office

Hoe het werken in Nederland verandert

30 april 2016

2 minuten

Onderzoek Waar en hoe werknemers werken, het aanzien van de gebouwde omgeving en de mobiliteitspatronen zijn de afgelopen decennia meerdere malen sterk veranderd, hoewel ook veel hetzelfde bleef. Een van de markante veranderingen is dat steden als werklandschap nu meer en positiever in de belangstelling staan dan 20, 30 jaar geleden. Iedereen zingt de lof van de stad als innovatieve broedplaats. Is deze lofzang op de stad terecht?

De veranderingen waren niet het gevolg van eenrichtingsverkeer tussen economie en ruimtelijke omgeving, maar van een complex interactief proces met ook invloeden uit beleid, demografie, mobiliteit, technologie en ‘tijdgeest’. Het Nederlandse werklandschap van de ‘oude’ economie zag er anders uit dan die van de ‘nieuwe economie’ en ook in de ‘next’ economie zal de werkomgeving weer veranderen. Maar hoe het werklandschap precies gaat veranderen weten we niet, ook al kennen we een aantal richtingbepalende trends. De geschiedenis heeft namelijk uitgewezen dat langetermijntrends soms van richting veranderen door onverwachte ontwikkelingen. 

Vanuit een analyse van historische ontwikkelingen, langetermijntrends en mogelijke toekomstige ontwrichtingen in economie en mobiliteit wordt in de PBL-installatie ‘het werken in Nederland verandert’ vooruitgeblikt op de toekomst van het Nederlandse werklandschap. We laten zien dat langetermijntrends en onverwachte ontwikkelingen uit het verleden hebben geleid tot de huidige stedelijke vormen en infrastructuur. Vervolgens brengen we inzichten en vragen over de toekomstige ruimtelijke en mobiliteitsopgaven in ‘The Next Economy’ onder de aandacht. 

Het verhaal van de installatie vullen we in dit rapport aan met onderbouwing en verwijzingen naar gebruikte PBL-rapporten en andere bronnen. 

De drie hoofdstukken hebben dezelfde structuur als de drie video’s in de installatie (in de bijlage is de fysieke installatie beschreven). In het eerste hoofdstuk wordt er teruggekeken naar de periode van halverwege de 20e eeuw tot nu. Er wordt daarbij gekeken naar ontwikkelingen die hebben bijgedragen aan de vorming van de huidige werkomgeving van Nederland. In het tweede hoofdstuk wordt er met name gekeken naar recente ontwikkelingen in werk en pendel. De stad van de Next Economy zal ook weer anders zijn. Het werklandschap gaat opnieuw veranderen. De grote vraag is alleen: hoe? In het derde hoofdstuk wordt vooruitgeblikt op het werken en pendelen in het Nederland van de komende 20, 30 jaar. Er wordt ingegaan op langetermijntrends, maar ook op de onzekerheden en eventueel ontwrichtende ontwikkelingen. De uitdagingen en opgaven van de toekomst komen hierin aan bod.


Bekijk de volledige publicatie hier.

Over de IABR

In de interactieve installatie van het PBL leiden onderzoekers en datavisualisaties de bezoekers door de drijvende krachten en trends die het heden en verleden hebben geschapen en uitgangspunt vormen voor mogelijke ontwikkelingen in de toekomst. Deze unieke installatie is 40 meter lang, 5 meter hoog en bestaat uit 200 m2 projecties. De installatie is gemaakt door PBL in samenwerking met Studio Spomenik.

De IABR bezoeken kan van 23 april tot en met 10 juli 2016 in de Fenixloods II in Rotterdam.

Bron: pbl.nl


Cover: ‘office’



Meest recent

Rinske Brand Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Flore Zoe)

24 euro rendement voor elke euro in cultuur, maar dat is niet het belangrijkste

Waarom toch die drang om het rendement van maatschappelijke functies in gebiedsontwikkeling te meten, liefst in harde euro’s? Dat is niet de heilige graal, stelt Rinske Brand. Opbrengsten zijn er altijd, het ligt er alleen aan wat je meet.

Opinie

19 augustus 2025

Agroforestry op Utopia Eiland door Stichting Weerwoud (bron: Stichting Weerwoud)

Utopia Eiland maakt de toekomst van stadslandbouw en natuurherstel zichtbaar

Tussen gewassen, agroforestry en kunstwerken experimenteert Utopia Eiland met stedelijk groen en lokale voedselproductie. Iedereen ziet het belang in, maar structurele steun vanuit beleid blijft nog uit.

Casus

18 augustus 2025

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van het vergroten van de keuzemogelijkheden

Deze week ging het ging het op Gebiedsontwikkeling.nu vooral over het vergroten van de keuzemogelijkheden voor gebiedsontwikkelaars. En onderzoeker Wendy de Hoog vertelt over de gebiedsontwikkeling Senakw in het Canadese Vancouver.

Weekoverzicht

14 augustus 2025