Mobiliteitsalliantie: leefbaarheid grote steden onder druk

De Mobiliteitsalliantie - een samenwerkingsverband van 25 partijen met daarin onder andere vervoerders, reizigersorganisaties en belangenverenigingen - presenteerde vorige maand een negenpuntenplan voor de veertig grootste gemeenten van ons land. In dit plan geeft de alliantie advies aan de toekomstige gemeentebesturen van de G40 hoe zij ervoor kunnen zorgen dat deze gemeenten ook in de toekomst voor iedereen bereikbaar, leefbaar en veilig blijven.

Afdwingen

Voorkom dat er woningen worden gebouwd zonder dat duidelijk is hoe de mobiliteit georganiseerd wordt, is een van de adviezen. Een mobiliteitstoets die onderdeel is van de woningbouwplannen kan hiervoor zorgen. De alliantie raadt gemeenten wel aan om verder te kijken dan het persoonsvervoer en in deze toets ook gelijk de goederenstromen mee te nemen. Door te investeren in mobiliteitshubs voor goederen en personen én in te zetten op Mobility as a Service (MaaS) krijgen bewoners en vervoerders meer keuzemogelijkheden en kan de druk op de infrastructuur worden verminderd.

Daarnaast pleiten de deskundigen voor meer investeringen in de verkeersveiligheid van de steden. Het aantal ongevallen stijgt, vooral binnenstedelijk, en omdat de druk op de infrastructuur alleen maar toeneemt, zijn extra maatregelen noodzakelijk volgens de alliantie. “Waar mogelijk kunt u verkeersstromen scheiden, waarbij het ontwerp van de straat de snelheid bepaalt en voertuigen worden ingedeeld naar massa. Een weginrichting die in woonwijken 30 kilometer per uur ‘afdwingt’ kan het aantal ernstige letselongevallen met 25 procent reduceren.”

Overgangsperiode

Een ander aandachtspunt voor de nog te vormen colleges is het verspreiden van de druk op de (al bestaande) infrastructuur. In coronatijd is gebleken dat de spreiding van mobiliteit mogelijk is. De combinatie van thuiswerken en flexibele werktijden zorgde ervoor dat de filedruk verminderde, de drukte in het OV afnam en (binnen)steden de hele dag bereikbaar bleven. De alliantie roept gemeenten op het goede voorbeeld te geven en ook na de pandemie te blijven inzetten op deze spreiding.

De betrokken organisaties zijn blij met de budgetten die het Rijk al gereserveerd heeft voor de ontsluiting van (nieuwe) woonwijken vanuit het Mobiliteitsfonds en de renovatie en vervanging van de bestaande infrastructuur. Als de gemeentebesturen een integrale benadering hanteren, adviseren de experts, dan biedt dat perspectief om “een begin te maken met de structurele veranderingen die nodig zijn, zoals een aantrekkelijke inrichting van de openbare ruimte, inclusief goede looproutes, fietspaden en aanrijroutes naar OV-stations. Deze routes verlagen de drempel om te wandelen, de fiets te pakken of met het OV te gaan.”

De alliantie pleit ervoor vol in te zetten op nul-emissie vervoer, het momentum te benutten en gebruik te maken van de (technologische) ontwikkelingen binnen deze sector. Bijvoorbeeld door actief ruimte te maken en te investeren in tank- en laadinfrastructuur voor personen- en goederenvervoer. Juist ook in de huidige transitiefase waarin veel bewoners, vervoerders en gemeenten zelf zitten. “In de overgangsperiode kunt u schone bevoorrading stimuleren door nul-emissie voertuigen privileges te geven (maak het zichtbaar op straat), bijvoorbeeld door medegebruik van busbanen toe te staan of door het bieden van ruimere venstertijden.”

Laaghangend fruit

De Mobiliteitsalliantie is niet de enige partij die het belang van goede en veilige infrastructuur inziet om te kunnen voldoen aan de ambitieuze woningbouwplannen die er in Nederland zijn. Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat maakte eerder al bekend dat er twee trajecten lopen waarmee het extra geld uit het Mobiliteitsfonds ingezet kan worden. Er komt een ‘afweegkader’ om te kunnen bepalen welke grote projecten aanspraak kunnen maken op het geld. “We willen dit kader snel bespreken met de regio’s, zodat we het in het najaar kunnen toepassen bij de toewijzing van de grotere woningbouwlocaties.”

Daarnaast worden er deze zomer besluiten genomen over de meer kleinschalige versnellingsafspraken door het hele land. Het gaat hierbij volgens de minister om “bouwprojecten die al min of meer klaarliggen, maar die voor de ontsluiting daarvan net dat extra zetje nodig hebben om meteen mee aan de slag te gaan. Denk bijvoorbeeld aan een brug, een fietspad of buslijn, of een verlengd perron of nieuwe halte. Laaghangend fruit-oplossingen.”