2014.02.14_Nieuwe culturele_660

Nieuwe culturele gebouwen vragen om synergie van betrokkenen

14 februari 2014

3 minuten

Nieuws Nieuwe initiatieven voor grote culturele projecten in de binnenstad worden momenteel met gemengde gevoelens ontvangen. In Utrecht werd onlangs de bouw van een megabibliotheek afgeblazen en in Den Haag kwam het Spuiforum na een lange politieke strijd met de hakken over de sloot door de gemeenteraad. In Rotterdam werd vorig jaar het voorstel voor een nieuw stadion geblokkeerd en nu ligt het plan voor een nieuw gebouw van het Boijmans museum ter discussie. Wil een nieuw beeldbepalend bouwwerk slagen, dan zullen betrokken partijen moeten werken aan synergie, schrijven Patrick van der Klooster en Wouter Jan Verheul.

Op zoek naar de kernwaarden van het Museumpark

De discussie rond het nieuwe collectiegebouw in het Museumpark in Rotterdam kent een grillig verloop. Er speelt zich een soortgelijk scenario af als afgelopen zomer rond het nieuw te bouwen voetbalstadion. Een gelijke patstelling is niet ondenkbeeldig. Tenzij het proces wordt herschikt. Laat betrokkenen en belanghebbenden gezamenlijk onder regie van het gemeentebestuur op zoek gaan naar wat hen bindt.

De stellingen in het publieke debat zijn betrokken. Veel bewoners, instellingen en ondernemers in de buurt zijn kritisch. Ze pleiten voor het behoud van een in hun ogen zeldzaam onbebouwde ruimte in Rotterdam. Op die plek mag geen collectiegebouw komen. Maar de voorstanders van het collectiegebouw suggereren op hun beurt dat het hier gaat om een onbeduidende ‘grindbak’. Initiatiefnemers wordt een tunnelvisie verweten, hoewel ze de geldende procedures doorlopen en daarbij zorgvuldig hun werk doen in opdracht van de gemeente. Het collegebesluit om het stuk Museumpark naast het Boijmans als definitieve locatie voor een collectiegebouw van 14.000m2 aan te wijzen, helpt hierbij niet. Het stadsbestuur en museumdirectie lopen voor de troepen uit en blijken zich onvoldoende rekenschap gegeven van wensen en ambities die leven in de samenleving.

Noodzaak nieuw onderkomen is evident

De museumdirecteur Sjarel Ex en de private cofinancier ‘De Verre Bergen’ tonen cultureel ondernemerschap met hun initiatief voor een iconisch gebouw. De noodzaak tot een nieuw onderkomen voor de Rotterdamse collectie die het Boijmans beheert, kan in de gezamenlijke zoektocht naar een verbindende ambitie nauwelijks worden betwist. Maar het Museumpark is er niet alleen voor bezoekers van het Boijmans. Zo maken meer dan 200.000 festivalbezoekers jaarlijks gebruik van het park. En het Erasmus MC rekent het park kwaliteiten toe als groene oase voor zijn bezoekers en patiënten.

Het is pijnlijk om te zien dat dit project, net als het stadionplan, als splijtzwam tussen Rotterdammers fungeert. Het lukt in Rotterdam onvoldoende om beeldbepalende projecten vanuit een gezamenlijk visie op de stad te ontwikkelen. Dat heeft men wel gekund. De Erasmusbrug is daarvan het meest sprankelende voorbeeld. De brug is actief ingezet voor gezamenlijke identiteitsvorming van Rotterdam.

Het collectiegebouw kent een ongemakkelijke start. Er is echter nog ruim de tijd voordat de nieuwe gemeenteraad eind dit jaar een besluit neemt. Benut het komende jaar om met elkaar de gedeelde kernwaarden van park en museum te formuleren en het collectiegebouw en het Museumpark in hun samenhang van betekenis te laten zijn voor Rotterdam. De fundamentele vraag is dan: aan welke gewenste stadsidentiteit moet het Museumpark bijdragen, en welke invulling van het Museumpark is daarvoor nodig? Vaak blijkt hierbij meer mogelijk dan op voorhand wordt gedacht.

Patrick van der Klooster is directeur van Architectuurcentrum AIR (www.airfoundation.nl). Wouter Jan Verheul is verbonden aan de TU Delft en promoveerde op iconische stadsprojecten (www.stedelijke-iconen.nl).

Zie ook:


Cover: ‘2014.02.14_Nieuwe culturele_660’


Portret - Patrick van der Klooster

Door Patrick van der Klooster

Directeur AIR Rotterdam

Wouter Jan Verheul (2020)

Door Wouter Jan Verheul

Universitair docent/onderzoeker TU Delft en zelfstandig adviseur te Rotterdam


Meest recent

Impressie van de fietser ervaring in Merwede door LOLA landscape architects (bron: LOLA landscape architects)

De auto’s de wijk uit, zo doen ze dat in Merwede

Wat draagt de privaat-publieke samenwerking bij aan de ambities van Merwede? Het samenwerkingsverband maakt de besluitvorming complex maar maakt ook dat alle partijen hun wensen en ambities in een vroeg stadium scherp moeten krijgen.

Analyse

1 december 2023

Caravans door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Beeldessay: stilte voor de gebiedsontwikkelaars

De laatste open plekken in de stad zijn niet alleen goud voor gebiedsontwikkelaars, maar vormen ook een laatste doorkijkje naar het verleden. Joost Zonneveld brengt de laatste rafelrand binnen de Amsterdamse Ring in beeld.

Uitgelicht
Opinie

1 december 2023

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de ommekeer

Wil je helemaal bij zijn bij de (gebieds)ontwikkelingen van de afgelopen week? Dan zijn dit de stukken die je gelezen moet hebben. Het was de week van de comebacks op Gebiedsontwikkeling.nu.

Nieuws

30 november 2023