Deze week werd eindelijk het Wopke-Wiebes-fonds gepresenteerd. In het Nationaal Groeifonds – zoals het officieel heet – is de komende vijf jaar 20 miljard euro beschikbaar voor investeringen die bijdragen aan economische groei door kennisontwikkeling, innovatie en infrastructuur. Het investeringsfonds wil op lange termijn de economische groei structureel verhogen door investeringen te doen in deze drie onderwerpen.

Economische effecten

Naar mijn mening had het kabinet een vierde onderwerp moeten opnemen in het Nationaal Groeifonds: de woningbouw. Het groeifonds is sterk gericht op het creëren van economische groei, waardoor de woningbouw een minder voor de hand liggend onderwerp is dan bijvoorbeeld de fysieke infrastructuur. Wegen zorgen er immers voor dat mensen naar hun werk kunnen en dat goederen worden vervoerd, en dragen daarom direct bij aan economische groei.

Woningbouw wordt daarentegen meestal belicht vanuit het maatschappelijk oogpunt dat iedereen recht heeft op een goede en veilige woning. Maar er is zeker ook een economische component aan het bouwen van genoeg woningen. Natuurlijk doordat dit werk oplevert voor bouwbedrijven. Maar het kan ook een effect hebben voor de situatie op de arbeidsmarkt. Dan zijn de economische effecten veel groter.

Niet verkleinen

Ondanks de coronacrisis is er namelijk nog steeds sprake van een arbeidstekort dat ook niet zomaar is opgelost. Hierdoor is zelfs na het uitbreken van de coronacrisis nog 10 procent van de vacatures onvervulbaar. Een belangrijke oorzaak van dit arbeidstekort is de zogenoemde mismatch. Dit betekent dat de vacatures en de werkzoekenden niet goed op elkaar aansluiten. Een mismatch kan ontstaan doordat er vacatures zijn voor andere beroepen dan waar werkzoekenden naar zoeken. Maar ook doordat de vacatures zich in een andere regio bevinden dan de werkzoekenden.

Een belangrijke reden hiervoor is dat mensen over het algemeen niet bereid zijn om verder dan 38 kilometer naar hun werk te reizen. Er kunnen daardoor in plaats A veel vacatures zijn, maar als werkzoekenden in plaats B wonen die 50 kilometer verderop ligt, dan worden de vacatures niet of moeilijk ingevuld.

Thuiswerken kan de regionale mismatch op de arbeidsmarkt verkleinen voor beroepen waar dit mogelijk is. Uit onderzoek is gebleken dat mensen dan gemiddeld 5 procent meer reistijd naar hun werk accepteren. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) werkt 39 procent van alle werkenden in Nederland wel eens thuis. Voor de overige 61 procent kan thuiswerken de regionale mismatch dus niet verkleinen.

Belangrijke motor

Zijn er voldoende woningen op plekken met veel banen, dan kunnen deze banen eenvoudiger worden ingevuld. Er zijn dan meer kandidaten voor de functies, omdat ze dichtbij hun werk wonen of eenvoudig daar naartoe kunnen verhuizen. Verhuizen voor een nieuwe baan is op dit moment gezien de hoge woningtekorten vaak lastig.

Oftewel: door woningbouw kan het arbeidstekort worden teruggedrongen, en dat is een belangrijke motor voor economische groei. Hierdoor voldoet investeren in de woningbouw aan een van de belangrijkste eisen van het Nationaal Groeifonds.