2014.10.16_Nu bijsturen in beleid, straks beter_180px

Nu bijsturen in beleid, straks beter functionerende steden en verbindingen

16 oktober 2014

3 minuten

Onderzoek Ontwikkelingen op het gebied van verstedelijking en verkeersinfrastructuur lopen uit de pas: nieuwe woningen en werkplekken komen vooral terecht op typische autolocaties, terwijl stedelijke plekken met veel keus in bestemmingen en vervoerswijzen amper of niet groeien. Mede hierdoor houden files aan, moeten er extra kosten worden gemaakt voor de aanleg of verbreding van (snel)wegen, kan openbaar vervoer nauwelijks concurreren met de auto en wordt de potentie van (nieuwe) stations maar beperkt benut.

Willen verstedelijking en infrastructuur elkaar meer gaan versterken, dan moet het beleid worden aangepast. Dit concludeert het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) in zijn vandaag verschenen rapport ‘Kiezen én delen. Strategieën voor een betere afstemming tussen verstedelijking en infrastructuur’. Tegelijkertijd verschijnt de publicatie ‘Bereikbaarheid verbeeld’: een bundel met infographics over bereikbaarheid en de rol van infrastructuur en verstedelijking.

Een betere afstemming tussen verstedelijking en infrastructuur kan met verschillende strategieën worden bereikt, aldus het PBL. Goede voorbeelden hiervan zijn de concentratie van ontwikkelingen in de bestaande stad, knooppuntontwikkeling en verbetering van schakels in vervoersketens, zoals de overstap van fiets of auto naar trein. Dit gaat echter niet vanzelf. Een voorbeeld: om knooppuntontwikkeling tot een succes te maken, is het noodzakelijk dat elders restricties voor ruimtelijke ontwikkeling gelden. Betere afstemming tussen verstedelijking en infrastructuur vraagt van beleid dus ‘moed om te kiezen’ en vooral ‘de wil om te delen’. Ruimtelijk en mobiliteitsbeleid dragen gezamenlijk verantwoordelijkheid voor de gevolgen van beslissingen die doorwerken op elkaars beleidsterrein. Het beleid is efficiënter als financiële middelen van Rijk en decentrale overheden meer worden gedeeld over de traditionele grenzen heen en in samenhang met private investeringen worden ingezet. Dit is het moment om de wissels goed te zetten. Zodra de economie weer gaat aantrekken en nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in gang worden gezet, kan het beleid verstedelijking en infrastructuur in betere samenhang ontwikkelen.

Provincies: neem de regie

Succesvolle buitenlandse voorbeelden laten zien dat de verantwoordelijkheid voor knooppuntontwikkeling minimaal op regionaal niveau ligt. Nu in Nederland de Wgr-plusregio’s (stadsregio’s) naar verwachting worden afgeschaft, krijgen de provincies – en in de Randstad: de vervoersregio’s – een centrale rol. Als zij de regie nemen, ontstaat een platform waarop de besluitvorming over infrastructuur, mobiliteit en verstedelijking dichter bij elkaar kan worden gebracht.

Rijk: doe meer met de ‘R’ in MIRT

Op Rijksniveau biedt – onder andere – het programma Vernieuwing MIRT kansen. In het huidige MIRT (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) speelt afstemming tussen verstedelijking en infrastructuur nog een bijrol bij de besteding van gelden: er worden vooral projecten voor lijninfrastructuur bekostigd. Het zou binnen de kaders van het MIRT gemakkelijker moeten worden om ook ruimtelijke oplossingen te voorzien van een passend investeringsbudget. Soms zijn ingrepen in de ruimtelijke inrichting immers doelmatiger en doeltreffender dan nieuwe infrastructuur. Bovendien is het belangrijk om investeringen in infrastructuur niet los te zien van ruimtelijke ingrepen. Dit vraagt een aanpassing van het spelregelkader en het formuleren van heldere Rijksbelangen rond verstedelijking.

Bereikbaarheid verbeeld

In ‘Bereikbaarheid verbeeld’ schetst het PBL in veertien infographics welke elementen van invloed zijn op de bereikbaarheid van mensen, banen, voorzieningen en andere bestemmingen, hoe deze zich in Nederland hebben ontwikkeld en welke aanknopingspunten er zijn voor beleid om bereikbaarheid te verbeteren.

1 Binnen de stedelijke regio’s van vandaag bewegen mensen zich in complexere patronen dan vroeger. Klik voor groot


Cover: ‘2014.10.16_Nu bijsturen in beleid, straks beter_180px’



Meest recent

Bord op de bouwplaats door Martin Bergsma (bron: Shutterstock)

Afwegingskader voor versnelling woningbouwplannen: zo kunnen gemeenten beter prioriteren

Gemeenten staan bol van de woningbouwambities, maar leiden onder een gebrek aan daadkracht en middelen. De juiste afwegingen maken is dan ook essentieel. Wouter Jan Verheul en Koos Seerden helpen gemeenten om toch te kunnen versnellen.

Onderzoek

24 oktober 2025

Weekoverzicht donderdag 23 oktober door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de frisse blikken die recht doen aan het verleden

Deze week waaide er een frisse wind door het vakgebied. De stad wordt vernieuwd vanuit het water, het dorre hout wordt gekapt en regels verdwijnen. Maar de lessen uit het verleden blijken ook nog steeds waardevol te zijn.

Weekoverzicht

23 oktober 2025

Emmerhout, Emmen door Teun van den Ende (bron: Teun van den Ende)

Erfgoed en leefbaarheid: over alledaags erfgoed in Utrecht en Emmen

Onderzoeker Teun van den Ende ging de afgelopen maanden op pad in zes steden om het antwoord te vinden op de vraag: welke rol speelt het cultureel erfgoed in de leefbaarheid van een wijk? In deze aflevering bezoekt hij Utrecht en Emmen.

Onderzoek

23 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op