare infrastructuur en faciliteiten’). Wanneer gemeenten een actief grondbeleid voeren, kunnen ze deze kosten betalen dankzij de uitgifte van bouwkavels. Echter, sinds gemeenten steeds minder vaak over de grond beschikken lukt dat steeds minder goed, terwijl grondeigenaren niet geneigd blijken te zijn om bij te dragen aan de kosten. Dit heeft geleid tot een versobering van de openbare infrastructuur en faciliteiten en tot de noodzaak van publieke subsidiëring.

In dit onderzoek wordt de vraag gesteld of, in die gevallen waarbij de grond in binnenstedelijke locaties in private handen is, de economische waardestijging die het gevolg is van bestemmingswijziging (geheel of gedeeltelijk) zou kunnen worden gebruikt om de openbare infrastructuur en faciliteiten te betalen. In dit onderzoek wordt nagegaan of een aantal wettelijke instrumenten, de ‘formele regels relevant voor ruimtelijke ordening’, gebruikt zou kunnen worden om grondeigenaren te verleiden om mee te betalen. Met andere woorden: om overheden beter van waardestijging van de grond te laten profiteren om de nodige infrastructuur en faciliteiten te betalen (kortweg: ‘publiek waardestijgingsverhaal’).


Cover: ‘Thumb_wet en regelgeving_0_1000px’


Portret - Demetrio Muñoz Gielen

Door Demetrio Muñoz Gielen

Demetrio Muñoz Gielen is docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen en aan IHS Erasmus Universiteit Rotterdam, strategische adviseur gebiedseconomie bij de gemeente Purmerend en zelfstandig adviseur.


Meest recent

Bord op de bouwplaats door Martin Bergsma (bron: Shutterstock)

Afwegingskader voor versnelling woningbouwplannen: zo kunnen gemeenten beter prioriteren

Gemeenten staan bol van de woningbouwambities, maar leiden onder een gebrek aan daadkracht en middelen. De juiste afwegingen maken is dan ook essentieel. Wouter Jan Verheul en Koos Seerden helpen gemeenten om toch te kunnen versnellen.

Onderzoek

24 oktober 2025

Weekoverzicht donderdag 23 oktober door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de frisse blikken die recht doen aan het verleden

Deze week waaide er een frisse wind door het vakgebied. De stad wordt vernieuwd vanuit het water, het dorre hout wordt gekapt en regels verdwijnen. Maar de lessen uit het verleden blijken ook nog steeds waardevol te zijn.

Weekoverzicht

23 oktober 2025

Emmerhout, Emmen door Teun van den Ende (bron: Teun van den Ende)

Erfgoed en leefbaarheid: over alledaags erfgoed in Utrecht en Emmen

Onderzoeker Teun van den Ende ging de afgelopen maanden op pad in zes steden om het antwoord te vinden op de vraag: welke rol speelt het cultureel erfgoed in de leefbaarheid van een wijk? In deze aflevering bezoekt hij Utrecht en Emmen.

Onderzoek

23 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op