2014.02.14_Nieuwe culturele_660

Nieuwe culturele gebouwen vragen om synergie van betrokkenen

14 februari 2014

3 minuten

Nieuws Nieuwe initiatieven voor grote culturele projecten in de binnenstad worden momenteel met gemengde gevoelens ontvangen. In Utrecht werd onlangs de bouw van een megabibliotheek afgeblazen en in Den Haag kwam het Spuiforum na een lange politieke strijd met de hakken over de sloot door de gemeenteraad. In Rotterdam werd vorig jaar het voorstel voor een nieuw stadion geblokkeerd en nu ligt het plan voor een nieuw gebouw van het Boijmans museum ter discussie. Wil een nieuw beeldbepalend bouwwerk slagen, dan zullen betrokken partijen moeten werken aan synergie, schrijven Patrick van der Klooster en Wouter Jan Verheul.

Op zoek naar de kernwaarden van het Museumpark

De discussie rond het nieuwe collectiegebouw in het Museumpark in Rotterdam kent een grillig verloop. Er speelt zich een soortgelijk scenario af als afgelopen zomer rond het nieuw te bouwen voetbalstadion. Een gelijke patstelling is niet ondenkbeeldig. Tenzij het proces wordt herschikt. Laat betrokkenen en belanghebbenden gezamenlijk onder regie van het gemeentebestuur op zoek gaan naar wat hen bindt.

De stellingen in het publieke debat zijn betrokken. Veel bewoners, instellingen en ondernemers in de buurt zijn kritisch. Ze pleiten voor het behoud van een in hun ogen zeldzaam onbebouwde ruimte in Rotterdam. Op die plek mag geen collectiegebouw komen. Maar de voorstanders van het collectiegebouw suggereren op hun beurt dat het hier gaat om een onbeduidende ‘grindbak’. Initiatiefnemers wordt een tunnelvisie verweten, hoewel ze de geldende procedures doorlopen en daarbij zorgvuldig hun werk doen in opdracht van de gemeente. Het collegebesluit om het stuk Museumpark naast het Boijmans als definitieve locatie voor een collectiegebouw van 14.000m2 aan te wijzen, helpt hierbij niet. Het stadsbestuur en museumdirectie lopen voor de troepen uit en blijken zich onvoldoende rekenschap gegeven van wensen en ambities die leven in de samenleving.

Noodzaak nieuw onderkomen is evident

De museumdirecteur Sjarel Ex en de private cofinancier ‘De Verre Bergen’ tonen cultureel ondernemerschap met hun initiatief voor een iconisch gebouw. De noodzaak tot een nieuw onderkomen voor de Rotterdamse collectie die het Boijmans beheert, kan in de gezamenlijke zoektocht naar een verbindende ambitie nauwelijks worden betwist. Maar het Museumpark is er niet alleen voor bezoekers van het Boijmans. Zo maken meer dan 200.000 festivalbezoekers jaarlijks gebruik van het park. En het Erasmus MC rekent het park kwaliteiten toe als groene oase voor zijn bezoekers en patiënten.

Het is pijnlijk om te zien dat dit project, net als het stadionplan, als splijtzwam tussen Rotterdammers fungeert. Het lukt in Rotterdam onvoldoende om beeldbepalende projecten vanuit een gezamenlijk visie op de stad te ontwikkelen. Dat heeft men wel gekund. De Erasmusbrug is daarvan het meest sprankelende voorbeeld. De brug is actief ingezet voor gezamenlijke identiteitsvorming van Rotterdam.

Het collectiegebouw kent een ongemakkelijke start. Er is echter nog ruim de tijd voordat de nieuwe gemeenteraad eind dit jaar een besluit neemt. Benut het komende jaar om met elkaar de gedeelde kernwaarden van park en museum te formuleren en het collectiegebouw en het Museumpark in hun samenhang van betekenis te laten zijn voor Rotterdam. De fundamentele vraag is dan: aan welke gewenste stadsidentiteit moet het Museumpark bijdragen, en welke invulling van het Museumpark is daarvoor nodig? Vaak blijkt hierbij meer mogelijk dan op voorhand wordt gedacht.

Patrick van der Klooster is directeur van Architectuurcentrum AIR (www.airfoundation.nl). Wouter Jan Verheul is verbonden aan de TU Delft en promoveerde op iconische stadsprojecten (www.stedelijke-iconen.nl).

Zie ook:


Cover: ‘2014.02.14_Nieuwe culturele_660’


Portret - Patrick van der Klooster

Door Patrick van der Klooster

Directeur AIR Rotterdam

Wouter Jan Verheul (2020)

Door Wouter Jan Verheul

Universitair docent/onderzoeker bij TU Delft en senior consultant & knowledge lead bij Arcadis Gebiedsontwikkeling


Meest recent

Bungalowpark door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)

De permanente bewoning van vakantieparken blijft een heet hangijzer

Minister Mona Keijzer wil permanente bewoning van vakantieparken legaliseren, wat op kritiek van lokale overheden stuit. Een blik op een discussie die al jaren speelt. “Op dit moment komen mensen op straat te staan. Dan kan je het prima gedogen”

Onderzoek

7 februari 2025

GO weekoverzicht 6 februari 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was een week van solidariteit, sociale waarde en rechtvaardigheid in gebiedsontwikkeling

Deze week waren solidariteit, sociale waarde en rechtvaardigheid de sleutelbegrippen, zowel in het ruimtegebruik als in het creëren van plekken voor ondernemers en het verdichten en mengen in stedelijk gebied.

Weekoverzicht

6 februari 2025

Axonometrie van Mariahoeve door Nathan Smithers (bron: Nathan Smithers)

Solidariteit in een dichtbevolkte superdiverse stad

Nathan Smithers laat in zijn masterthesis zien hoe verdichting en inclusiviteit samen opgaan, met aandacht voor variatie, zichtbaarheid en verbondenheid. De Haagse wijk Mariahoeve dient als casus.

Analyse

6 februari 2025