Luchtfoto bedrijventerrein Coenecoop, Waddinxveen door KiwiK (bron: Shutterstock)

Klein vastgoed heeft de toekomst, einde XXL-dozen in zicht

26 maart 2021

3 minuten

Analyse Grootschalige vastgoedlocaties krijgen de zwaarste klappen als gevolg van de coronacrisis. Dat stelt Madeline Buijs, sectoreconoom Bouw en Vastgoed bij ABN AMRO. De vraag naar kleine kantoor- en winkelpanden blijft ook in deze roerige tijden overeind, maar Buijs verwacht dat de tijd van grote distributiecentra voorbij is. Die voorspelling is in strijd met eerder onderzoek naar de XXL-dozen.

Een verwachte daling van twintig, dertig, veertig of soms wel van vijftig procent. Begin dit jaar gaven de grootste bedrijven van Nederland deze antwoorden op de vraag hoeveel vierkante meter kantoorruimte de bedrijven na de coronacrisis nodig denken te hebben. Die ontwikkeling zorgt er, in combinatie met de stijging van de werkloosheid, voor dat de waarde van kantorenvastgoed dit jaar met 4,5 procent daalt.

Dat is een van de conclusies van het rapport Klein heeft de toekomst in het vastgoed. In dit document beschrijft Madeline Buijs, sectoreconoom Bouw en Vastgoed bij ABN AMRO de invloed van de coronacrisis op het vastgoed in Nederland. Maar niet alleen de kantorenmarkt krijg een klap te verwerken, verwacht Buijs. De verwachting is dat de waarde van het Nederlandse vastgoed in het algemeen met 4 procent daalt.

Verdozing

De coronacrisis heeft niet alleen invloed op de economische waarde van het vastgoed. Ook het uiterlijk en de inrichting gaan veranderen. De belangrijkste verwachting: kleine gebouwen blijven de komende jaren veel meer in trek dan grote gebouwen. Dit geldt niet alleen voor kantoren, maar ook voor winkels en logistieke en industriële gebouwen. De kantorenmarkt verandert doordat grote bedrijven minder ruimte nodig hebben en medewerkers door de aard van het werk makkelijker kunnen thuiswerken, zegt Buijs. “Kleine bedrijven blijven geïnteresseerd in kantoorruimte, omdat thuiswerken minder makkelijk kan.”

Een andere verwachting die in het onderzoek wordt uitgesproken is dat de XXL-distributiecentra onder druk komen te staan. De afgelopen jaren is de verdozing van het landschap een actueel thema binnen gebiedsontwikkeling geworden. Maar aan die trend zou weleens een einde kunnen komen, is de conclusie. “De groei van online winkelen zet vrijwel zeker door, maar de verwachting is dat de verdozing niet in gelijke mate groeit. Nog steeds zullen er nieuwe XXL-distributiecentra in het landschap verschijnen, maar naar verwachting verschuift de komende jaren de aandacht naar kleinere distributiecentra aan de randen van steden van waaruit de goederen eenvoudig de stad in kunnen worden vervoerd.”

Een belangrijke indicator hiervoor is het aantal afgegeven vergunningen voor bedrijfsgebouwen. Naast de daling van het aantal vergunningen, zakt ook de oppervlakte van de gebouwen waarvoor een vergunning wordt afgegeven flink, aldus de bank. “Dat neemt niet weg dat kleinere distributiecentra en andere bedrijfsruimten de komende jaren naar verwachting in trek blijven.”

Ander beeld

Opvallend is dat het onderzoek van ABN AMRO een heel ander beeld geeft dan eerdere onderzoeken naar verdozing. In die onderzoeken kwam juist naar voren dat de interesse voor XXL-dozen juist alleen maar zal toenemen. “Vooral het realiseren van de XXL-distributiecentra zal blijven doorgaan en bedrijven en investeerders kiezen, juist in deze tijden, meer en meer voor deze grote distributiecentra”, zei René Buck van Buck Consultants International (BCI) begin dit jaar. “Ze zijn efficiënter voor bedrijven, bieden schaalvoordelen en geven tegelijkertijd de investeerder meer flexibiliteit. Door de groei van e-commerce is er meer ruimte nodig. Goederen komen bijvoorbeeld terug of moeten opnieuw ingepakt worden. Daar is ruimte voor nodig.”

Het verrassende verschil in bevindingen komt waarschijnlijk door de verschillende onderzoeksmethoden die zijn gehanteerd. In het onderzoek van ABN AMRO is, zoals hierboven genoemd, het aantal afgegeven vergunningen voor bedrijfsgebouwen en de gemiddelde oppervlakte van de gebouwen waarvoor een vergunning wordt afgegeven als indicatoren gebruikt. BCI baseerde zijn onderzoek op gesprekken met de ‘twintig belangrijkste logistieke vastgoedontwikkelaars en -beleggers in Nederland’, die samen ruim 80 procent van de Nederlandse markt in handen hebben.


Lees het volledige onderzoek op de website van ABN AMRO.


Cover: ‘Luchtfoto bedrijventerrein Coenecoop, Waddinxveen’ door KiwiK (bron: Shutterstock)


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Waarnemend hoofdredacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Afslag Meerwaarde door Jutta Hinterleitner (bron: SSRO)

Op zoek naar maatschappelijke meerwaarde bij de stedelijke snelweg

De stedelijke snelweg staat weer in de schijnwerpers, nu met de blik van brede welvaart. De publicatie ‘Afslag Meerwaarde’ van het Kennis- en Innovatieplatform Stedelijke Snelwegen en Ruimtelijke Ontwikkeling biedt nieuwe perspectieven.

Uitgelicht
Onderzoek

29 april 2025

Strijp-S, Eindhoven door Rosanne de Vries (bron: shutterstock)

De toekomst is onvoorspelbaar, maar scenario’s helpen bepalen wat te bouwen

De toekomstige ruimtelijke behoeftes zijn moeilijk te voorspellen. Brink ontwikkelde voor de gemeente Eindhoven een nieuw rekenmodel dat werkt met scenario’s, voor een beter inzicht in de toekomstige bewoners en hun vraag naar (school)voorzieningen.

Casus

29 april 2025

Aanzicht in New York City door Nick Starichenko (bron: Shutterstock)

New York wil als ‘City of Yes’ betaalbare woningbouw impuls geven

Het stadsbestuur van New York heeft de zoning-regels aan die bepalen wat en hoe er gebouwd mag worden. In de nieuwe aanpak kunnen ontwikkelaars meer op dezelfde kavel bouwen, onder meer door aanpassing van het parkeerregime.

Analyse

28 april 2025