2015.05.08_Ladder voor duurzame verstedelijking_660

Ladder voor duurzame verstedelijking

28 mei 2015

3 minuten

Nieuws De Ladder voor Duurzame Verstedelijking (LDV) roept veel tegengestelde reacties op. Het beeld varieert van ‘papieren typen’ tot ‘handig instrument dat zorgvuldigheid bevordert’. De Ladder voor Duurzame Verstedelijking is, zo motiveert de regering, ingericht voor een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke en infrastructurele besluiten waardoor de ruimte in stedelijke gebieden optimaal benut wordt.

trede 3

In de praktijk betekent dat bij elk significant (uitbreidings)plan voor woningen, winkels, kantoren, bedrijventerreinen, e.d. drie treden van de ladder moeten worden doorlopen. Trede 1 stelt de vraag of er een regionale ruimtevraag is, waarin elders in de regio nog niet voorzien is. De vraag is behoefte minus het aanbod in plannen en het bestaande aanbod (lees: leegstand). Is de behoeftevraag positief beantwoord dan is er trede 2: is (een deel van) de regionale behoefte op te vangen binnen het bestaand stedelijk gebied, door herstructurering van bestaande terreinen of door transformatie van bestaande gebouwen of gebieden? Daarbij gaat het zowel om kwalitatief aanbod als aanbod in kwantitatieve zin. Dat laatste is bijvoorbeeld van belang bij het onderscheid naar verschillende typen woon- of bedrijfshuisvestingsmilieus. Als uit de match van vraag en aanbod blijkt dat (een deel van) de behoefte niet binnen het stedelijk gebied te vinden is dan wordt de initiatiefnemer in verzocht een locatie te zoeken die multimodaal ontsloten is. Bij personenvervoer per auto en openbaar vervoer en bij goederenvervoer om vervoer per weg, rail en binnenvaart.

De afgelopen pakweg 2 jaar wordt de ladder in toenemende mate toegepast, waarbij ook de Raad van State er – als hoogste bestuursrechter – een heel pakket werk bij heeft gekregen. Wat zijn de bevindingen tot nog toe?

De LDV is geen echte ladder, het is meer een reeks van 3 stoplichten. De ladder eindigt ook niet met een concreet resultaat, het is meer een verantwoordingsplicht. Anders gezegd: de verplichting om de LDV toe te passen is juridisch gezien hard, maar de inhoud is zachter. Veel critici vinden dat bezwaarlijk, maar ik zie maar moeilijk hoe zo’n resultaatgerichte ladder wel te ontwikkelen. Het gaat uiteindelijk om een zorgvuldige ruimtelijke afweging inzake een nieuwe ruimtelijke ontwikkeling. Uit de jurisprudentie blijkt dat de Raad van State die zorgvuldigheid serieus neemt. Met andere woorden, initiatiefnemers kunnen zich bij de onderbouwing van hun plannen en het doorlopen van de ladder er niet met een paar alinea’s van afmaken. Een voordeel van de ladder is ook de regionale insteek. Actuele regionale ruimtebehoeften zijn nodig om extra ruimtelijke claims te honoreren. Daar waar afwegingen moeten worden gemaakt blijft er ruimte voor discussie, dat verandert deze ladder echt niet. Dat begint al met discussie over ‘wat is regionaal’, ‘wat is stedelijk’, ‘wat is substantieel (5 of 50 woningen)’, ‘wat is multimodaal (auto én fiets)’ en eindigt (zeker bij treden 2 en 3) bij de vragen: wat is financieel haalbaar en wie bepaalt dat? Als geld immers geen rol speelt is elke transformatie van bestaand aanbod mogelijk en is ook elke woningbouwlocatie of bedrijventerrein multimodaal te ontsluiten. Al met al bevordert de LDV zorgvuldigheid van de ruimtelijke ordening en dwingt de initiatiefnemer/gemeente hun plannen goed te onderbouwen. Dat is winst. De keerzijde is een toename van de administratieve last en van het aantal juridische procedures. Belangrijkste – nu nog niet te beantwoorden – vraag is of door de ladder de flexibiliteit in stedelijke ontwikkeling aan banden wordt gelegd.

Reacties: rene.buck@bciglobal.com, Buck Consultants International

Lees verder:


Cover: ‘2015.05.08_Ladder voor duurzame verstedelijking_660’



Meest recent

Impressie van het ontwerp van IKC Meeroevers door ZOETMULDER (zoetmulder.eu) in opdracht van gemeente Groningen, VCOG en Bureau Meerstad. door ZOETMULDER (bron: ZOETMULDER)

Groningse manifestatie ‘Schoolvoorbeeld’ brengt verleden, heden en toekomst van het schoolgebouw in beeld

Met de manifestatie ‘Schoolvoorbeeld’ richt de gemeente Groningen de aandacht de betekenis van de school op drie schaalniveaus: gebouw, wijk en stad. Een kloeke publicatie brengt de oogst aan inzichten samen.

Onderzoek

4 juli 2025

Weekoverzicht donderdag 3 juli 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van uiteenlopende wensen(lijstjes)

Het ging deze week over wensen, die al dan niet in lijstjes landen. Over nationale ruimtevragers, de ontwikkelaars en ontwerpers van zonneparken en de versnellers van gebiedsontwikkeling – steeds gaat het om het vinden van de goede balans.

Weekoverzicht

3 juli 2025

Veel zonnepanelen parkeren in de weilanden van Nederland door MyStockVideo (bron: Shutterstock)

Promovenda Merel Enserink over de opkomst van zonnelandschappen

Zonneparken in het landschap roepen veel weerstand op. Merel Enserink onderzocht voor haar promotie hoe de plaatsing van zonnepanelen beter kan worden afgestemd op de landschappelijke onderlegger en op de maatschappelijke omgeving.

Onderzoek

3 juli 2025